Abstract:
تبدأ عملية تعلم اللغة بمهارة الاستماع، كما أن تحقيق تعلم مهارة الاستماع تحتاج إلى توافق الطلاب مع الظروف التعليمية المختلفة في الجامعة، ومنها؛ الموادّ والمقررات الدراسية التي تلعب دوراً مهماً في تعلم هذه المهارة. فیهدف هذا البحث إلى دراسة مدى التوافق الدراسي في المواد والمقررات الدراسية بالجامعات الحكومية الإيرانية والتعرف على المشاكل الموجودة في الموادّ والمقررات الدراسية في صفوف مختبر اللغة العربية باعتماد على المنهجین الوصفي - التحليلي والمیداني. إن مجتمع البحث یتكون من الجامعات الحكومية بمدينة طهران، وعینة البحث تتكون من 145 طالباً وطالبة من طلاب فرع اللغة العربية وآدابها الذین ینتخبون بطريقة عشوائية، و7 أساتذة يدرسون مادة مختبر اللغة العربية. استخدم الباحثون لجمع المعلومات والبیانات في المنهج المیداني أدوات ومنها؛ الاستبانة، وبطاقة الملاحظة، والمقابلة. وبعد وضع الاستبانة في برنامج صانع استبانة الإلكتروني «بُرسا» (porsa)، قام الباحث بتوزيع رابط الاستبانة الإلكترونية بين مجتمع الدراسة. كما حضر في 20 حصة من حصص صفوف مختبر اللغة العربية بشكل إفتراضي. وتمت معالجة البيانات ببرنامج (spss) الإحصائیة، ثم لتحليل بيانات المقابلة إستخدم الطريقة التحليل الهيكلية. فوصل البحث إلى أن التوافق الدراسي في مختبراللغة العربية ضعيف جداً، وأما المقررات الدراسية فإنها لاتؤدي إلى التوافق الدراسي لدی الطلاب لما فيها من ضعف الأهداف وقلة المنهج التعليمي وقلة الساعات المخصصة لها، فلابد من إعادة النظر فيها من جانب الخبراء والأساتذة، وأكثر الموادّ الدراسية التي تدرس لتعليم مهارة الاستماع غیر مفیدة تقريباَ، أو لاتوجد فيها خصائص المنهج التعليمي ويمكن أستخدامها كمنهج مساعد فقط. فتعد توظيف الأساتذة الحاذقین في تعليم مهارة الاستماع من أهم الضروريات بالنسبة للجامعات. كما نقترح التجنب من توظيف أساتذة عديمي الخبرة وتصميم المواد الدراسية المفيدة في تعليم مهارة الاستماع.
فرایند یادگیری زبان با مهارت شنیداری اغاز می شود. یادگیری مهارت شنیداری نیازمند سازگاری دانشجو با شرایط و عناصر مختلف اموزشی در دانشگاه است . ازجمله انها، مواد و سرفصل های اموزشی است که نقش مهمی را در یادگیری این مهارت دارند. بنابراین ، هدف از این پژوهش ، بررسی میزان سازگاری تحصیلی در مواد و سرفصل های اموزشی در دانشگاه های دولتی ایران و شناسایی مشکلات موجود در مواد و سرفصل های اموزشی در کلاس های ازمایشگاه زبان عربی است . در این پژوهش از دو روش توصیفی - تحلیلی و میدانی استفاده شده است . جامعه اماری شامل دانشگاه های دولتی شهر تهران است .
برای نمونه اماری ، به صورت تصادفی 145 نفر از دانشجویان رشته زبان و ادبیات عربی انتخاب شدند. همچنین ، برای مصاحبه 7 نفر از اساتید دروس ازمایشگاه زبان عربی انتخاب شدند. در پژوهش حاضر برای جمع اوری اطلاعات میدانی از سه ابزار پرسشنامه ، مشاهده و مصاحبه استفاده شده است . لینک پرسشنامه بعد از قرار گرفتن در برنامه «پرسا» (porsa)، در اختیار دانشجویان قرار گرفت . در ادامه ، پژوهشگر در 20 جلسه از کلاس های ازمایشگاه زبان به صورت مجازی و برخط شرکت نمود و سپس داده های پژوهش در برنامه اماری (SPSS) پردازش شد و برای تحلیل داده های مصاحبه نیز از شیوه تحلیل ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد: میزان سازگاری تحصیلی در ازمایشگاه زبان عربی بسیار ضعیف است . سرفصل های درسی به دلیل ضعف در اهداف ، کمبود منبع اموزشی و کم بودن ساعات اختصاص داده شده برای تدریس این مهارت ، موجب سازگاری تحصیلی در دانشجویان نمی شود؛ بنابراین ، باید کارشناسان و اساتید سرفصل را بازنگری کنند. مواد اموزشی مورداستفاده در اموزش مهارت شنیداری ، تقریبا، نامناسب است یا ویژگی های منبع اموزشی را ندارد و فقط به عنوان منابع کمک اموزشی می توان از ان استفاده کرد. بنابراین ، به کارگیری اساتید ماهر و باتجربه در اموزش مهارت شنیداری از ضروریات دانشگاه هاست .
پرهیز از به کارگیری اساتید بی تجربه و طراحی مواد اموزشی مناسب برای اموزش مهارت شنیداری نیز پیشنهاد می گردد.
The process of learning a new language begins with listening skills. Improving students’ listening skills requires providing them with decent compatibility with circumstances and different educational elements such as materials and curricula, which have an important role in learning this skill. This research aims to study the extent of scholastic compatibility in the materials and curricula in Iranian public universities and to identify the problems in the materials and syllabuses in Arabic language lab classes. Two approaches have been implemented in this study: a descriptive and field approach, and a research community that consists of Tehran public universities. As for the research sample, it comprises 145 male and female students of Arabic language and literature branch who are chosen randomly and 7 professors who teach Arabic language laboratory subject. The researchers used 3 tools to collect data in the field approach, including a questionnaire, observation, and interview. The researchers distributed the electronic questionnaire link among the study population after placing the questionnaire in the electronic questionnaire maker program “Porsa”. In addition to real classes, they also attended 20 online classes in Arabic language lab. The data were processed using “SPSS”, and structured analysis methods were used to analyze the interview data. The research concluded that the scholastic compatibility in Arabic language lab is very weak, and also the curricula due to the weakness of its objectives, the lack of educational resources, and limited hours allocated to teach this skill do not lead to scholastic compatibility. Therefore, the courses need to be reviewed by experts and authorities. Last but not least, almost all educational materials applied in the teaching of listening skills are inappropriate, or they do not provide sufficient properties of educational resources and can only be used as supplementary materials. Therefore, the recruiting of skilled and experienced tutors in teaching listening skills is one of the most crucial needs of universities, and it is suggested to avoid the employment of inexperienced tutors and try to design suitable educational materials for teaching listening skills.