Abstract:
یکی از اهداف اقتصادی کشورهای دنیا، افزایش تاب‌آوری اقتصادی و کاهش آسیب پذیری در برابر تکانه‌های داخلی و خارجی است. عوامل متعددی امکان تأثیرگذاری بر تاب‌آوری اقتصادی یک کشور را دارند که از جمله آن‌ها تنوع در صادرات، کاهش وابستگی به نفت و افزایش سهم صادرات غیرنفتی از کل صادرات است. این موضوع در خصوص اقتصاد ایران که همواره در معرض تکانه‌های خارجی به مانند تحریم بوده و نیز از کشورهای صادرکننده نفت محسوب می‌شود، اهمیت مضاعفی دارد. سوال اصلی که پژوهش حاضر به آن پاسخ می‌دهد این است که آیا با کاهش سهم صادرات غیرنفتی در سبد صادراتی ایران، تاب‌آوری اقصاد ایران افزایش می‌یابد؟ برای پاسخ به سوال اصلی پژوهش، ضمن بهره‌گیری از روش‌های ساخت شاخص ترکیبی تاب‌آوری، داد‌های مربوط به 31 سال از اقتصاد ایران (1369 تا 1399) با استفاده از روش‌های تحلیل رگرسیونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته تا علاوه بر تعیین رابطه کوتاه‌مدت و بلندمدت میان سهم صادرات غیرنفتی از کل صادرات و تاب‌آوری اقتصادی، جهت و شدت این رابطه نیز تبیین شود. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که در بلندمدت با افزایش هر واحد صادرات غیرنفتی به کل صادرات، به میزان ۰٫۸۱ واحد تاب‌آوری اقتصادی کشور افزایش پیدا خواهد کرد. به عبارت دیگر تأثیرگذاری سهم صادرات غیرنفتی بر تاب‌آوری اقتصادی نسبتا عدد بزرگی است و در نتیجه با کاهش سهم صادارت نفتی در سبد صادارتی کشور، تاب‌آوری اقتصادی به طور موثری افزایش خواهد یافت.
One of the economic goals of the countries is to increase economic resilience and reduce vulnerability to internal and external shocks. Several factors influence the economic resilience of a country, among them are diversity in exports, reducing dependence on oil, and increasing the share of non-oil exports from the total export. This issue has double importance for Iran's economy, which has always been exposed to foreign impulses such as sanctions and is also considered one of the oil exporting countries. The main question that the current research answers is whether the resilience of Iran's economy will increase by reducing the share of non-oil exports in Iran's export portfolio. In order to answer the main question of the research, while using the methods of constructing a composite index of resilience, data related to 31 years of Iran's economy (1970 to 2020) were analyzed using regression analysis methods in order to determine the short-term and long term, relationship, direction and intensity between the share of non-oil exports in total exports and economic resilience, The results show that in the long term, with the increase of each non-oil export unit to the total export, the country's economic resilience will increase by 0.81 units. In other words, the impact of non-oil exports on economic resilience is a relatively large number, and as a result, by reducing the share of oil exports in the countries export portfolio, economic resilience will increase effectively.
(
, 
, 
)
