Abstract:
قراردادهای بین المللی نفتی طبیعتی بلندمدت و مستمر داشته؛ لذا حدوث فراستریشن در مسیر اجرای قرارداد، موجب پایان حیات حقوقی آن قرارداد میگردد؛ بنابراین طرفین اینگونه قراردادها که اصولاً شرکتهای بین المللی میباشند، میبایست با نگاهی جامع و همه جانبه به این نهاد حقوقی، اقدام به انعقاد قراردادهای این چنینی بنمایند. از آنجا که خاستگاه این نهاد حقوقی، انگلیس میباشد؛ لذا در نوشتار حاضر سعی گردید که به تحلیل این نهاد در حقوق انگلیس پرداخته شود تا بتوانیم به جانمایی و تعریف و تعیین چهارچوب و آثار آن در حقوق انگلیس دست یابیم و سپس با توجه به این یافته ها به جانمایی آن در حقوق ایران پرداخته شود تا دستیابی به چهارچوب و مصادیق و آثار آن در حقوق ایران میسور گردد؛ رسیدن به این امر ممکن نخواهد بود؛ مگر آنکه نگاه فقهی به موضوع داشته و با کمک گرفتن از فقه بتوانیم به این مهم برسیم؛ باید توجه داشت که با توجه به حساسیت موضوع و تفاوت دیدگاه نهادهای حقوقی مختلف، عملاً رسیدن به معیار و ملاک واحد در دنیای قراردادهای بین المللی نفتی، امری محال و غیرممکن است و بهترین راه حل آن است که در هر قراردادبین المللی نفتی علاوه بر تسلط بر مفهوم حقوقی فراستریشن به طور مشروح قسمتی را به این نهاد حقوقی اختصاص داده، تا آنجا که بتوان مصادیق آنرا مشخص نموده و معیارهای واضح و روشنی نیز در خصوص تعیین سایر مصادیق ارائه گردد و به آثار آن نیز استناد گردد.
Machine summary:
برخي نظريات ارائه شده در خصوص توجيه نهاد حقوقي فراستريشن در حقوق انگليس که ميتواند به عنوان مبنايي جهت اين نهاد حقوقي مطرح شود به شرح ذيل ميباشد: الف ) نظريه شرط ضمني ٢: اين نظريه چنين بيان ميکند؛ هدف از انعقاد قرارداد در وهله اول اجراي مفاد آن است ؛ بنابراين اگر اجراي قرارداد به دليلي که نميتوان آن را منتسب به طرفين دانست ، ناممکن گردد، هدف اصلي انعقاد قرارداد، منتفي ميگردد.
ب ) انتفاء هدف قرارداد: در صورتي که در شرايط استثنائي به علت تغيير اوضاع و احوالي که پس از انعقاد عقد حادث ميشود، اهداف مورد نظر در قرارداد به کلي از بين برود، متعهد از اجراي تعهد معاف ميشود حتي اگر هيچگونه مانعي جهت اجراي واقعي تعهد وجود نداشته باشد در اينصورت قرارداد در صورت اجرا، تبديل به يک واقعه کاملاً جديد ميگردد به گونهاي که با آنچه طرفين در زمان وقوع قرارداد پيشبيني نموده و بر اساس قرارداد بر عهده گرفتهاند، متفاوت است (شفائي، ٥٩ـ ٦٠: ١٣٧٦ ؛٢٠٠٤ :٨٢١ ,Treitel؛ ٤٦١:٢٠١١ ,Andrews).
شرايط استناد به نهاد حقوقي فراستريشن در اجراي قرارداد در حقوق انگليس براي تحقق فراستريشن در قرارداد شرايطي لازم است ؛ که در ذيل به برخي از اين شرايط اشاره خواهد شد: الف ) عدم امکان اجرا: حادثه خارجي ميبايست به گونهاي باشد که اجراي قرارداد را ناممکن نمايد يا به اصطلاح قرارداد عقيم گردد.