اثربخشی آموزش برنامه شناختی - رفتاری برکاهش رفتار تنبیهی مادران دانش ‌آموزان کم‌توان ذهنی Journal Article

Writer: شریفی درآمدی، پرویز ؛ پزشک، شهلا ؛

سلامت روان کودک پاییز 1399، دوره هفتم - شماره 3 ، Science-Research (Ministry of Health/ISC (‎10 page(s) - From 183 to 192 )

Keywords: مادران آموزش شناختی- رفتاری رفتار تنبیهی دانش‌آموزان کم توان ذهنی punitive behavior mothers Students with intellectual disability Cognitive-behavioral training

fa en

Abstract:

زمینه و هدف: حضور یک کودک دارای ناتوانی یا بیماری، برای والدین و به خصوص مادران بسیار تنش‌آور است، زیرا که آنها تنیدگی، احساس گناه، و خستگی بیشتری را در مقایسه با سایر والدین تجربه می‌کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش برنامه‌ شناختی رفتاری برکاهش رفتار تنبیهی مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی انجام شد. روش: این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه‌ آماری این پژوهش شامل تمامی مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی مقطع ابتدایی شهرستان شادگان در سال تحصیلی 1393 بود (90 مادر). 20 نفر از این جامعه آماری که دارای شرایط ورود به پژوهش بودند به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، انتخاب و به‌ صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه، جایدهی شدند. گروه آزمایش، در 12جلسه، آموزش برنامه‌ شناختی رفتاری را دریافت کردند و شرکت‌کنندگان گروه گواه هیچ ‌گونه آموزشی دریافت نکردند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه 25 گویه‌ای تنبیه ملک‌پور (1376) و مصاحبه بالینی همراه با مشاهده استفاده شد. داده‌ها از طریق آزمون آماری کوواریانس مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. یافته ‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش برنامه‌ شناختی- رفتاری برکاهش رفتار تنبیهی مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی اثرگذار است؛ به طوری که مادران گروه آزمایش نسبت به مادران گروه گواه در مرحله پس‌آزمون، به‌طور معنا‌داری رفتار تنبیهی کمتری نشان دادند (001/0 , P=494/539F=). نتیجه‌ گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، آموزش برنامه‌ شناختی- رفتاری به عنوان یک شیوه مورد تأیید برای کمک به مسائل و مشکلات روان‌شناختی والدین و در جهت کاهش رفتار تنبیهی مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

Background and Purpose: Having a child with disability or disease in the family causes a great deal of stress for parents, especially for mothers, because they may experience more stress, feeling of guilt, and fatigue compared to other parents. The present study aimed at investigating the effectiveness of cognitive-behavioral training on decreasing the punitive behavior in the mothers of students with intellectual disability. Method: This research was an experimental study with control group pretest-posttest design. The study population included the mothers of all primary school students with intellectual disability in Shadgan city in the academic year of 2014-2015 (i.e. 90 mothers in total). Based on inclusion and exclusion criteria, 20 mothers were selected as the sample and then randomly placed into the experimental or control group. Sessions of cognitive-behavioral training was conducted for the experimental group, while no training was done for the control group. Data were collected by Punishment Questionnaire (Malekpour, 1997) and clinical interview. Analysis of covariance was used to analyze the data. Results: Results of data analysis showed that cognitive-behavioral training significantly decreased the punitive behavior in the mothers of students with intellectual disability, in such a way that mothers in the experimental group showed significantly less punitive behavior than mothers in the control group at the posttest phase (P=0.001, F=539.494). Conclusion: Based on the results of the present study, cognitive-behavioral training can be used as an accepted method to solve the psychological problems of parents and to reduce the punitive behavior in the mothers of students with intellectual disability.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: