Abstract:
تاریخ بیهقی، یک اثر تاریخی ـ سیاسی است که سلسله‌مراتبِ قدرتِ حاکم بر آن، در شکل‌دهی منزلت شخصیت‌های آن، تعیین‌کننده است. ابوالفضل بیهقی (470ق) که خود از کنشگران وابسته به یکی از گروه‌های فعال سیاسی در دوره غزنوی (۳۴۴ـ۵۸۳ق) است، در ناگزیر ِروزگار و به علت جبر و استبداد حکومت، در بیان روایت خویش، از رمز واژگان زبانی خاصی بهره گرفته است تا گرایش سیاسی و مطالب خود را از دید قدرتمندان پنهان کند. این پژوهش، برای شناخت عناصر منزلت و وجوه آن در تاریخ بیهقی، به واکاوی دیدگاه‌های متفاوت در این زمینه پرداخته است تا بتواند نشانه‌های زبانی منزلت‌ساز را با بهره‌گیری از تحلیل گفتمان بررسد. یافته پژوهش، نشان‌دهنده آن است که بیهقی با نشان دادن منزلت بازیگران عرصه سیاست با استفاده هدفمند از ظرفیت زبانی خویش، در پی برجسته کردن گروه خودی در برابر رقیب بوده و با برتری بخشیدن به منزلت امیر ماضی (سلطان محمود) (391ـ420ق) در برابر سلطان مسعود (421ـ432ق)، در پی به چالش کشیدن قدرت حاکم بوده است
Bayhaqi’s History (Tarikh e- Bayhaqi) is considered as a historical-political work and the hierarchy of the authority dominated on it is determinative in the development of the dignity of its characters. Abolfazl Bayhaqi (470 A.H), one of the actors dependent on one of the active political groups in Ghaznavi era (344- 583 After Hijrah) has taken advantage of the particular linguistic codes in the statement of his narration to conceal his political tendency due to the autocracy of government. To identify the elements of dignity and its aspects in Bayhaqi’s History, this research has investigated the diverse viewpoints in this regard in order to reflect on the linguistic signs developing dignity through the discourse analysis. The findings of research clarify that Bayhaqi showing the dignity of the actors in the political domain via the purposeful utilization of his linguistic capacity was to make the insider group outstanding against the rival group and to challenge the dominant authority by presenting Sultan Mahmood (391- 420 A.H) superior to Sultan Masood (421- 432 After Hijrah) in terms of dignity.
(
, 
, 
)
