Abstract:
این مقاله با هدف واکاوی شاخص های تعلیم و تربیت در تحقق تمدن نوین اسلامی که برمبنای دیدگاه جدید و روشن مقام معظم رهبری می باشد، صورت گرفته است. در این پژوهش به دلیل ماهیت کیفی بودن پژوهش، از روش تحلیل محتوای مفهومی که در زمره سنت پژوهشی برای تحلیل مفهوم و شبکه مفهومی و ساختار مفهوم تمدن نوین اسلامی می باشد، استفاده شده و با بررسی تطبیقی مقالات و کتب مربوطه به تحلیل موضوع و ابعاد کمی و کیفی آن پرداخته شده است. به منظور گردآوری اطلاعات از پایگاه های اطلاعاتی از جمله سیویلیکا، مگ ایران، نورمگز، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، علم نت، ایرانداک استفاده شده و از این جامعه آماری، اسناد و مدارک و منابع مکتوب و دیجیتالی در دسترس دیدگاه مقام معظم رهبری مرتبط با موضوع تحقیق بررسی، انتخاب، مقوله بندی و تحلیل محتوای مفهومی قرار گرفته است. از بین 45 مقاله یافت شده، 14 مقاله مرتبط با موضوع به روش هدفمند انتخاب شده است. سپس با تمرکز روی متغیرهای موضوع، مطالب مرتبط در خصوص تعیین شاخص های تعلیم و تربیت از مقالات مرتبط استخراج شده و در قالب جدولی موضوعات مرتبط با تمدن نوین اسلامی ساختاردهی شدند. نتایج نشان می دهد که از آنجایی که محوریت فرهنگها و تمدنها و جوامع، انسان است و تعلیم و تربیت انسان به معنای تحقق اهداف همه جانبه می باشد، پژوهش پیش رو به بررسی ابعاد تعلیم و تربیت انسان پرداخته است. چرا که اگر جامعه ای دارای افراد تعلیم دیده و تربیت شده باشد، می تواند تمدن بزرگ اسلامی را به دست آورد و درجهان معاصر بازسازی ایجاد کند.
Machine summary:
در این میان آئین الهی اسلام با بهره گیری از تعالیم وحی و سیره معصومین سلام الله مبانی، اصول، اهداف و روش های خاصی دارد که با استخراج آن و بروزرسانی و مطابقت با مسائل روز جامعه می توان به تعلیم و تربیت صحییح و به دنبال آن تمدنی بزرگ دست یافت.
با توجه به ماهيت پژوهش، كه از نوع پژوهش هاي بنيادي است، به منظور واكاوي و تبيين شاخص های تعلیم و تربیت در شکل گیری تمدن نوين اسلامي ابتدا با کلید واژه های تعلیم و تربیت، تمدن اسلامی، تمدن نوین اسلامی، شاخص ها و مولفه ها در پایگاه های اطلاعاتی داخلی از جمله سیویلیکا، نورمگز، مگ ایران، اس آی دی، به بررسي اسناد و منابع معتبر علمي به صورت توصيفي پرداخته شده و در مرحلة دوم، به شيوه دسته بندي اطلاعات، داده هاي به دست آمده بر اساس مؤلفه هاي مربوط به تعليم و تربيت و تمدن نوین اسلامی به صورت تحليل محتوا، دسته بندي شده است.
در این مطالعات ارزیابی شده، برای رسیدن به شاخص های تعلیم و تربیت در شکل گیری تمدن نوین اسلامی لازم است به دسته اي از سياست ها، برنامه ها و اقدامات تربيتي توجه شود و آنها به نحوی ساماندهي شوند كه در نهايت، زمينه شناخت ياد گيرندگان از عوامل و موقعيت هاي فردي و اجتماعي را فراهم کنند.
از آنجایی که سياست گذاري های کلان در درون نظام تربيت رسمي انجام مي گیرد و مدرسه به دنبال تربيت دانش آموزاني توانمند و داراي شايستگي در ابعاد مختلف ساحت هاي تربيتي می باشد، نقش نهاد مدرسه و معلمان در تحقق تمدن نوین اسلامی بسیار اهمیت دارد و لازم است پژوهش هایی در این زمینه صورت بگیرد.