تحلیل اجتماعیِ تأثیر کنش‌های اخلاقی بر پیشرفت اجتماعی از دیدگاه قرآن کریم Journal Article

Corresponding Author: ایازی، سید علی نقی ؛

آموزه های قرآنی بهار و تابستان 1402 - شماره 37 Ranking ب (Ministry of Science/ISC (‎26 page(s) - From 29 to 54 )

Keywords: تحلیل محتوا سرمایه اجتماعی کنش اخلاقی پیشرفت اجتماعی جامعه‌شناسی پیشرفت تعاملات اجتماعی مطلوب الفعل الاخلاقیّ التطوّر الاجتماعیّ علم اجتماع التطوّر العلاقات الاجتماعیّة المثالیّة راس المال الاجتماعیّ تحلیل المضمون Social progress ethical action Social Capital Content analysis Sociology of progress Desirable social interactions کنش‌های اجتماعی کنش‌های اخلاقی قرآن کریم پیشرفت صبر

fa ar en

Abstract:

کنش‌های اخلاقی به دلیل اولویت هدف رسالت و ارتباط تنگاتنگش با پیشرفت اجتماعی، دارای اهمیت هستند. لذا شناسایی و تحلیل اجتماعیِ این دسته از کنش‌ها از میان آیات وحی، هدف این پژوهش است و به تأثیر کنش‌های اخلاقی در تولید سرمایۀ اجتماعی در فرایند پیشرفت، مبتنی بر تعالیم دینی پرداخته و به این پرسش‌ها بر اساس آموزه‌های قرآن پاسخ می‌دهد. کنش‌های اخلاقی چه تأثیری در شکل‌گیری پیشرفت اجتماعی دارند؟ کنش‌های اخلاقی چگونه مولّد سرمایۀ اجتماعی بوده و بر پیشرفت تأثیرگذارند؟ این دسته از کنش‌ها دارای چه مختصات، مصادیق و ابعادی هستند؟ آثار و پیامدهای این دسته از کنش‌ها چیست؟ با استفاده از روش تحلیل محتوای استقرایی، آن دسته از کنش‌هایی که در گسترش تعاملات اجتماعی مطلوب و پیشرفت‌آفرین بوده، مورد بررسی و تتبع و تحلیل اجتماعی قرار گرفته‌اند. از راستگویی، امانتداری، وفای به عهد، ایثار، تواضع، استغفار، گذشت نسبت به دیگران، مهرورزی، عدم خشونت، عفت و پاکدامنی، صبر و صداقت و کنش‌های خیرخواهانه توأم با نظارت‌های اجتماعی بحث شده که منجر به صمیمیت، باهم‌بودگی، انسجام و گسترش تعاملات اجتماعی و روابط گرم و عاطفی به دور از کینه شده و در نتیجه سبب تولید سرمایه اجتماعی و ارتقاء آن گردیده و منجر به تراکم کنش‌های معطوف به هدف و تعالی که لازمۀ پیشرفت است، خواهد شد.

لا تخفی الاهمیه البالغه للافعال الاخلاقیه لکونها من اولویات اهداف الرساله، وارتباطها الوثیق بالتطور والتقدم الاجتماعی، وبناء علیه کان هدف هذا البحث هو تحدید هذا النوع من الاعمال، وتحلیلها فی بعدها الاجتماعی من منظور ایات القران الکریم، ودراسه تاثیر ودور الافعال الاخلاقیه فی انتاج راس المال الاجتماعی فی عملیه التقدم بناء علی التعالیم الدینیه. مضافا الی الاجابه عن الاسيله التالیه وفقا لتعالیم القران الکریم: ما هو تاثیر الافعال الاخلاقیه فی احراز التقدم الاجتماعی؟ کیف یمکن للافعال الاخلاقیه ان تنتج الراسمال الاجتماعی وتکون موثره فی التطور؟ ما هی خصايص وابعاد ومصادیق هذا النوع من الافعال؟ ما هی اثار ونتايج هذا النوع من الافعال؟ عمدنا فی هذا البحث، بالاستناد الی اسلوب تحلیل المضمون الاستقرايی، الی دراسه وتتبع تلک المجموعه من الاعمال التی تساهم فی توسعه العلاقات الاجتماعیه وتحقیق التقدم، وتحلیلها اجتماعیا. وقد تعرضنا لبحث مفاهیم: الصدق، والامانه، والوفاء بالعهد، والایثار، والتواضع، وطلب الصفح، والتسامح، والعطف، وتجنب العنف، والعفه، والصبر، والصدق، والافعال الانسانیه مصحوبه بالرقابه الاجتماعیه، وینتج عن هذه الخصال الالفه والتاخی والانسجام وتوسعه التفاعلات الاجتماعیه والعلاقات الانسانیه بعیدا عن الحقد والتنافر، وبالتالی تکون سببا فی انتاج راس المال الاجتماعی وتطویره، وسببا فی تراکم الافعال والسلوکیات المبنیه علی الاهداف النبیله والسمو، وهی بلا شک من اسس ومقدمات التطور والتقدم.

