Abstract:
اکبر شاه به عنوان بزرگترین پادشاه گورکانی هند، در تکمیل سیاست آزاد اندیشی و تسامح دینی خود در جامعه چند مذهبی و چند قومی هند، جهت آشنایی با ادیان و دانش ملل هندی دستور داد آثار برجسته هندو ، مسیحی ، بودایی و دیگر ادیان در زمینه های دینی ، تاریخی و ادبی به زبان فارسی برگردانده شود، به این ترتیب در روزگار وی نهضت ترجمه ای به راه افتاد که ایرانیان مقیم هند سهم بی بدیلی در آن داشتند، به طوری که نخبگان و مترجمان و ادبای ایرانی را می توان پیشگامان اصلی این نهضت ترجمه دانست.هدف این مقاله مطالعه نقش نخبگان ایرانی در نهضت علمی ـ ادبی عصر اکبرشاه است و به تبع آن سوال اصلی پژوهش این است که نخبگان ایرانی در چه عرصه و رشته هایی در نهضت علمی ـ ادبی عصر اکبرشاه نقش آفرین بودند؟یافته های پژوهش نشان می دهد که ایرانیان ساکن هند نه تنها از پیشرانان علم و ادب در دوره اکبر و فرمانروایان بعدی گورکانی بودند، بلکه به رشد ، گسترش و تعمیق زبان فارسی در هند بسیار یاری رساندند. روش پژوهش در این مقاله روش توصیفی ـ تحلیلی است و گردآوری اطلاعات در آن به شیوه کتابخانه ای است.
Akbar Shah as the greatest Mughal king of India, in order to complete his policy of free thinking and religious tolerance in the multi-religious and multi-ethnic society of India, he ordered prominent works of Hindu, Christian, Buddhist and other religions in the fields of religious, historical and literary to be translated into Persian language. In this way, during his period, a translation movement was launched in which Iranians living in India played a prominent role, so that Iranian elites, translators and poets can be considered the main pioneers of this translation movement.The purpose of this article is to study the role of Iranian elites in the scientific-literary movement of Akbar Shah's era, and accordingly, the main question of the research is, in which fields and disciplines did Iranian elites play a role in the scientific-literary movement of Akbar Shah's era?The findings of the research show that the Iranians living in India were not only the promoters of science and literature in the period of Akbar and the subsequent Mughal rulers, but also greatly helped the growth, expansion and deepening of the Persian language in India. The research method in this article is the descriptive-analytical method and the method of collecting information is the library method.
Machine summary:
نقش نخبگان و اديبان ايراني در نهضت علمي ـ ادبي عصر اکبرشاه گورکاني (1556-1605) 1 رحما بردبار 2 محمود سيد 3 رضا دهقاني تاريخ دريافت : ١٤٠٢/٠٤/٠٧ تاريخ پذيرش : ١٤٠٢/٠٦/٢٨ چکيده اکبر شاه به عنوان بزرگترين پادشاه گورکاني هند، در تکميل سياست آزاد انديشي و تسامح ديني خود در جامعه چند مذهبي و چند قومي هند، جهت آشنايي با اديان و دانش ملل هندي دستور داد آثار برجسته هندو ، مسيحي ، بودايي و ديگر اديان در زمينه هاي ديني ، تاريخي و ادبي به زبان فارسي برگردانده شود، به اين ترتيب در روزگار وي نهضت ترجمه اي به راه افتاد که ايرانيان مقيم هند سهم بي بديلي در آن داشتند، به طوري که نخبگان و مترجمان و ادباي ايراني را مي توان پيشگامان اصلي اين نهضت ترجمه دانست .
آنچه در اين ميان انجام چنين پژوهشي را ضرورت مي بخشد، نقش بي بديل ايرانيان در نهضت علمي ـ ادبي عصر اکبرشاه است که شمار زيادي از کتب ملل و مذاهب ديگر را به فارسي برگرداندند، نقشي که در آثار قلمي ديگران مغفول مانده يا به اشاره برگزارشده است بنابراين آنچه هدف اين مقاله را تشکيل مي دهد، ارزيابي و تفحص درخصوص نقش و جايگاه ايرانيان در نهضت علمي ـ ادبي عصر اکبرشاه است ، به تبع چنين هدفي سوال اصلي پژوهش اين است که ايرانيان در نهضت علمي ـ ادبي عصر اکبرشاه چه نقش و جايگاهي داشتند و چگونه به گسترش و تعميق زبان فارسي در بين طبقات مختلف جامعه هند کمک کردند ؟ در خصوص پيشينه تحقيق گفتني است تاکنون آثاري چندي درباره نقش زبان فارسي در دربارگورکانيان هند و همچنين مهاجرت شاعران و هنرمندان ايراني عصر صفويه به دربار اکبرشاه و سلسله گورکانيان نوشته شده است از آن جمله مقاله "تأثير زبان و ادب فارسي بر هند دوره گورکانيان تا پايان اورنگ زيب ٩٣١- ١١١٨.
(
, 
, 
)
