Abstract:
هدف این پژوهش شناسایی عوامل برنامه‌درسی چندفرهنگی دوره متوسطه دوم آموزش و پرورش ایران بوده است. که از نظر هدف کاربردی، روش اجرا توصیفی از نوع آمیخته اکتشافی و پیمایشی است. مشارکت کنندگان اول، شامل 9 نفر ازخبرگان و صاحب نظران (استادان عضو هیات علمی دانشگاه با تحصیلات دکتری در رشته برنامه‌ریزی درسی) حداقل دارای 15 سال سابقه بودند که به‌صورت هدفمند و تکنیک گلوله‌برفی انتخاب شدند و با همان تعداد به اشباع رسیده و تحت مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. برای اطمینان از روایی مصاحبه از روش مثلث‌سازی (سه سویه‌سازی) استفاده گردید. مشارکت کنندگان دوم پژوهش، شامل مدیران و دبیران دوره متوسطه دوم شهر تهران در سال 1399 حدود 2000 نفر هستند. که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای، تعداد 400 پرسشنامه بین این افراد توزیع و تعداد 386 پرسشنامه دریافت و مورد تحلیل قرار گرفت. برای بررسی روایی واگرا، از مقایسه‌ی جذر AVE هر سازه (متغیر) با مقادیر ضرایب همبستگی بین سازه‌ها استفاده شد و ضریب پایایی ترکیبی به دست آمده برای همه مولفههای تحقیق بزرگ تر از 70/0 هستند و این موضوع نشان دهنده همبستگی درونی مناسب بین متغیرها برای سنجش مفاهیم مورد نظر بود. روش گردآوری داده‌ها در جامعه اول بصورت مطالعه کتابخانه‌ای است. کدگذاری داده‌ها در سه مرحله (باز، محوری و انتخابی) انجام شد و پنج‌تن از مشارکت‌کنندگان با تایید یافته‌های پژوهش، روایی و پایایی کدگذاری‌ها را تایید کردند. و در جامعه دوم پزوهش، تحلیل داده‌ها در دو بخش توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزارهای Smart PLS و SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که برنامه‌درسی چندفرهنگی به مولفههای «مبانی؛ شرایط علی، «برنامه درسی چندفرهنگی؛ مقوله محوری»، «فعالیت‌ها به عنوان عوامل زمینه‌ای»، «اهداف به عنوان راهبردها»، «روش‌های ارزیابی به عنوان شرایط مداخله‌گر» و در نهایت «محتوی به عنوان پیامدها» وابسته است. در نهایت نتایج نشان داد که روایی و فرضیات مدل مورد تائید قرار گرفته است.
The purpose of this study was to identify the factors of multicultural curriculum in the second year of secondary education in Iran. In terms of practical purpose, the implementation method is a descriptive combination of exploratory and survey. The first participants, including 9 experts (faculty members with doctoral studies in curriculum planning) with at least 15 years of experience who were purposefully selected and snowball technique and were saturated with the same number under Semi-structured interviews were conducted. To ensure the validity of the interview, the method of triangulation (three-way) was used. The second participants of the research, including the principals and teachers of the second secondary school in Tehran in 1399, are about 2000 people. Using cluster random sampling method, 400 questionnaires were distributed among these individuals and 386 questionnaires were received and analyzed. To evaluate the divergent validity, the AVE root of each structure (variable) was compared with the values of correlation coefficients between the structures and the combined reliability coefficient obtained for all components of the research is greater than 0.70, indicating an appropriate internal correlation between variables for measurement. The concepts were intended. The method of data collection in the first community is a library study. Data coding was performed in three stages (open, pivotal and selective) and fifty participants confirmed the validity and reliability of the codings by confirming the research findings. In the second research community, data analysis was used in both descriptive and inferential sections using Smart PLS and SPSS software. The results showed that the multicultural curriculum has the components of "basics; Ali's condition, "Multicultural curriculum; The central category is dependent on "activities as contextual factors", "objectives as strategies", "evaluation methods as intervening conditions", and finally "content as outcomes". Finally, the results showed that the validity and hypotheses of the model were confirmed.
