Abstract:
رشد سریع پدیده شهرنشینی در دهه های اخیر به ویژه در کشورهای در حال توسعه مناظر شهری را به شدت تحت تاثیر قرار داده است و منظر شهری را در معرض تهدید قرار داده است. شهرهایی که امروزه به دلیل گستردگی و پیچیدگی نیازها و بکارگیری راه حلهای نامانوس به فرمی نازیبا آراسته گشته و نابسامانی و آشفتگی حاکم شده بر منظر شهرها را به مرز آزار دهنده ای رسانده است. تحقیق حاضر با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته به این ترتیب در ابتدا به تعریف منظر شهری و نظریات آن پرداخته و سپس به مسیله نماو جداری شهری و زیبایی شناسی شهری پرداخته است. بررسی ها نشان داد منظر شهری تا حدود زیادی تحت تاثیر نما و جداره شهری میباشد، در واقع نمای ساختمان و جداره های شهری را میتوان نقطه تلاقی معماری و طراحی شهری دانست. نما و جداره شهری در صورتی که دارای ارزش های بصری هماهنگ با محیط و بستر باشد و واجد ارزش های زیبایی شناسانه باشد باعث ارتقای منظر شهری خواهد شد. شاخص های زیبایی شناسی در جداره ها شامل دو دسته عینی (خط آسمان، خط زمین، خط ساختمان، زمینه جداره، کنترل ارتفاع، کنسول و...) و ذهنی (همجواری، تداوم، تناسب، سادگی و تقارن، رنگ، فرم، نظم و...)بود.
Machine summary:
جداره ها و نماهاي شهري از مهمترين عناصر منظر شهري محسوب شده و توجه به اين موضوع مي تواند از بسياري جهات به مانند افزايش کيفيت ديداري شهر، مثمر ثمر واقع شود موضوع نماي شهري، از موضوعات مهم و اساسي مورد توجه طراحان شهري، معماران و حرفه مندان از يک سو و از سوي ديگر نهادهاي اجرايي درگير با مسائل شهري است ، چراکه نماد هويت بصري و ويترين شهري است که در وهله اول به ديد ناظران فضا مي آيد، بنابراين به نظر مي رسد بايد تدابيري در ساماندهي نما و منظر شهري صورت پذيرد (محمدي، ١٣٩٥: ١١).
جدول ٤- معيارهاي زيبايي شناسي بصري از ديدگاه صاحب نظران (اسماعيلي وهمکاران ، ١٣٩٨) صاحب نظر کتاب معيارهاي ارزيابي زيبايي شناسي بصري جان لنگ آفرينش نظريۀ معماري نظم ، تناسبات ، کليت کاملو زيته ساخت شهر براساس مباني هنري کليت ، هماهنگي، تنوع (زيته (١٣٩٥) يان بنتلي محيط هاي پاسخ ده پيچيدگي بصري، تضاد( بنتلي، ١٣٩٤) يوستين گروتر زيبايي شناسي در معماري هماهنگي، تضاد، وحدت ، تناسب گوردون کالن منظر شهري وحدت در کثرت ، پيوستگي، تضاد محمود توسلي فضاي شهري نظم ، وحدت ، هماهنگي و تناسب جزء يا کل ، تباين ( توسلي و بنيادي، ١٣٨٦) 1 Pazooki 2 Beardsley 3 chen 4 Galindo and Hidalgo متيو کارمونا مکان هاي عمومي، فضاهاي شهري نظم ، ريتم ، تعادل ، ارتباطات هماهنگ شاخص هاي عيني و ذهني زيبايي شناسي در جداره هاي شهري: با توجه به بررسيهاي انجام شده در نهايت ميتوان شاخص هاي زيبايي در نماها و جداره هاي شهري را به شکل زير دسته - بندي کرد.
Environmental categorization processes in the evaluation of urban scenes”, International Journal of Psychology, vol.