تحلیل سرمایه‌های معیشت در زمینه مدیریت مراتع (مطالعه موردی: مرتع قلنگان تحت بهره برداری گله داران شهرکرد) Journal Article

مقدمه: چارچوب معیشت پایدار بر یک رویکرد مردم محور بر مبنای پنج مؤلفه کلیدی استوار است. این مؤلفه‌های کلیدی شامل دارایی‌های معیشت، ساختارها، فرایندها و نهادها، زمینه آسیب‌پذیری، راهبردهای معیشتی و خروجی نهایی می‌باشند. دارایی‌ها یا سرمایه‌های معیشتی شامل سرمایه‌های طبیعی، انسانی، اجتماعی، مالی و فیزیکی می‌باشند. هدف پژوهش: با تأکید براینکه برای تحقق معیشت پایدار «هیچ دارایی منحصری به خودی خود کافی نیست»، این مطالعه در نظر دارد مؤلفه های پنج‌گانه یا پنتاگون های سرمایه های معیشت را در مرتع قلنگان از توابع شهرستان شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری را مورد بررسی قرار دهد.روشناسی پژوهش: این مطالعه به روش توصیفی- تحلیلی، کتابخانه‌ای، بررسی اسنادی، مشاهدات، مصاحبه میدانی و تکمیل پرسشنامه توسط بهره‌برداران مرتعی صورت گرفت. در این مطالعه داده‌های پرسشنامه با استفاده از طیف لیکرت به دست آمدند. معیارهای هر سرمایه تجزیه و تحلیل شدند. در نهایت پنتاگون سرمایه های معیشت در زمینه مرتع قلنگان به دست آمد.نتایج و بحث: نتایج نشان داد بین معیارهای مختلف هر سرمایه اختلاف معنی‌دار وجود دارد. کیفیت آب از سرمایه طبیعی، افراد مورد وثوق از سرمایه انسانی، روابط و انسجام اجتماعی از سرمایه اجتماعی، دامداری و تولیدات دامی از سرمایه مالی و جاده و حمل نقل از سرمایه فیزیکی از معیارهای مهم اثرگذار بر معیشت بهره‌برداران بودند. نتیجه گیری: این پژوهش پیشنهاد می‌کند در مطالعات آینده دیدگاه‌های ذنیفعان مختلف مورد مقایسه و تحلیل قرار گیرد. علاوه براین، برای تعیین معیارهای مهم اثرگذار از روش‌شناسی‌های تصمیم‌گیری چند معیاره می توانند مورد بررسی قرار گیرند.

Introduction: The Sustainable Livelihood Framework is based on a people-centered approach including five key components. These key components include livelihood Capital, policy, processes and institutions, vulnerabilities, livelihood strategies, and outcomes. Research aim: The study aims to assess livelihood capital includes natural, human, social, financial and physical assets. Research methodology: This study was conducted by descriptive-analytical method, library, documentary study, observations, field interview and questionnaire completion by rangeland users. In this study, questionnaire data were obtained using the Likert scale. Criteria for each capital were analyzed. Eventually, the livelihoods pentagon achieved in the area of Qalangan rangeland.Result and discussion: The results showed that there is a significant difference between the different criteria of each capital. Water quality from natural capital, trusted people from human capital, social relations and cohesion from social capital, livestock and livestock production from financial and road capital and transportation from physical capital were important criteria affecting the livelihoods. Conclusion: This study suggests that in future studies, the views of different stakeholders should be compared and analyzed. In addition, multi-criteria decision-making methodologies can be considered to determine important criteria.

تحليل سرمايه هاي معيشت در زمينه مديريت مراتع (مورد مطالعه : مرتع قلنگان تحت بهره برداري گله داران شهرکرد) هومان خاکپور - کارشناسي ارشد گروه مهندسي طبيعت ، دانشکده منابع طبيعي و علوم زمين دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ايران . هدف پژوهش : با تأکيد براينکه براي تحقق معيشت پايدار «هيچ دارايي منحصري به خودي خود کافي نيست »، اين مطالعه در نظر دارد مؤلفه هاي پنج گانه يا پنتاگون هاي سرمايه هاي معيشت را در مرتع قلنگان از توابع شهرستان شهرکرد در استان چهارمحال و بختياري را مورد بررسي قرار دهد. مقايسه آماري مؤلفه هاي سرمايه طبيعي آناليز توصيفي آناليز استنباطي مؤلفه هاي سرمايه طبيعي ميانگين استاندارد معيار آزمون کروسکال واليس معنيداري کيفيت منابع آب 4/4 0/57 وضعيت مرتع 3/47 1/22 تأمين علوفه 4/2 1/27 15/33 0/004 گياهان دارويي 3/67 1/46 حيات وحش و پرندگان 3/27 1/31 شکل ٢ ميانگين اهميت نسبي (بار اهميت ) سرمايه هاي طبيعي مورد مطالعه را نشان ميدهد. اهميت نسبي معيارهاي مورد مطالعه سرمايه انساني بر اساس اطلاعات به دست آمده بالاترين ميانگين عددي (بار اهميت ) مربوط به معيار ياريگريهاي سنتي و کمترين آن نهادهاي مردمي ميباشد؛ ساير آماره هاي توصيفي در جدول ٣ ارائه شده است . اهميت نسبي معيارهاي مورد مطالعه سرمايه اجتماعي براساس اطلاعات به دست آمده بالاترين ميانگين عددي (بار اهميت ) مربوط به معيار معيارهاي دام و توليدات دامي و کمترين آن وضعيت بيمه و بازنشستگي و مستمري ميباشد؛ ساير آماره هاي توصيفي در جدول ٤ ارائه شده است .