Machine summary:
کدگذاري باز (براساس مصاحبه و مباني نظري) مفاهيم پذيرش تنوع قومي و نژادي، جنبش اجتماعي بودن آموزش چندفرهنگي، احترام گذاشتن و ايجاد نگرش مثبت به فرهنگ هاي مختلف ، احترام به زبان ، مذهب ، آداب و رسوم ، ارزش هاي فرهنگي خود و ديگران ، پاسخگويي به هويت هاي قومي، زباني و فرهنگي، پذيرش تنوع نگرش ، انديشه و ارزش ها، حمايت از آموزش با زبان مادري؛ توجه به زيست افراد و گروه ها، رعايت حقوق شهروندي، ضرورت گذار نظام آموزشي به سمت تمرکززدايي، تأکيد و توجه به عدالت اجتماعي، احترام و ارزش به حرمت انسان ، احساس امنيت کردن ناشي از پذيرش ، تقويت ارتباطات فرهنگي، ارتقا تعامل و تفاهم فرهنگ ها و گروه ها، آموزش مهارت هاي زندگي چند فرهنگي به افراد، احساس مسووليت در قبال يکديگر، آموزش همزيستي مسالمت آميز فرهنگ ها، اديان و اقوام ، رشد و توسعه فردي، وضوح بخشي نگرش ها و ارزش ها، خبرگي و تخصص در مهارت هاي اصلي و پايه ، توانمندسازي فردي براي اصلاح اجتماعي، مدرسه محور بودن آموزش و پرورش چند فرهنگي، توجه و حفظ کرامت انساني، طرد مطلق گرايي و پذيرش نسبي بودن فرهنگ ها، سودمند بودن آموزش وپرورش چندفرهنگي براي تمامي گروه ها، آموزش ضد تبيض نژادي و کاهش تعارضات نژادي و قومي، توجه به خرده فرهنگ ها در تهيه محتواي درسي، طرح گفتمان و بستر نژادي در تعليم و تربيت ، تحت پوشش قراردادن تمامي دوره هاي تحصيلي، انعکاس دهندٔە نيازها و علايق فرهنگي و زباني تمامي دانش آموزان ، انعکاس تنوع قومي، نژادي، محيطي، ديني و مذهبي در برنامه هاي درسي، تأکيد بر موضوعات درسي چندرشته اي و تلفيقي، رشد سواد قومي و فرهنگي، آگاه سازي دانش آموزان از وجود ساير فرهنگ ها، جوامع و شيوه هاي زندگي، حساس و پاسخ گو به تنوع فرهنگي دانش آموزان ، پرهيز از کاربست کلمات ، تعابير و تصاويري که موجب تحقير دانش آموزان گردد، زمينه استفاده از روش هاي متنوع آموزشي، تدريس و ارزشيابي، ايجاد فرصت برابر براي گنجاندن صداي همه فرهنگ ها، استفاده از روش تدريس يادگيري همياري و مشارکتي، استفاده از روش تدريس مبتني بر حل مساله و يادگيري تفکر انتقادي، استفاده از روش تدريس سقراطي (مذاکره ، بحث و گفتگو)، استفاده از روش تدريس اکتشافي (درگير ساختن مستقيم و فعالانه فراگيران )، ارائه کارها و پروژه هاي انفرادي و گروهي، روش هاي آموزشي مبتني بر فاوا (ICT)، روش آموزش هاي استقرايي و تکوين مفهوم ، روش ايفاي نقش ، توجه به سبک هاي متفاوت يادگيري، استفاده از تحقيات قوم نگارانه و مردم شناسي، تنوع در روش هاي آموزش و تدريس ، رشد و پرورش مهارت هاي تفکر، افزايش مهارت هاي تعاملي در بين اقوام و نژادها، ايجاد ديد انتقادي و روحيۀ پرسشگري در افراد، به کارگيري آزمون هاي عملکردي، تکاليف باز پاسخ در ارزشيابي، ارزشيابي توصيفي و کيفي (مشاهده و مصاحبه )، ارزشيابي فرآيند يادگيري، ارزشيابي مستمر (تعاملات و کنش هاي متقابل بين فردي در طول سال تحصيلي)، ارزيابي مشارکتي (امکان مشارکت تمامي افراد ذينفع )، چک ليست سياهه رفتارهاي فردي و اجتماعي.
(
, 
, 
)
