Abstract:
ترجیح پیشگیری بر درمان، بدیهی و بی نیاز از استدلال است. احتیاط گونه ای مهم از پیشگیری است. به ویژه در ده های اخیر، بر «رویکرد احتیاط آمیز در مسئولیت مدنی» بیشتر تأکید می گردد. اما، مراد از این عنوان چیست؟ در این رویکرد، احتیاط چه نقشی در مسئولیت مدنی ایفا می کند؛ و به طور مشخص نقش کدام یک از مولفه های مسئولیت مدنی را بر عهده می گیرد؟ باوجود توصیه ها و تأکیدهای فراوانی که بر رویکرد احتیاط آمیز می شود، کمتر به چیستی و چگونگی آن پرداخته شده است. هدف اصلی این مقاله پاسخ به این پرسش اساسی است؛ که با روش توصیفی و تحلیلی به انجام خواهد رسید. در حالی که قاعده احتیاط به عنوان یک تکلیف اخلاقی و حقوقی، در برخورد با موضوعات و به ویژه در رفتارهای اجتماعی، از اهمیت بسیاری برخودار است، ولی این جنبة آن کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است. از این رو، در این تحقیق به مقدار ضرورت به شناسایی آن نیز پرداخته شده است. بر اساس یافته های این پژوهش از میان نقش های پیشنهاد شده و قابل تصور، احتیاط به مثابه هدف مسئولیت مدنی، نقشی است که منطقاً می توان در حوزه مسئولیت مدنی برای آن قائل شد. نویسنده نتوانسته است، برای نقش های پیشنهادی دیگر احتیاط در این زمینه، تبیین و توجیه معقولی پیدا کند.
Preference for prevention over cure is a truism. Precaution is an important type of prevention. Particularly, the Precautionary Approach in Civil Liability has been increasingly emphasized in recent decades. However, what the term precaution conveys and the specific stance it takes in civil liability is underexplored. Indeed, despite the many recommendations for the Precautionary Approach, little has it been studied to define what it is or how it works. In this vein, recruiting a descriptive-analytical design, the present study seeks to answer this fundamental question. The Principle of Precaution has already established itself as a moral and legal duty, and of great importance in dealing with various issues, especially social behaviors. Findings suggest that, among the many proposed and conceivable roles, precaution could logically be considered as the goal of civil liability in this respect. Explanation and justification on other roles are beyond the scope of the study.
Machine summary:
عقلي عملي انسان ابتدا براساس داده هاي عقل نظري در مورد مفهوم ضرر و خطر و علل و آثار آنها، و مفهوم پيشگيري و احتياط و فوايد و آثار آن ، دست به کار تأسيس قاعده لزوم دفع ضرر محتمل ، و در پي آن لزوم دفع ، پيشگيري و احتياط مي شود؛ و حکم به وجوب و ضرورت آن مي کند؛ به عنوان قاعده اي براي سلوک و رفتار که در موقعيت خطرناک و گمان به وقوع خطر و بروز ضررِ قابل توجه ، هر انسان داراي شعور و اختيار و اراده اي بايد آن را بکار بندد؛ يعني مبادرت به پيشگيري و احتياط کند(انصاري، ١٤١٩، ١: ٣٦٧-٣٧٠؛ خراساني، ١٤٣٩: ٤٣-٤٠، ٥٧، ٧١-٦٣؛ اصفهاني، ١٤٢٢، ٤: ١٥٨-١٨٧؛ غروي، ١٤٠٦: ٢١٤-٢١٦، ٣٧١-٣٦٦؛ عراقي، ١٤١٧، ٣: ٢٤٧-٢٤٨؛ خويي، ١٤٢٨: ١٨٦-١٨٩).
احتياط به مثابۀ هدف مسئوليت مدني احتياط به مثابه ي هدف مسئوليت مدني يعني، مراد از رويکرد احتياط آميز اين باشد که مؤلفه هاي تأثير گذار در مسئوليت مدني بايد طوري طراحي و تعريف شوند که در نتيجۀ کارکرد آنها، نه تنها خسارت بالفعل ناشي از بي احتياطي منجر به ضرر ديگران جبران گردد و مسئوليت مدني ضمانت اجراي تکليف به احتياط باشد، بلکه نظام حقوقي مسئوليت مدني نقش پيشگيرانه و بازدارنده داشته باشد، و افراد را وادار به رفتار احتياط آميز نسبت به اموال ديگران کند.
لکن مسئوليت مدني به عنوان ضمانت اجراي تکليف به احتياط نقش ايفا مي کند؛ از اين رو، بي احتياطي تأمين کنندٔە شرط نامشروع بودن فعل زيانبار است .
(
, 
, 
)
