Abstract:
موضوع مقاله حاضر، نقد دیدگاه جیمز بلمی در ارتباط با لفظ «أمّة» در دو آیه 8 سوره هود و 45 سوره یوسف است. وی با شیوه نقد متن، به تغییر، اصلاح و تصحیف واژگانی از قرآن اقدام کرده است. جیمز بلمی با استناد به ادلّهای، خطا بودن لفظ «أمّة» در این دو آیه را مدعی شده است و کلمه «أمد» را جایگزین کرده است که به ادعای خودش، تشابه ظاهری زیادی با یکدیگر دارند و با سیاق آیه سازگارتر است. دلایل مورداستناد وی در اثبات این ادّعا، بیان معنای «حین» و «مدت» توسط مفسران در آیه 8 سوره هود و وجود اختلاف قرائت میان مفسران در آیه45 سوره یوسف است. این ادّعا و ادله آن با روش پدیدارشناسانه و با استفاده از منابع تفسیری و لغوی موردتحلیل و نقد واقع شد. موارد نقد در سه بخش، بررسی زبانشناختی، بررسی تناسب بافتی و بررسی موارد مشابه به تفصیل بیان شدند. نتایج این بررسیهای سهگانه نشان داد هیچگونه تغییر و تصحیفی در این واژه اتفاق نیفتاده است که نیاز به اصلاح آن باشد و مطالعات جیمز بلمی در زمینه نقد و اصلاح واژگان قرآن، نتیجه آسیبهایی همچون تأثیر پیشفرضهای کتاب مقدس، درک ناقص از ویژگیهای قرآن، جستجوی ناقص، عدم تسلط به ادبیات قرآن و عرب است که منجر به اظهار نظرهای ذوقی و به دور از شواهد و دلایل علمی در تصحیح برخی واژگان شده است.
The subject of this article is the criticism of James Bellamy’s viewpoint regarding the word “Ummah” in two verses of Surah Hud and 45 of Surah Yusuf. By criticizing the text, he changed, modified and corrected the words of the Quran. Citing some evidence, James Bellamy has claimed that the word “Ummah” in these two verses is a mistake and has replaced the word “Ummad” which, according to his claim, has a lot of similarities with each other and is more compatible with the context of the verse. The reasons cited by him to prove this claim are the explanation of the meaning of “Hin” and “Muddat” by commentators in verse 8 of Surah Hud and the existence of a difference in reading between commentators in verse 45 of Surah Yusuf. These claims and their evidence were analyzed and criticized by the phenomenological method and using interpretive and lexical sources. Criticisms were explained in detail in three sections, linguistic review, textual suitability review, and review of similar cases. The results of these three investigations showed that no change or spelling was missing in this word that needed to be corrected, and James Bellamy’s studies in the field of criticizing and correcting the words of the Quran are the result of damages such as the influence of the presuppositions of the Bible, incomplete understanding of the characteristics of the Quran, incomplete search and lack of mastery of Quran and Arabic literature that have led to tasteful comments and far from scientific evidence and reasons in correcting some words
Machine summary:
بیان مسئله موضوع نقد متن و اصلاح واژگان و فرازهای قرآن که با پیشفرض وقوع خطا در مصحف عثمانی طرح شده، چندی است مورد امعاننظر مستشرقان قرار گرفته است؛ ازجمله جیمز بلمی (James Bellamy2015 م) نویسنده مقاله «نقد متن قرآن» (Textual Criticism of the Quran) در دایرة المعارف قرآن لیدن که با همین پیشفرض تلاش کرده به بازخوانی الفاظ و عباراتی از قرآن بپردازد.
وَلاَ یکونُوا کالَّذِینَ أُوتُوا الْکتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَیهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَکثِیرٌ مِنْهُمْ فَاسِقُونَ( (حدید/16)؛ «آیا برای کسانی که ایمان آوردهاند هنگام آن نرسیده که دلهایشان به یاد خدا و آن حقیقتی که نازل شده نرم [و فروتن] گردد و مانند کسانی نباشند که از پیش بدانها کتاب داده شد و [عمر و] انتظار بر آنان به درازا کشید، و دلهایشان سخت گردید و بسیاری از آنها فاسق بودند؟» - (قُلْ إِنْ أَدْرِی أَقَرِیبٌ مَّا تُوعَدُونَ أَمْ یجْعَلُ لَهُ رَبِّی أَمَداً( (جن/25)؛ بگو: «نمیدانم آنچه را که وعده داده شدهاید نزدیک است یا پروردگارم برای آن زمانی نهاده است؟» پس از بیان ادلّه جیمز بلمی در اشتباه خواندن واژه أمّه، در ذیل، تفصیلاً از طریق بررسی زبانشناختی، بررسی تناسب متنی و بررسی معناشناختی، به نقد این ادّعا میپردازیم.
» مفسران در این آیه معنای «زمان طولانی» و «فاصله مکانی» را برای «أمد» ذکر کردهاند (بلاغی، آلاء الرحمان، بیتا: 1/ 274؛ آلوسی، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، 1415ق: 2/ 122؛ شیخ علوان، الفواتح الإلهیة و المفاتح الغیبیة: الموضحة للکلم القرآنیة و الحکم الفرقانیة، 1999م: 1/ 104؛ ابنهائم، التبیان فی تفسیر غریب القرآن، 1423ق/ 121؛ صدیقحسنخان، فتح البیان فی مقاصد القرآن، دار الکتب العلمیة، 1420ق: 1/ 453).