Abstract:
کوروش کبیر موسس سلسلۀ هخامنشیان در مدت سی سال پادشاهی، پس از شکست پادشاهی ماد، لیدی و فتح آسیای صغیر، حکومت خود را تا بابل، یونان و مصر گسترش داد و توانست اقوام آنها را تحت حکومت خود درآورد و روسایی را که ساتراپ نامیده میشدند، بر آنها بگمارد. این گستردگی قلمرو، باعث ایجاد آشنایی اقوام و ملل با ایرانیان بهخصوص هنرمندان و صنعتگران با یکدیگر گردید و باعث تاثیر پذیری در آثار همدیگر شد. در این مقاله، سعی میشود بهنقش ستون و اهمیت آن در معماری هخامنشیان و چگونگی تاثیرپذیری از معماری دیگر ملل (یونان و مصر) پرداخته شود. نتایج این پژوهش نشان میدهد که هنر معماری هخامنشی، هنری متشکل از چندین هنر ملل دیگر از جمله یونان، مصر، آسیای صغیر و بین النهرین است که هخامنشیان با ترکیب این هنرها با یکدیگر هنری جدید بهوجود آوردند. همچنین باید یادآور شد که معماری ایرانی نیز تاثیراتی بر این مللها و دیگر ملل داشته است. استفاده از تالار ستوندار با این شیوه که به یونان و آسیای صغیر نسبت داده میشود، کاملا ایرانی است، زیرا که این شیوۀ ساختمانسازی، در یونان در قرون 5 و یا 6 پ. م وجود دارد؛ درصورتیکه در ایران، این نوع کار، متعلق به قرن 9پ. م میباشد. درسایتهای نوشیجان، باباجان و گودین تپه که پیش از هخامنشیان ساخته شدهاند نیز این تالارها دیده شده است. در آسیای صغیر، آپادانای آلتین تپه اورارتویی یک آپادانای هخامنشی است و تاریخ آن، از تاریخ کل بنا جدیدتر میباشد و نشان میدهد که این تالار در دورۀ هخامنشی ساخته شده است.
Cyrus the Great, the founder of the Achaemenid dynasty, during his thirty-year reign, after the defeat of the Medes, Lydia kingdoms, and the conquest of Asia Minor, extended his rule to Babylon, Greece, and Egypt and was able to bring their tribes under his rule and appoint the leaders who were called satraps. , put it on them. This expansion of the territory caused peoples and nations to become familiar with Iranians, especially artists and artisans, and caused influenced each other’s works. In this article, an attempt is made to discuss the role of the column, its importance in Achaemenian architecture, and how it was influenced by the architecture of other nations (Greece and Egypt). The results of this research show that the art of Achaemenid architecture consists of several arts from other countries, including Greece, Egypt, Asia Minor, and Mesopotamia. The Achaemenians created a new art by combining these arts. It should also be noted that Iranian architecture has also had an impact on these and other nations. The use of the pillared hall in this way, which is attributed to Greece and Asia Minor, is completely Iranian because this construction method existed in Greece in the 5th or 6th centuries BC; In Iran, this type of work belongs to the 9th century BC. These halls have also been seen in the sites of Noushijan, Babajan, and Godin Tepe, which were built before the Achaemenid period. In Asia Minor, the Altin Apadana of the Urartian Hill is an Achaemenid Apadana. And its date is more recent than the history of the whole building, and it shows that this hall was built in the Achaemenid period.
Machine summary:
نتايج اين پژوهش نشان مي دهد که هنر معماري هخامنشي ، هنري متشکل از چندين هنر ملل ديگر از جمله يونان ، مصر، آسياي صغير و بين النهرين است که هخامنشيان با ترکيب اين هنرها با يکديگر هنري جديد به وجود آوردند.
استفاده از تالار ستون دار با اين شيوه که به يونان و آسياي صغير نسبت داده مي شود، کاملاً ايراني است ، زيرا که اين شيوة ساختمان سازي ، در يونان در قرون ٥ و يا ٦ پ .
اين پژوهش حاصل بررسي و مطالعۀ منابع مختلفي است ، اما مهم ترين پايۀ آن مربوط به منابعي همچون حاتم (١٣٨٩)، رمضاني (١٣٨٠)، غفوري (١٣٨١)، مرزبان (١٣٩٩) و نوبخت و دولابي (١٤٠٠) است .
درحاليکه در مکتب يوناني ، ستون هاي بسيار يکنواخت و ساده ساخته شده اند و عموماً منحصر به فرم «بناهاي دورستوني » بودند؛ درحاليکه ايرانيان ستون ها را در داخل بنا و روي ايوان ها به کار مي بردند.
شايد برجسته ترين ساختاري که تا امروز از اين معماري باقي مانده است ، ويرانه هاي تخت جمشيد باشد که توسط پادشاه هخامنشي ، داريوش بزرگ براي مصارف دولتي و تشريفاتي ساخته شد و يکي از چهار پايتخت امپراتوري بود.
مشابه اين معماري ، در شوش و هگمتانه نيز توسط داريوش بزرگ بنا شد که از آن ها مانند تخت جمشيد براي پذيرايي از شخصيت هاي برجسته و نمايندگان خارجي ، برگزاري مراسم سلطنتي و اسکان پادشاهان استفاده مي شد.
ستون هاي اين بنا از قطعات استوانه اي شکل کوتاه بدون هر گونه تزئيني ساخته شده اند.