Abstract:
فلسفة «توده» و «تسّرع» در اندیشة سیاسی امام خمینی ره پرسش اصلی پژوهش حاضر است. در اندیشة سیاسی اسلام، هیچگاه بحث مستقلی پیرامون این دو مفهوم ارائه نشده است. از اینرو نگارندگان تلاش کردهاند به روش استنباطی با تکیه بر آموزههای اسلامی در کتاب و سنت و با تاکید بر اندیشههای امام خمینی ره به ارائة این بحث بپردازند. الگوی مورد بحث در این مقاله بر اساس نظریة «دو فطرت» امام خمینی ره و با تاکید بر چهارچوب نظری علل اربعه ارائه شده است. از آنجاکه توده مربوط به فطرت مخموره و از جنود عقل و متعلق به مکتب فلسفی متعالیه است و تسّرع که از فطرت محجوبه و از جنود جهل و متعلق به مکتب فلسفی متدانی است، هر کدام بهعنوان یک صفت، روحیه و وضعیت حادث در سطح فرد و جامعه نگریسته شده است که هر کدام ناشی از چهار علت مادی، صوری، فاعلی و غایی خواهند بود و میتواند موجب شکلگیری یک جامعة متعالی یا متدانی گردد. بر این اساس، تلاش شده است در حد امکان، استلزامات و دلالتهای سیاسی آنها مورد توجه و مقایسه قرار گیرد.
The philosophy of tranquility (tuadah) and hastiness (tasarru') in the political thought of Imam Khomeini is the main question of this paper. In the political thought, Islam has never provided an independent discussion of these two concepts. So, relying on the Islamic teachings based on the holy Quran and the tradition, and focusing on the Imam Khomeini's thoughts, this paper presents this discussion in a deductive method. While emphasizing on the theoretical framework of the four causes, the pattern under discussion is presented based on the theory of "two nature" made by Imam Khomeini. Since the tuadah is related to the transcendental (makhmore) nature, and it is among the soldiers of reason, and belongs to the transcendental philosophical school, but tasarru' in from the hidden (mahjube) nature, and it is among the soldiers of ignorance, and belongs to the subordinated (mutadani) philosophical school, each have been viewed as an attribute, morale, social and individual characteristics that has originated from the material cause, the formal cause, the efficient cause and the final cause, and are able to establish a transcendental or subordinate community. Accordingly, their requirements and political implications have been analyzed and compared in this paper.
Machine summary:
از آنجاکه تؤده مربوط به فطرت مخموره و از جنود عقل و متعلق به مکتـب فلسـفي متعاليـه اسـت و تسـرع کـه از فطرت محجوبه و از جنود جهل و متعلق به مکتب فلسفي متداني است ، هر کدام به عنوان يک صفت ، روحيـه و وضـعيت حادث در سطح فرد و جامعه نگريسته شده است که هر کدام ناشي از چهار علت مادي، صوري، فـاعلي و غـايي خواهنـد بود و ميتواند موجب شکل گيري يک جامعۀ متعالي يا متداني گردد.
No. 1, Spring & Summer 2019 ج مقدمه صفت «تؤده » و مفاهيم هم معناي آن ، از قبيل اسـتقامت ، پايـداري، ثبـات ، تـأني، طمأنينـه ، وقـار، رزانـت و تثبـت را ميتوان از صفات فرد و جامعه اي شمرد که عقل در آن جامعه محور امور قرار داده شده است ؛ چراکه اگر ايـن صـفت بر انسان و جامعۀ او حاکم شد، به راحتي ميتواند تمام وظايف خود را در سطوح مختلف فردي و اجتماعي بـه درسـتي به انجام رساند و در زندگي مادي و معنوي از هرگونه خطا و لغزش به دور بوده و توانـايي مقابلـه بـا هرگونـه تهديـد فردي و اجتماعي را داشته باشد.
فرضيۀ مورد نظر اين پژوهش چنين است : «اگر در جامعه اي ملاک رفتار افراد جهت انجام امور، تؤده باشـد، آن جامعه در همۀ سطوح فردي و اجتماعي ميتواند جامعه اي متعالي باشد که در نهايت سعادت و پيروزي افـراد و آن اجتماع را به دنبال دارد؛ و چنانچه ملاک رفتار افراد، تسرع در امور باشد، اين امر باعث شکل گيري جامعـه اي متـداني خواهد شد که در نهايت به شکست و نابودي خواهد انجاميد».