Abstract:
آغاز و شکل گیری تفکر سکولار در ایران را، بعد از دوران مشروطه می توان یافت، اندیشه ای که تا به امروز فراز و نشیب هایی را با توجه به تاریخ معاصر پشت سر گذاشته است. گرچه با وجود قدمت این تفکر در تاریخ کشور و حمایت های کم رنگ و کورکورانه و پروبال دادن به آن هرگز نتوانست خود را تحمیل نماید، هم زمان با وقایع تاریخی در این کشور حضور داشت و در فرصت مناسب آماده ابراز وجود بود و حالا در قواره ای نو و اصلاح شده ظاهر گردیده است و در حال ریشه دواندن در نسل جدید است. هدف از تحقیق حاضر، واکاوی نظر محققین کشور در طی این دوران درباره این مسیله است که آیا روشنگری و چرایی در این امر انجام گرفته است؟ و راهکار آنان تا چه حد واقع انگارانه بوده است. در تحقیق حاضر، با روش توصیفی - تحلیلی برای رصد این موضوع به 21 مقاله، به عنوان جامعه آماری رجوع گردید که از این تعداد 11 مقاله برای نمونه آماری انتخاب شد. جمع آوری داده ها در یک بازه زمانی ده ساله و در پایگاه اطلاعاتی مگیران، نورمگز، جهاد دانشگاهی و گوگل اسکولار انجام گرفت. یافته های تحقیق بیانگر این نکته است که مسیله سکولاریسم به لحاظ تیوری به خوبی برای جامعه فرهیخته روشن است؛ اما نکته حایز اهمیت که می توان به آن اشاره نمود غفلت از گروه سنی نوجوان و جوان است؛ پیشرفت ناگزیر و روزافزون، تکنولوژی و عدم برنامه ریزی کارشناسانه چه در آموزش رسمی و پنهان سبب گرفتاری این قشر در مصایب مدرنیته و بالاخص دوگانگی هایی در مسایل عقیدتی و اخلاقی گردیده است.
Machine summary:
روش انجام تحقیق: در این پژوهش برای دستیابی به اطلاعات موردنظر، با استفاده از کلمات کلیدی مشخص شده (سکولار - سکولاراسیون - سکولاریزاسیون - سکولاریسم اسلامی) در پایگاههای اطلاعاتی نظیر: مگیران، جهاد دانشگاهی، نورمگز و گوگلاسکولار، جستجو انجام گرفت که شامل بیست و یک مقاله مرتبط بود که در ده سال گذشته پژوهشهایی را در این زمینه انجام داده بودند، از بین این پژوهشها یازده مورد جهت پژوهش حاضر انتخاب گردید.
علاوه بر بحرانهای خارجی، مردم در داخل نیز درگیر بحرانهایی هستند که بهمراتب قویتر، پیچیدهتر و فاجعهبارتر است؛ مانند بحران در حفظ هویت، ارزشها، انتخاب هدف، حفظ تمامیت خود، دانش دینی و فهم دینی، تفکر انتقادی و استدلال و درنهایت بحران در ایمان و اخلاق انسانی و نیز در ادامه یادآور میشود که: ممکن است در جامعه کنونی، بعضی از مؤلفههای تربیت سکولار بهعمد یا غیرعمد بهعنوان مؤلفههای تربیت معنوی دینی جا بازکرده باشند و حتی میان اسناد بالادستی نیز قرار گرفته باشند، به نظر میرسد، شناسایی و نیز دستهبندی مؤلفههای تربیت معنوی در آموزههای دینی و غیردینی راهگشا بوده و مانع از تحویل افرادی بهظاهر معنوی اما با معنویت سکولار به جامعه خواهد شد.
اما در اندیشه هابرماس دین، امری جامعهشناسانه و فرهنگی است و باید به این پرسش پاسخ داد که چرا به دین با نگاهی وجودشناسانه توجه نمیکنیم؟ عسگری (2018) در پژوهشی با عنوان: سکولاریسم در ایران بعد از انقلاب اسلامی؛ ضرورت یا انحراف.
4. نتیجهگیری: در این پژوهش به مرور تحقیقات انجام شده درباره سکولاریسم در ده سال اخیر پرداخته شد که همگی این ایده فکری را به روشنی بیان و تفسیر نمودند و به مقایسه و نقد آن در برابر دین اسلام پرداختند، نکته مشخص و مورد توافق، غیرقابلقبول بودن و خطر این تفکر برای جامعه اسلامی است.