Abstract:
در این مقاله نخست به مقدمهای در مورد تئاتر و سپس معرفی مراسم آیینیزار و انواع آن و شناخت تفصیلی موضوع، ساز، حرکت و نشانههای آنها اشاره شده است. پس از آن چهار نمایش گل و جهله، آینه توی سقف، فیروزه که میخواند، زنان مهتابی و مرد آفتابی و چگونگی انعکاس انواع زار در آنها توضیح داده شده است.روش کار: ابتدا انواع مراسم زار مورد بررسی قرار گرفت و سپس فیلمهای تئاترهای مورد پژوهش با کارگردان چهار نمایش (کوروش زارعی) با چند فیلم مستند و مصاحبههایی که با چند تن پژوهشگر و «بابازار» انجام شده بود، از طریق تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل و بررسی قرار گرفت.نتیجه حاصله از این بررسی، انعکاس مراسم آیینیزار در نمایشهای مذکور، چه از نظر موضوع، ساز، حرکت و نشانههایی که در آنها به کار رفته میباشد.
Machine summary:
"2 در طول تاریخ تئاتر همواره شاهد این مدعا بودهایم که بازتاب اسطورهها و آیینها و مراسم مختلف آیینی در انواع نمایشهای مکتوب و اجراشده دیده میشود و در فرهنگهای مختلف با آنها رفتارهای گوناگون داشتهاند.
روش شکلگیری این مقاله به گونهای است که ابتدا به شناخت زار و انواع آن و چگونگی مراسم زار میپردازد و سپس چهار نمایش را مورد بررسی قرار میدهد که توسط یک کارگردان در چهار جشنواره بینالمللی فجر به نمایش در آمده است.
هر زار وقتی که خون میخورد6 زیر میشود و به زبان در میآید و از درون کالبد شخص مبتلا و با حنجرة وی با بابازار یا مامازار صحبت میکند و میگوید که از کدام دیار آمده است.
این باد صاف نیست و با سفره و خون و مراسم شعر مشکل صاف میشود، زیرا متوری تنها نیست و همیشه همراه جنهای مضر و خطرناک به سراغ فرد میرود.
یک عدد جره11 ام گاره emgare: این زار کافر است و برخلاف سایر زارها عمل میکند ولی موذی نیست و کمتر شخص را اذیت میکند.
سازهای بومریوم: سه دهل دو سر معمولی چین یاسه cinyase: بادی است جنگلی که در سواحل ایران دیده نمیشود، مگر آدمهایی که به سواحل آفریقا رفته و گرفتار شده باشند.
برای ریز کردن این زار از سه عدد دهل دو سر معمولی که دائم نواخته میشود استفاده میکنند.
سازهای بابور: سه عدد دهل دو سر چگونگی اجرای مراسم زار روز قبل از اجرای مراسم یکی از اهالی اهل هوا خیزران به دست راه میافتد و تکتک درها را میزند و اهل هوا را برای بازی دعوت میکند؛ این فرد را «خیزرانی» مینامند."