The ethical actions are important because of the priority of the mission goal and their close relationship with social progress and development. Therefore, the purpose of this research is the identification and social analysis of these types of actions among the verses of revelation and it deals with the effect of ethical actions in the production of social capital in the process of progress based on religious teachings and answers these questions based on the Quranic teachings. What impact do ethical actions (behavior) have on the formation of social progress? How do moral actions generate social capital and influence progress (development)? What coordinates, examples and dimensions does this group of actions have? What are the effects and consequences of this group of actions? Those actions that are desirable and progressive in the development of social interactions have been socially studied, analyzed and searched by using the inductive content analysis method. Honesty, trustworthiness and fulfillment of an obligation, altruism (Arabic: ایثار, self-sacrifice), asking forgiveness or istighfar (Arabic: استغفار ʾistigfar), and forgiving others, kindness, non-violence, chastity and purity, patience and honesty and benevolent actions combined with social supervision have been discussed, which lead to sincerity, togetherness, coherence and expansion of social interactions and emotional relationships far from hatred and warm and emotional relationships and as a result, it causes the production of social capital and its improvement and will lead to the density of actions focused on purpose and excellence that are necessary for progress.

Machine summary:

لذا شناسایی و تحلیل اجتماعیِ این دسته از کنش‌ها از میان آیات وحی، هدف این پژوهش است و به تأثیر کنش‌های اخلاقی در تولید سرمایۀ اجتماعی در فرایند پیشرفت، مبتنی بر تعالیم دینی پرداخته و به این پرسش‌ها بر اساس آموزه‌های قرآن پاسخ می‌دهد. دعوت کرده است که التزام به این دسته از کنش‌ها، تعاملات و ارتباطات اجتماعی را متحول می‌سازد؛ چون فراوانیِ تعاملات اخلاقی بین آحاد یک جامعه، انسجام و همبستگی اجتماعی را ارتقا داده و می‌تواند زمینۀ ظهور اعتماد اجتماعی را فراهم سازد و در نتیجه هم‌افزایی که شرط تحقق پیشرفت محسوب می‌شود، در آن ظاهر گردد. بر این اساس، کنش‌های مبتنی بر احسان و ایثار صرفاً ناشی از انفعالات روانی و غلیان عواطف شمرده نمی‌شود، بلکه در ورای آن، عقلانیت پرمایه‌ای وجود دارد که باعث می‌شود انسان‌های حسابگر، نسبت به مصالح دیگران اهتمام داشته و یا حتی آن را بر منافع فردی خود مقدم بدارند؛ چرا که در ازای آن‌ها علاوه بر بهگشت شرایط اجتماعی مانند توسعۀ فضاهای همدلانه و مبتنی بر صمیمیت، منافع اخروی پایدار و درجات متعالی معنوی و پیشرفت مادی که در اثر ایثار در حق دیگران حاصل می‌شود، می‌تواند در بین آحاد جامعه به وجود آید و پیشرفت اجتماعی را محقق سازد. با این وصف، شایسته است همان گونه که خداوند نسبت به نابهنجاری‌های بندگانش گذشت دارد، آحاد جامعه نیز نسبت به کنش‌های نامطلوب همنوعانشان چشم‌پوشی کنند تا از گسست روابط اجتماعی و انقطاع تعاملات جلوگیری شود؛ زیرا بهبود روابط و مناسبات اجتماعی می‌تواند باعث فراوانی تعاملات اجتماعی به منظور هم‌افزایی در مسیر پیشرفت شود.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: