Abstract:
رسانههای جمعی از جمله خبرگزاریها به دلیل توانایی در جهتدهی به افکار عمومی، نقش اساسی در مراحل مختلف بحران -از جمله در مرحله بازسازی و بازتوانی- ایفا میکنند، بهطوریکه با تعریف و پیادهسازی نقشهای مثبت و ذاتی خود، میتوانند ظرفیت ایستادگی جامعه خود را افزایش دهند. این در حالیستکه پیش نیاز این کمکرسانی رسانهها آن است که خود، بتوانند وضعیت اولیه خود را پس از بروز شرایط اضطراری حفظ کرده و به خدمترسانی ادامه دهند؛ به بیان دیگر، تابآور باشند. در راستای تابآورسازی رسانهها، اولین گام می-تواند اندازهگیری نحوه عملکرد و در حقیقت، میزان تابآوری آنها در مواجهه با بحرانها باشد. این موضوع بر ارائه شاخصهایی استوار است که وضعیت عملکردی رسانه در مواجهه با بحرانها را نمایان میسازد. لذا هدف این پژوهش، تدوین شاخصهای تابآوری خبرگزاریهای ایران در بحرانهای طبیعی در مرحله بازسازی و بازتوانی میباشد. در این پژوهش که به شیوه کیفی انجام شده است، دادهها با استفاده از مرور نظاممند منابع و همچنین، مصاحبه نیمه ساختاریافته با 12 نفر از متخصصان موضوع، گردآوری و با بهرهگیری از روش تحلیل مضمونی تحلیل شده است. حاصل تحلیل دادههای تحقیق، به معرفی 3 مضمون فراگیر (به عنوان ابعاد)، شامل «نظارت و پیگیری»، «توسعه یادگیری» و «تداوم خبررسانی» منتهی گردید که در ذیل آنها 5 مؤلفه «نظارت بر اقدامات مسئولان»، «مراقبت از محیط و افکار عمومی»، «تجربهنگاری»، «آموزش آیندهنگرانه» و «تهیه گزارشهای وضعیتی» قرار گرفت. در نهایت، 12 شاخص به عنوان شاخصهای اصلی عملکردی تابآوری خبرگزاریهای ایران در بحرانهای طبیعی (در مرحله بازسازی و بازتوانی) شناسایی و ارائه گردید.
Mass media such as news agencies, due to their ability to direct public opinion, play a key role in various stages of the crisis, including the reconstruction and recovery phase, so that by defining and implementing their positive and intrinsic roles, they can increase the resilience capacity of society. However, the prerequisite for this assistance is that they can maintain their original status after the emergency and continue to provide services; In other words, be resilient. To make media resilient, the first step can be to measure how well they perform, and in fact, how resilient that media is in the face of crises. This issue is based on providing indicators that show the performance of the media in the face of crises. Therefore, the purpose of this study is to develop the performance indicators of the resilience of Iranian news agencies in natural crises in the reconstruction and recovery phase. In this qualitative research, the data were collected using a systematic review of resources and also a semi-structured interview with 12 subject matter experts and analyzed using thematic analysis. The analysis of research data led to the introduction of 3 comprehensive themes (as dimensions) including "learning development", "news continuity", and "monitoring and follow-up", under which 5 components are "monitoring the actions of officials", "take care of the environment and public opinion ", "Experience Writing", "Futuristic Education" and "Situational Reporting". Finally, 12 indicators were identified and presented as performance indicators of the resilience of Iranian news agencies in the stage of reconstruction and recovery of natural crises.
Machine summary:
در این راستا سئوال اصلی پژوهش به شرح زیر است : شاخص های عملکردی که معرف تاب آوری خبرگزاریها در مواجهه با بحران های طبیعی میباشند کدامند؟ مدیریت بحران را دانشی کاربردی میدانند که از طریق آن با مشاهده سیستماتیک بحران ها و تجزیه و تحلیل آن ها، میتوان اقدامات مناسبی برای پیشگیری از بحران و در صورت وقوع ، کاهش پیامدها یا بهبود و عادیسازی شرایط ، انجام داد (ناطقی الهی، ١٣٧٨).
پیغامی و همکاران (١٣٩٥) در تحقیق "مدل جامع سنجش تاب آوری سازمانی"، ٥ُ بعد اصلی "رهبری و مدیریت "، "انسانی و 1 1 McManus 2 Erol 3 Zhang 4 liu 5 Moran 6 Tame 7 Paul 8 Mattila 9 Tracy 10 Carolin اجتماعی"، "سازمانی و عملیاتی"، "ارتباطی و اطلاعاتی " و "نهادی و زیرساختی " با ٢٢ شاخص و ٨٢ زیرشاخص را تحت عنوان "الگوی جامع سنجش تاب آوری سازمانی" معرفی نموده اند (پیغامی، سعدآبادی، عظیمی، ١٣٩٥).
جدول ٢: خروجی فرآیند غربالگری یافته های جستجو و ارزیابی کیفیت مطالعات {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} ٢-تکمیل یافته های مرتبط با ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های تاب آوری خبرگزاریها در برابر بحران های طبیعی با استفاده از نظرات خبرگان موضوع در بخش مصاحبه نیمه ساختاریافته ، که جهت تکمیل ، تأیید، غنیسازی و بومیسازی داده های حاصل از مرور نظام مند ادبیات اجرا گردید، نمونه گیری به شیوه گلوله برفی مبنای کار قرار گرفت و طی آن علاوه بر معرفی خبرگان توسط مصاحبه شوندگان قبلی، شروط حداقل ٥ سال سابقه مسئولیت در خبرگزاریها، مطبوعات یا سرویس های خبری و حداقل ٣ سال فعالیت در مدیریت بحران زلزله یا سیل نیز لحاظ گردید.