Abstract:
یکی از مباحث چالش برانگیز جهان اسلام حکم به تکفیر حاکمان کشورهای اسلامی و مردمان آن است. قائلین به تکفیر با استناد به آیاتی از قرآن کریم، اجرا نکردن احکام الهی و جایگزینی قوانین بشری را از اوصاف جامعه جاهلی دانسته که خروج از اسلام را در پی دارد. اهمیت و ضرورت بررسی مبانی جریان تکفیر از آن سو است که این جریان علاوه بر فراهم آوردن زمینه اسلام ستیزی، به عنوان دستاویزی برای حمله به حکومتها و کشتار مسلمانان کشورهای اسلامی قرار گرفته است. بر این اساس، در نوشتار حاضر که با روش تحلیلی – انتقادی و با استفاده از منابع معتبر اهل سنت سامان یافته است، مستندات قائلین به تکفیر مورد بررسی و نقد قرار گرفت. نتایج این پژوهش بیان گر آن است که اگر چه حکم به غیر ماانزل الله معصیت بوده و حرام است، اما کفر مطرح شده در آیات مورد استناد به معنای خروج از اسلام نیست و برداشت تکفیریون مخالف قرآن، سنت ، فهم سلف و علمای اسلام است؛ همان گونه که تبعیت مسلمانان از حاکمان اسلامی بدون قید و شرط نبوده و کفر را در پی ندارد.
من اکثر المباحث اثاره فی العالم الاسلامی الحکم بتکفیر حکام البلدان الاسلامیه وتکفیر شعوبها. یستند القايلون بالتکفیر الی ایات من القران الکریم تعتبر ان عدم تنفیذ الاحکام الالهیه واستبدالها بالقوانین البشریه من اوصاف المجتمع الجاهلی، وبالتالی فالقیام بذلک یستلزم الخروج من الاسلام. هذا، وتحظی دراسه اسس تیار التکفیر بالاهمیه والضروره من جهه ان هذا التیار، مضافا الی دوره فی ایجاد جو المعاداه للاسلام، شکل ذریعه للهجوم علی الحکومات ولقتل المسلمین فی البلدان الاسلامیه. علی هذا الاساس، فقد تناولنا فی هذه المقاله التی تعتمد علی المنهج التحلیلی-الانتقادی، والتی تستند الی المصادر المعتبره عند اهل السنه؛ تناولنا دراسه ادله القايلین بالتکفیر ومحاکمتها. علی ان النتايج التی توصلنا الیها فی هذا البحث تظهر انه علی الرغم من ان الحکم بغیر ما انزل الله معصیه وحرام، ولکن الکفر المذکور فی الایات التی استند الیها لا تعنی الخروج عن الاسلام، وبالتالی ففهم التکفیریین مخالف للقران والسنه ولفهم السلف وعلماء الاسلام، کما ان تبعیه المسلمین للحکام الاسلامیین لیست تبعیه مطلقه دون قید ولا شرط، وهی لا تستلزم الکفر ایضا.