Abstract:
یکی از عوامل مجد و عظمت اسلام و شکوفایی تمدن بزرگ اسلامی، وحدت، همبستگی و انسجام همة مذاهب اسلامی در سایة عمل به قرآن و بازگشت به سنت رسولالله(ص) است. مسلمانان با اتحاد و یکپارچگی میتوانند در برابر قدرتهای استکباری بایستند و آنها را مغلوب نمایند. مسئله مقاله حاضر بررسی ضرورت وحدت از منظر عقل و نقل است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد فقه الحدیث در کلام نقلی و همچنین با استمداد از دلیل عقلی به بررسی این مسئله پرداخته است.
بر اساس آیات و روایات فراوان و همچنین بر پایه حکم عقل، وحدت و همگرایی با روحیۀ اجتماعی انسان سازگار است و با تشخیص عقل ضرورت مییابد؛ از اینرو موضوع وحدت و همگرایی، همواره در اندیشه بشر بوده است. از منظر قرآن اختلاف و تفرقه، به اندازهای منفور است که خداوند آن را در ردیف عذابهای آسمانی قرار داده و فرموده است: {ولا تکونوا کالّذین تفرّقوا واختلفوا من بعد ما جاءهم البیّنات واولئک لهم عذاب عظیم}. (آل عمران (3): 105)
ان الوحده والتضامن والانسجام لجمیع المذاهب الاسلامیه تحت ظل العمل بالقران الکریم والرجوع الی سنه الرسول هی احدی عوامل مجد وعظمه الاسلام وازدهار الحضاره الاسلامیه الکبری. یستطیع المسلمون باتحادهم وتلاحمهم ان یقفوا بوجه القوی الاستکباریه، بل وان یتغلبوا علیها. موضوع هذه المقاله البحث حول ضروره الوحده عقلا ونقلا.
ویستند هذا البحث الی الطریقه العلمیه الوصفیه والتحلیلیه وعلی نهج فقه الحدیث فی الکلام النقلی، وکذا اعتمادا علی الدلیل العقلی.
علی اساس الایات والرویات المتظافره وکذا بالاستناد الی حکم العقل نجد ان التساند والوحده ینسجمان مع الروحیه الاجتماعیه للانسان، ویقعان موردا للضروره بتشخیص العقل.
لذا کان موضوع الوحده والتضامن یجول فی الفکر البشری دايما. ومن وجهه نظر الکتاب العزیز فان الاختلاف المذموم والتفرقه منفوران الی درجه کبیره بحیث ج
علها الباری فی ردیف العذاب السماوی قايلا: ولا تکونوا کالذین تفرقوا واختلفوا من بعد ما جاءهم البینات واوليک لهم عذاب عظیم (سوره ال عمران 3: 105).
One of the factors of the greatness of Islam and the flourishing of the great Islamic civilization is the unity, solidarity and cohesion of all Islamic religions in the shadow of practicing the Qur'an and returning to the tradition of the Messenger of God (PBUH). With unity, Muslims can stand up to the arrogant powers and defeat them. The purpose of this article is to examine the necessity of unity from the perspective of reason and narration. This research studies this issue using descriptive-analytical method and with the approach of hadith jurisprudence in narration and also with the help of rational reason. According to many verses and hadiths, as well as the rule of reason, convergence and unity is compatible with the social spirit of man and is necessary with the recognition of reason; Hence, the issue of unity and integration has always been in the minds of human beings. From the point of view of the Qur'an, disagreement and division are so hateful that God put it with heavenly punishes:{ولا تکونوا کالذین تفرقوا واختلفوا من بعد ما جاءهم البینات واوليک لهم عذاب عظیم}.
(Al Imran: 105)
Machine summary:
قرآن این مهم را در قالب آیات متعدد و شکلهای گوناگون، مورد توجه ویژه قرار داده است و نه تنها همسویی و همرنگی مسلمانان را برای نیل به اهداف بلند اسلام، لازم دانسته، بلکه آن را یکی از اساسیترین و اصلیترین آرمانهای خود بر شمرده است.
2. ضرورت وحدت برای تمدن اسلامی یکی از دلائلی که جامعه اسلامی را به ضرورت وحدت رهنمون میگرداند؛ رسیدن به تمدن بزرگ اسلامی است که خداوند در قرآن کریم وعده تحقق آن را داده است: {لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ} (توبه (9): 33) تمدن اسلامی که حاصل رشد همه جانبه آحاد و امت اسلامی در ابعاد مختلف علمی، اندیشهای و اجتماعی است، جز با اهتمام همه امت اسلامی بر این مهم محقق نمیگردد.
3. ضرورت وحدت جامعه اسلامی و نفی سیطره استکبار جغرافیای استراتژیک اسلامی که از یک سو سرشار از منابع زیرزمینی است و از سوی دیگر از راههای ارتباطی متنوع؛ به بازار دوردستترین مناطق زمین دسترسی دارد 1 ؛ چشم چپاولگران جهان را به طمع وا داشت تا به شیوههای مختلف به این نقطه از زمین تسلط یابند و اندوختههای مادی خود را با این استعمار و چپاولگری بیافزایند.
استقلال نیز همانند استعمار از چهرههای مختلفی برخوردار است: الف) استقلال اقتصادی نگاه خاص اسلام که اقتصاد را در خدمت جامعه انسانی میداند(صدر، محمدباقر، بیتا، ص333) و در راستای این رابطه احکام خاص وضع کرده است نشان از ضرورت استقلال اقتصادی امت اسلامی دارد.
نتیجه با توجه به آنچه نسبت به ضرورت وحدت امت اسلامی مطرح شد میتوان نتیجه گرفت در اسلام درباره مسئله وحدت تأکید زیادى وارد شده است و آیات و روایات فراوانی نیز در اینباره وجود داشت و مورد بررسی قرار گرفت.