Abstract:
در بسیاری از تحقیقات انجام گرفته در جامعهشناسی کلان نشان داده شده است که دین و دینداری موجب کاهش نرخهای خودکشی هم در سطح بینکشوری و هم درونکشوری میشود. با این حال، در ادبیات نظری و پژوهشی مربوط به ارتباط دین و خودکشی چندان به این نکته پرداخته نشده است که تجانس مذهبی چگونه بر نرخهای خودکشی تأثیر میگذارد. در جامعهشناسی، میراث علمی دورکیم در خودکشیپژوهی با مقایسة تأثیر سنتهای مذهبی مختلف بر نرخهای خودکشی تداوم یافته است، اما یک جایگزین نویدبخش برای تکمیل و پیشرفت این حوزة مطالعاتی عبارت از بررسی تأثیرات تجانس مذهبی بر نرخهای خودکشی است. در همین راستا، برخی جامعهشناسان ادعا نمودند که تجانس مذهبی کانون مناسبتری برای مطالعات جامعهشناختی خودکشی در سطح کلان است. لذا، مطالعة حاضر در بسط میدان پژوهشی مربوط به ارتباط دین و خودکشی و با تمرکز بر جامعة ایران حول محور این پرسش کلیدی یا سوال اصلی سازمان داده شد که چه ارتباطی بین تجانس مذهبی و نرخهای خودکشی در ایران وجود دارد؟ روش تحقیق این مطالعه، «تطبیقی درونکشوری» بوده که از دادههای جمعی سال 1395 (آخرین سرشماری در ایران) برای مقایسة کمّی استانهای ایران استفاده نموده است. در مجموع، نتایج تحقیق نتوانست حمایت تجربی برای این مدعا فراهم آورد که تجانس مذهبی تأثیر کاهشی بر نرخهای خودکشی دارد. به عکس، یافتههای تحقیق نشان داد که تجانس مذهبی ارتباط مثبت یا تأثیر افزایشی بر نرخهای خودکشی در استانهای ایران داشته است. در بخش پایانی این مقالة، کوشش شد ضمن ارایة تحلیلی پسینی بر پایة یک دیدگاه نظری متأخر در جامعهشناسی دین (نظریة بازار دین) تفسیری نظری برای توجیه یک چنین یافتة ناسازگار و غیرمنتظرهای ارایه شود.
Many studies in sociology have shown that religion and religiosity reduce suicide rates both cross and within nationally. However, in the theoretical and research literature on the relationship between religion and suicide, little attention has been paid to how religious homogeneity affects suicide rates. Therefore, the present study was organized to expand the research field related to religion and suicide and focusing on Iranian society around this key question or the main question: what is the relationship between religious homogeneity and suicide rates in Iran? Overall, the results of this study failed to provide empirical support for the claim that religious homogeneity has a decreasing effect on suicide rates. Conversely, the findings showed that religious homogeneity had a positive relationship or an increasing effect on suicide rates in Iranian provinces.
Machine summary:
لذا، مطالعة حاضر در بسط ميدان پژوهشي مربوط به ارتباط دين و خودکشي و با تمرکز بر جامعة ايران حول محور اين پرسش کليدي يا سوال اصلي سازمان داده شد که چه ارتباطي بين تجانس مذهبي و نرخ هاي خودکشي در ايران وجود دارد؟ روش تحقيق اين مطالعه ، «تطبيقي درون کشوري » بوده که از داده هاي جمعي سال ١٣٩٥ (آخرين سرشماري در ايران ) براي مقايسة کمّي استان هاي ايران استفاده نموده است .
بر ايـن اسـاس ، مطالعـة حاضـر در بسـط ميـدان پژوهشـي مربـوط به ارتباط دين و خودکشي و با تمرکز بر جامعة ايران حول محور اين پرسش کليدي يا سـوال اصـلي سازمان داده شد که چه ارتباطي (مثبت ، منفي ) بين تجانس مذهبي و نرخ هاي خودکشـي در ايـران وجود دارد؟ تبيين نظري اکثر تحقيقات انجام گرفته در جامعه شناسـي نشـان داده کـه ديـن و دينـداري موجـب کـاهش نرخ هاي خودکشي هم در سطح بين کشـوري (هوانـگ ١٩٩٦؛ نـيلمن و همکـاران ١٩٩٧؛ اسـتک و کپاســاوا ٢٠١١) و هــم درون کشــوري (بــروت ١٩٨٦، ١٩٨٨؛ بين بــريج ١٩٨٩؛ بــور، مک کــال و پاول گرينر، ١٩٩٤؛ اليسون ، بور و مک کال ، ١٩٩٧) مي شود.
Stack, Steven (1983), The Effect of Religious Commitment on Suicide: A Cross- National Analysis, Journal of Health and Social Behavior, 24 (4) 362-374.