Abstract:
توسعه در همه ابعاد متصور بر آن از مهمترین اهداف جوامع در طول تاریخ بوده
است . بررسی سیر تطور مفهوم توسعه بیانگر تاثیر مولفه های بسیاری در دستیابی به
این هدف می باشند و تاثیر حقوق بر مولفه های توسعه از قبیل برقراری نظم
اجتماعی» افزایش در آمد ملی و تقویت سرمایه اجتماعی یک حقیقت کتمان ناپذیر
است . بدین جهت است که حقوق را زیربنای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
می دانند . این نوشتار نقش و جایگاه حقوق بر مولفه های توسعه را مورد بررسی
قرار می دهد .
Machine summary:
بررسی سیر تطور مفهوم توسعه بیانگر تاثیر مولفه های بسیاری در دستیابی به این هدف می باشند و تاثیر حقوق بر مولفه های توسعه از قبیل برقراری نظم اجتماعی، افزایش درآمد ملی و تقویت سرمایه اجتماعی یک حقیقت کتمان ناپذیر است .
در این مقاله ابتدا مفاهیم حقوق و توسعه تعریف میگردد و سپس مؤلفه های توسعه ازجمله برقراری نظم اجتماعی، تقویت سرمایه اجتماعی و افزایش درآمد ملی و نقش کلیدی حقوق در آنها مورد بررسی قرار میگیرد.
تعاریف حقوق در لغت به معنای سزاها و پاداشها آورده اند (لغتنامه دهخدا) و در تعریف اصلی « مجموعه ای از قواعد الزام آور و کلی است که به منظور ایجاد نظم و استقرار عدالت ، بر زندگی اجتماعی انسان حکومت می کند و اجرای آن از طرف دولت تضمین می شود » (کاتوزیان ، ١٣٧٦، ص ٦٦٦).
براساس آنچه گذشت از میان مولفه های موثر بر توسعه جوامع ، سه مولفه مهم و تاثیرگذار برقراری نظم اجتماعی، تقویت سرمایه اجتماعی و افزایش درآمد ملی و نقش و کارکردهای حقوق در آنها به تفکیک مورد بررسی قرار خواهد گرفت .
بدین ترتیب مشخص می گردد ، حقوق میتواند با وضع قوانین و مقرراتی که زمینه اجرا داشته باشند، رعایت هنجارها را در جامعه گسترش بدهد و از این طریق موجب تقویت سرمایه اجتماعی و در نهایت رسیدن به توسعه گردد.
در این نوشتار مهمترین متغیرهای توسعه که نقش حقوق در آنها مورد تحلیل قرار گرفته است ، عبارتند از: برقراری نظم اجتماعی، تقویت سرمایه اجتماعی و افزایش درآمد ملی .