Abstract:
دنیای رسانه، بویژه رسانههای همه گیر و شبکههای مجازی، با اطلاع رسانی و جهتدهی هدفمند به ابزاری نافذ و ممتاز برای جریانسازی، توجیه، اقناع و بسترسازی جهت حرکتهای خشونتبار و برانداز بدل شدهاند. از این رو، به شدت مورد توجه گروههای تروریستی قرار گرفتهاند. یکی از مهمترین ابزارهای رسانهای-مجازی مورد استفاده آنها، فضای مجازی بویژه شبکههای اجتماعی است، جیشالعدل نیز با تاسیس گروههای مختلف و ایجاد کانالهای متعدد در شبکههای متنوع اجتماعی بر اساس اقتضائات زمان و مکان، از طریق انتشار اطلاعیهها، تیزرهای مذهبی، سخنرانیهای مهیج، کلیپهای مستند و نظایر آن، در اقناعسازی و جذب مردم و بسط فعالیت خویش کوشیده است. صرفنظر از میزان موفقیت آن در این سه عرصه، مجموعه تبلیغات سیاسی آن، اقدامات تروریستی را افزایش داده است و به همان نسبت، امنیت مرزبانی جمهوری اسلامی در شرق کشور را با خطر مواجه کرده است. این گروهک تعداد قابل توجهی از مردم، نیروهای نظامی و انتظامی را به شهادت رسانده است و متاسفانه کار پژوهشی مناسبی در کشور در این حوزه صورت نگرفته است و این مهم ما را بر آن داشت تا قدمی در این فضا برداریم. جیشالعدل به دلیل تشابه زیادی که به داعش دارد، الگوی رسانهای-مجازی خود را از آن برگزیده و لذا زبان رسانهای مجازی آنان در ادبیات خطابه، استدلالتراشی شرعی و نظایر آن، روزبهروز فصیحتر میشود. مقاله حاضر، با روش تحلیل محتوا، مضامین اصلی و کلیدی، پروپاگاندای جیشالعدل را در چند یافته دوگانه سنی/ شیعه، اقلیت/ اکثریت، حق/ باطل، کفر/ ایمان و جهاد/ صلح شناسایی کرده و با تعمیم آن، زمینه دسترسی به یافتههای جدید را فراهم آورده است.
The media world, particularly far-reaching media and virtual networks, have become influential instruments for mainstreaming, justification and persuasion for violent and subversive movements. Hence, they have significantly attracted the attention of terrorist groups. One of the most important media-virtual instruments used by these groups includes virtual space particularly social networks. Jaish ul-Adl has also sought to persuade and attract people and expand its activities, by establishing a variety of groups and channels in various social networks according to time and place necessities through releasing notices, religious trailers, motivational speeches, documentaries and so on. Apart from its degree of success in these three arenas, its political propaganda has reinforced its acts of terror and accordingly has threatened the border security of the Islamic Republic in eastern areas. Considering its vast similarity to ISIS, it has imitated their media-virtual pattern, thus increasingly elaborating its media-virtual language in its oratory literature, religious justification and alike. Drawing upon content analysis methodology, this article has identified Jaish ul-Adl’s propaganda in the Sunni-Shia, minority-majority, right-wrong, faith-paganism, and Jihad-peace binaries. The article has provided the ground for new findings by generalizing the binaries.
Machine summary:
شايد در کنارهم قرار دادن سني و بلوچي از يک اعتقاد قديمي برخيزد که بلوچ ها اولين مسلمان شده هاي ايراني هستند (کانال عدالت نيوز: ١٠ اسفند ١٣٩٤) و نيز، جيش العدل ، کساني را که در مقابل جمهوري اسلامي ايستاده اند را سني مينامد و از اين رو، بين فعالان سني و مخالفت با نظام گره ميزند اما توضيح نمي دهند که چرا تنها معدودي از اهل سنت به جدال با حکومت پرداخته اند (همان : ٢٠١٦ June ٩).
يکي از وجوه معنايي آن را ميتوان در اقليت به مفهوم اقليت قومي و مذهبي ديد از اين رو، بر اين باورند نبايد فريب خورد که ميتوان از جنبه جمهوريت نظام براي سروکار آوردن چهره هاي مردميتر به جاي افراد تندرو در کرسيهاي اجرايي و مديريتي پديد آورد بلکه وجه جمهوريت نظام ، قوم بلوچ و مذهب سني را در اقليت حفظ خواهد کرد (کانال عدالت نيوز، ١٣ اسفند ١٣٩٤) و نيز، جيش العدل با استفاده معنايي خاص از کليدواژه اقليت ، پاي هر حادثه درست و غلط را به نگاه نظام به اقليت بلوچ نه اقليت قومي و مذهبي آن ، گره ميزند و لذا کشته شدن تعدادي از خانواده عبدالمجيد نهتاني از روستاي چشمه زيارت را تنها به دليل خصومت نظام با اقليت بلوچ دانسته است نه اينکه آنان ممکن است به جهت قاچاق مواد مخدر در درگيري با نيروهاي امنيتي جان سپرده اند نه اينکه به صورت جمعي و صحرايي اعدام و يا تيرباران شده اند (همان ، ٧ فروردين ١٣٩٥).