Abstract:
شیوع کرونا و مختل شدن زنجیره تأمین جهانی، افزایش قیمتهای جهانی نهاده ها و کالاهای اساسی، جنگ بین روسیه و اوکراین، تداوم تحریمهای بین المللی و بحران های اقلیمی ناشی از تنشهای آبی و خشکسالی نگرانیهایی در رابطه با تأمین مواد غذایی و محصولات کشاورزی در جهان به وجود آورده که کشور ایران از آن مستثنی نیست و در چنین شرایطی، عدم مدیریت هوشمندانه کلیه مراحل زنجیره تأمین محصولات میتواند پیامدهای نامطلوبی به همراه داشته باشد. بنابراین با توجه به اینکه مدیریت زنجیره تأمین محصولات کشاورزی شامل مدیریت روابط بین مشاغل مسئول تأمین مواد اولیه و نهاده ها، تولیدات کشاورزی، فرآوری، لجستیک، توزیع و عرضه مؤثر محصولات از دروازه مزرعه به مصرف کنندگان می باشد؛ توانمندسازی فعالان این حوزه بسیار مهم است. لذا، هدف پژوهش کاربردی، شناسایی عوامل توانمندساز فعالان سرتاسر زنجیره تأمین محصولات کشاورزی و پیامدهای آن در نظر گرفته شد. در این راستا علاوه بر مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با 33 نفر از خبرگان که به روش نمونه گیری نظری و هدفمند انتخاب شده بودند، انجام گرفت. به منظور تحلیل داده ها از روش کیفی داده بنیاد و کدگذاری بهره گرفته شد. طبق یافته ها 495 کد باز، 19 کد محوری و 3 کد انتخابی شامل عوامل توانمندساز فعالان بخش تأمین نهاده و تولیدات کشاورزی، عوامل توانمندساز فعالان بخش فرآوری و صنعت؛ عوامل توانمندساز فعالان بخش لجستیک، توزیع و عرضه و همچنین 31 کد مختلف، 15 کد محوری و 2 کد انتخابی شامل پیامدهای ناشی از مدیریت هوشمند زنجیره تأمین در صورت توانمندسازی فعالان این حوزه احصاء گردید.
The spread of the Covid-19 pandemic and the disruption of the global supply chain, the increase in the global prices of inputs and basic goods, the war between Russia and Ukraine, the continuation of international sanctions and climate crises caused by water tensions and drought have arisen concerns regarding the supply of food and agricultural products in Iran and all over the world. In this situation, the lack of intelligent management of all stages of the product supply chain can have adverse consequences. In this regard, the purpose of this applied research was to identify the enabling factors of the activists throughout the supply chain of agricultural products and its consequences. So, in addition to library studies, an in-depth interview was conducted with 33 experts from the public and private sectors who were selected by theoretical and non-probability sampling method. In order to analyze the data, the qualitative method of database and coding was used. Based on the findings of the research, 495 open codes, 19 axial codes and 3 selective codes include the empowering factors of the activists of the input supply and agricultural products sector, the empowering factors of the activists of the processing and industry sector; empowering factors of logistics, distribution and supply, marketing and sale sector activists, as well as 31 different codes, 15 axial codes and 2 selective codes
Machine summary:
نويسندگان اين مقاله نيز طي آسيبشناسي زنجيره تأمين محصولت اساسي و راهبردي کشاورزي و غذايي همچون برنج، چاي، مرکبات و زيتون که اغلب در استانهاي زنجان، گيلن، مازندران توليد و عرضه ميشوند پي بردند که همچنان رويه و تفکرات سنتي در توليد، صنعت و بازرگاني )شبکه توزيع و عرضه محصول( غالب است؛ ضريب مکانيزاسيون در فرايند توليد محصول از باغ تا کارخانه پايين است؛ کيفيت و بهرهوري محصولت توليدي پايين است )بهرهوري و راندمان پايين محصول در هکتار(؛ همچنان در بستهبندي محصولت ضعفهاي بسياري وجود دارد؛ ميزان بهرهگيري از فناوريهاي نوين اندک است؛ روشهاي انبار کردن و ذخيرهسازي به شيوه سنتي انجام ميگيرد؛ در مقابله با شرايط اقليمي، مبارزه بيماري و آفات از روشهاي سنتي و غيرارگانيک )سموم و کودهاي شيميايي( بهره گرفته ميشود؛ باغداران و کشاورزان با باغداري و کشاورزي علمي و نوين ناآشنا هستند؛ اغلب کارگران و کارکنان در بخشهاي مختلف توليد، فرآوري و توزيع غيرمتخصص و آموزش نديده هستند و ميزان آگاهي آنها از شيوههاي بازاريابي و فروش نوين اندک است.
3 Sharma 4 Mirabelli and Solina 5 Wei, Prybutok and Sauser 6 Mentzer 7 Weerabahu and Nanayakkara 8 Global Supply Chain Forum 9 Agri-food supply chain management (ASCM) 10 Wageningen University, The Netherlands 11 Luo, Ji, Qiu and Jia توانمندسازي و اهميت آن در زنجيره تأمين کشاورزي توانمندسازي يک جنبه مهم و اساسي براي رسيدن به موفقيت ، بهرهوري و رشد در هر کسب و کاري است )رستگار و همکاران، ١٣٩٨: ٣٢( و امروزه نيروي کار توانمند يکي از شروط لزم براي عملکرد مؤثر در زمينهاي مي باشد؛ زيرا افراد توانمند قادر خواهند بود هر مجموعهاي را از بحران نجات داده و تعهد خود را به سازمان نشان دهند، از اين رو توانمندسازي به عنوان عامل نجاتبخش و ابزاري شناخته شده در مديريت ظهور نموده و باعث تغيير در افراد شاغل ميشود )حسينيروش و همکاران، ١٤٠٠: ١٠٤(.
(
, 
, 
)
