Abstract:
انسانها در گذر تاریخ برای انتخاب بهترین شیوۀ زندگی، مراحل مختلفی را پشت سر نهادهاند. از غارنشینی ماقبل تاریخ تا زندگی در کلانشهرها و متروپولیتنهای امروزی، سیر تحولات تاریخی در شیوۀ زندگی بشر نمایان است. در پژوهش حاضر، سیر تاریخی شهر و شهرنشینی در شهر ایلام بررسی شد. تاریخ کهن ایلام، با وجود آثار عظیم باستانی و تاریخیای که از پیشینۀ این شهر حکایت دارد، هنوز به طور کامل برای محققان و مورخان شناخته نشده است. چگونگی ساختار اجرایی شهرها میتواند در چارچوب امور اداری، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، انتظامی و حقوقی بررسی شود. شهرها بسته به اینکه به وسیلة حکام محلی یا حکومتی اداره میشدند، وضعیت متفاوتی داشتند. این پژوهش بر اساس مباحث نظری و بر پایۀ اطلاعات تاریخی اسناد کتابخانهای و مشاهدات عینی، به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. اطلاعات استخراجشده از اسناد موجود، جمعآوری و پالایش شده و به ضمیمۀ مشاهدات در چارچوب نظری به رشتۀ تحریر درآمده است. نتایج تحقیق نشان داد که پیوند حیات سیاسی با شرایط و ویژگیهای جغرافیایی و انسانی در ایلام مرتبط میباشد. بیتردید افزون بر تأثیر شرایط ویژۀ ژئوپولیتکی ایلام، تأثیر عوامل طبیعی در حیات سیاسی این شهر نیز باعث توجه حُکام و فرمانروایان محلی و مرکزی به این منطقه در طول تاریخ بوده است.
Throughout history, humans have gone through stages to choose the best way of life. From the prehistoric cave dwelling to living in today's megacities and metropolitans, the course of historical changes in the way of human life in this country. In the present study, the historical course of the city and urbanization in Ilam city was investigated. The ancient history of Elam, despite the huge ancient and historical monuments that tell about the history of this city, is still not fully known to historians. How the executive structure of the cities can be used to perform administrative, political, social, economic, police and legal affairs. Cities have a different situation depending on whether they were governed by local rulers or by the government. This research is based on theoretical topics and on the basis of information from historical library documents and objective observations, in a descriptive-analytical method. The information prepared from the available documents has been collected and refined and has been written as an appendix to the observations in the theoretical review. The results of the research showed that the link of political life is related to geographical and human conditions and characteristics in Ilam. Undoubtedly, in addition to the special political conditions of Ilam, the influence of natural factors in the life of this city has also caused the establishment of local and central rulers in this region throughout history.
Machine summary:
شـواهد و قرايـن نشـان مي دهـد کـه ايــن منطقــه بــر ســر راه ارتباطــي تمــدن ايــلام بــا ســاير تمدن هــا قــرار داشــته و بـه دليـل شـرايط خـاص جغرافيايـي در ادوار مختلـف بـه عنـوان سـکونتگاه دائمــي و موقتــي انتخــاب شــده اســت ؛ هرچنــد کــه در برهه هــاي مختلفــي از تاريـخ ، بنـا بـه دلايلـي رونـق و آبادانـي خـود را از دسـت داده و موجـب شـده اســت شــکل گيري کامــل يــک روســتا يــا شــهر در ايــن منطقــه بــا موفقيــت روبــه رو نشــود.
ذاکـري بـه نقل از «احمـد اقتـداري » نويسـندة کتـاب «آثـار و بناهـاي تاريخـي خوزسـتان » مي گويد: امـلا و رسـم الخط صحيـح کلمـه ، «ايـلام » اسـت نـه «عيـلام »؛ زيـرا ايـن نـام کـه از روي الـواح ايلامـي خوانـده شـده ، از گـروه زبان هـاي «اورال آلتايـي » ماخـوذ / دورة بيستم و سوم شمارة ٧٤ و٧٥؛ بهار و تابستان ١٤٠١ شــده و از گــروه زبان هــاي ســامي ، هنــد، اروپايــي و فارســي نيســت ؛ چــون در آن تاريـخ يعنـي حداقـل شـش هـزار سـال قبـل از ميـلاد، زبان هـاي فارسـي و اردو وجــود نداشــته اند؛ لــذا کلمــۀ ايــلام نمي توانــد از مشــتقات ايــن زبان هــا باشــد (همــان : ١٣).
واليـان فيلـي يکـي پـس از ديگـري بـه امـارت پشـتکوه و ايـلام رسـيدند تـا اينکـه حاکميـت / دورة بيستم و سوم شمارة ٧٤ و٧٥؛ بهار و تابستان ١٤٠١ حســينقلي خان ســردار اشــرف بــر ايــلام از ســوي مظفرالديــن شــاه تأييــد شــد و او تــا ســال ١٣١٨ هــ.