Abstract:
زیارت اربعین حسینی در فرهنگ شیعی به عنوان یکی از ارزش‌های الهی معطوف به ارزش، خود شکوفایی و رونق سرمایه اجتماعی را به همراه دارد. مطالعه این مراسم بزرگ معنوی می‌تواند کارکردهای سرمایه اجتماعی را باز تعریف و آشکار سازد. اجتماع عظیم راهپیمایی اربعین حسینی به عنوان یک جنبش اجتماعی، کارکردهای گوناگون اجتماعی و حقوقی دارد که، در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن ابعاد سرمایه اجتماعی، به بررسی دستاوردهای این رویداد مهم مذهبی پرداخته شد. روش تحقیق حاضر، کاربردی و اسنادی است و در این خصوص تلاش بر توصیف محتوای منابع و متون جمع‌آوری شده به روش میدانی و کتابخانه‌ای بوده است، تا ابعاد گوناگون پیاده‌روی اربعین و ابعاد حقوقی و اجتماعی این مراسم شناسایی و معرفی شود. نگارندگان در نوشتار پیش رو، این واقعه بزرگ اجتماعی را از منظر سرمایه اجتماعی و با نگاه به کاردکردهای اجتماعی و حقوقی آن با روش اسنادی و بهره‌گیری از شواهد و واقعیت‌های موجود بررسی کرده‌اند. نتایج نشان داد که مراسم اربعین، آثار و پیامدهای حقوقی- اجتماعی چون وحدت، تقویت سرمایه اجتماعی، افزایش روحیه مقاومت، اعتماد اجتماعی، انفاق، کاهش جرم، قانون مداری، کمک به صلح و امنیت بین‌المللی و ترویج آموز‌های حقوق کیفری بین‌المللی را به همراه دارد.
In Shia culture, Hosseini's Arbaeen Pilgrimage is considered one of the divine values that focuses on promoting self-prosperity and the prosperity of social capital. This great spiritual ceremony has various social and legal functions, and studying it can redefine and reveal the functions of social capital. In this research, we examine the achievements of this important religious event by considering the dimensions of social capital. The study's practical and documentary method involves describing the content of the sources and texts collected through field and library methods to identify and introduce the various aspects of the Arbaeen procession and the legal and social aspects of this ceremony. Using existing evidence and facts, we examine this great social event from the perspective of social capital and explore its social and legal functions. Our research findings reveal that the Arbaeen ceremony has significant social-legal effects and consequences, including promoting unity, strengthening social capital, increasing the spirit of resistance, building social trust, fostering a culture of giving, reducing crime, enforcing the rule of law, aiding international peace and security, and promoting international criminal law. By investigating the social and legal dimensions of the Arbaeen procession, this research provides insights into the potential of religious events in promoting social capital and contributing to a more peaceful and just society.
Machine summary:
«این قبیل ارزش‌ها نه تنها موتور محركه جامعه اسلامی هستند، بلكه تنوع و تعدد رفتار فردی و اجتماعی كاملاً وابسته به ماهیت و بنیان اینهاست» (مریجی، 1401) بنابراین، این پژوهش در پی پاسخ این سئوال كلی است كه اجتماع عظیم اربعین، چه كاركردهای اجتماعی و حقوقی دارد؟ همانگونه كه رسالت پیامبران الهی، تربیت انسان بوده است، «مراسم عاشورای حسینی و به پیروی آن مراسم اربعین، نقش اساسی در تربیّت اسلامی افراد، خانواده و جامعه دارد» (تاجبخش، 1399)؛ ازاین‌رو، مراسم اربعین حسینی در بعد فردی باعث بصیرت‌افزایی و خودسازی معنوی می‌شود و در بعد اجتماعی، موجب رشد فضائلی چون: انفاق، سرمایه اجتماعی، وحدت بین مسلمانان و افزایش روحیه جمعی و مقاومت می‌گردد و در حوزه حقوق هم، زمینه كاهش جرم، كمک به صلح و امنیت بین‌المللی و ترویج آموزه‌های حقوق كیفری را به ارمغان می‌آورد.
با توّجه به اینكه كاركردها و آثار سیاسی و فرهنگی این رویداد عظیم در تألیفات پژوهشی گذشته تا اندازه‌ای بررسی شد، حال، اگر با تأكید بر سرمایه اجتماعی به بررسی كاركرد اجتماعی مراسم اربعین بپردازیم، خواهیم دید كه مراسم اربعین حسینی در بعد اجتماعی، نمایشی با شكوه از حماسه‌ای است كه می‌تواند راه درمان بسیاری از آلام جهان اسلام باشد و كاركردهای جزئی‌تری مانند: تعاون، وحدت، انفاق، تحقق سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی و تقویت روحیه مقاومت و افزایش مشاركت اجتماعی و نهایت امر، بالابردن سطح اقتدار نظام جمهوری اسلامی ایران را در پی دارد كه اینک به تحلیل و بررسی هر كدام خواهیم پرداخت.
Political-social and cultural functions of Arbaeen, Ziarat, (37), pp.
(
, 
, 
)
