Abstract:
هدف این پژوهش، ایجاد الگویی متناسب با فرهنگ ایرانی- اسلامی بوده و در آن، با تأکید بر بٌعد زمان و ابعاد مسئولیت فرد درراستای دستیابی به رشد، بررسی و استخراج مبانی، اصول و اهداف رشد و نیز ابعاد مسئولیت فرد صورت گرفته است. برای انجامدادن این پژوهش از هرمنوتیک کلاسیک شلایرماخر استفاده کرده و با استفاده از ویژگیهای دستوری و فنی متن و با دُور هرمنوتیکی از تفسیر جزء به کل و کل به جزء در سه سطح افق مؤلف، افق و برداشت محقق، و ادغام افق مؤلف و محقق به تجزیهوتحلیل و استخراج الگوی نهایی دست یافتهایم. مرجع تفسیر، گزینشی هدفمند از آثار اندیشمندان مسلمان همچون ابنعربی، سهروردی، حسنزادۀ آملی و جوادی آملی بوده که به بیشترین میزان با هدف این پژوهش قرابت داشته است. الگوی حاصلشده با استفاده از شیوۀ منطق استقرایی و قیاسی درنهایت، در نگرشی کاربردی درقالب اهداف، مبانی، اصول و ابعاد مسئولیت فرد درراستای رشد بررسی شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهند هدف از رشد، حرکتکردن برمدارِ حق است که مبانی و اصولی بدین شرح دارد: مبنای کمال با اصول تضاد، میل به کمال، عاملیت، سلسلهمراتب وجود، خدمترسانی، قاعدهمندی و آفرینش مداوم، جهتمندی و هدفمندی؛ مبنای وحدت با اصول مکملیت، اتصال اجزا، پذیرش و یکپارچگی، حقیقت ثابت، تغییرناپذیری قواعد و علیت هستی، تعادل و سازگاری؛ مبنای جاودانگی با اصول میل بازگشت به مبدأ، مکانمندی، زمانمندی وجود، یکپارچگی زمانی، مرگ و چرخش وجودی؛ مبنای هدفمندی با اصول رهبری، قدرت خلق، اداره و تداوم هستی، و جامعیت. هدف از این پژوهش، رشد عملکردن برمدارِ الهی است که با توجه به مبانی و اصول مختص به آن، شخص در ابعاد فردی و ارتباطی، مسئول شناخته میشود و با توجه به حیطه و ابعاد مسئولیتی خویش، با معنایابی مجدد بهشیوهای متفاوت در سطوح شناختی، عاطفی و رفتاری، مسائل فردی و ارتباطی خود را حل میکند.
Objectives: The objective of this research was to create a model suitable for Iranian Islamic culture, which, by emphasizing the dimension of time and the dimensions of individual responsibility in order to achieve growth, investigated and extracted the foundations, principles, goals of growth and dimensions of individual responsibility..Method: The method of this research was to use Schleiermacher's classical hermeneutics, which uses the grammatical and technical features of the text and with the hermeneutic round of interpretation from part to whole and from whole to part on three levels of the author's horizon, the researcher's horizon and perception and The integration of the author's and the researcher's horizons was analyzed and extracted the final pattern. A selective interpretation reference of the works of Muslim thinkers Ibn Arabi, Suhrawardi, Hasanzadeh Amoli and Javadi Amoli which had the most affinity with the purpose of this research. Findings: The findings of this research indicated that the basics of the formed pattern include; The basis of perfection with principles contradiction, desire for perfection, agency, hierarchy of existence, service, regularity and continuous creation, directionality and purposefulness; The basis of unity with principles completion, connection of parts, acceptance and integration, fixed truth, immutability of the rules and causality of existence, balance and compatibility, the basis of immortality with principles the desire to return to the origin, spatiality, temporality of existence, temporal integration, death, rotation existential; It was based on purposefulness with principles leadership, power of creation, administration and continuity of existence, comprehensiveness.Conclusion: Conclusion: In this research, the purpose of growth is to act on the divine circuit, which according to the foundations and principles specific to it, the person is recognized as responsible in the personal and communication dimensions.,
Machine summary:
یافتههای این پژوهش نشان میدهند هدف از رشد، حرکتکردن برمدارِ حق است که مبانی و اصولی بدین شرح دارد: مبنای کمال با اصول تضاد، میل به کمال، عاملیت، سلسلهمراتب وجود، خدمترسانی، قاعدهمندی و آفرینش مداوم، جهتمندی و هدفمندی؛ مبنای وحدت با اصول مکملیت، اتصال اجزا، پذیرش و یکپارچگی، حقیقت ثابت، تغییرناپذیری قواعد و علیت هستی، تعادل و سازگاری؛ مبنای جاودانگی با اصول میل بازگشت به مبدأ، مکانمندی، زمانمندی وجود، یکپارچگی زمانی، مرگ و چرخش وجودی؛ مبنای هدفمندی با اصول رهبری، قدرت خلق، اداره و تداوم هستی، و جامعیت.
فرهنگ اسلامی، عبارت از مجموعۀ باورها و ارزشهای اسلامی و نمود آنها در پیشرفت علم و هنر، و ظهور نهادهای اجتماعی و سیاسی درمیان مردمی است که اسلام را بهعنوان دین خویش پذیرفته و اصول اساسی آن را بر الگو و فرهنگ ارتباط با خدا، خود، طبیعت و جامعه حکمفرما کردهاند (ولایتی، 1398)؛ لذا الگویی با فرهنگ ایرانی قرابت دارد که ارزشهای اسلامی را در خود جای دهد و هدف غایی از درمان، رشد و تکامل فردی را براساس معیارهای آن تبیین کند.
مسئولیتپذیری از ویژگیهای شاخص انسان کامل در اندیشۀ اسلامی است که در سایۀ آن، رشد و تکامل فرد و جامعۀ انسانی تحقق مییابد؛ بدین صورت که انسان درخصوص فرداهای پیشِروی خود، چشماندازی از رشد، پیشرفت و کمال را ترسیم میکند و سپس برای دستیابی به قلههای کمال، مسئولیتهایی را برعهده میگیرد؛ از این روی، پیامبر اعظم (ص) و اهلبیت (ع) هدایت بشر را منوط به پذیرش مسئولیت و تکلیف درقبال خدا، خود و دیگران دانستهاند (خاکبازان، 1397).