Abstract:
پژوهش حاضر بهمنظور دستیابی به شیوههای خویشتنداریِ جنسیِ ناظر به ساحتهای سهگانۀ تربیت با رویکرد اسلامی انجام شده است. این تحقیق بهلحاظ دادههای مورداستفاده در آن، ازنوع کیفی است و برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده کردهایم. دادههای پژوهش توسط روش تحلیل محتوا بهشیوۀ جهتدار تجزیه وتحلیل شدهاند. آیات قرآن کریم، روایات و آثار اندیشمندان مسلمان که مرتبط با موضوع تحقیق بودهاند، بهعنوان جامعۀ مطالعاتی انتخاب شدند و نمونهگیری بهروش هدفمند صورت گرفته است. یافتهها نشان میدهد خویشتنداری جنسی ازدیدگاه اسلام، یک فضیلت نفسانی است که با تولید و تصحیح شناخت از خود، هستی و خالق هستی آغاز میشود و با ایجاد احساس ارزشمندی و نگرش مثبت، به ایجاد رفتار خویشتنمدارانه ازسوی فرد میانجامد؛ همچنین درپی مطالعۀ متون دینی، چهارده کُد به عنوان روشهای کسب این فضیلت اخلاقی یافت شد: چهار روش در ساحت بینش، شامل تعقل، دوام ذکر، یاد مرگ و ضبط خیال؛ چهار روش در ساحت گرایش، شامل نعمتسپاسی، فعالکردن احساسات مثبت، دوربین مخفی، و تقویت شوق و خوف؛ شش روش در ساحت کنش، شامل کنترل کانالهای ورودی، خودمشغولی در مسیر اهداف، تنظیم حضور و خلوت، مدیریتکردن ارتباط و معاشرت، محاسبه و خودتنبیهی- خودتشویقی؛ بنابراین، روشهایی که در متون دینی برای مصونسازی رفتار جنسی ذکر شدهاند، به جهت همهجانبهنگری و پیشگیرانهبودن میتوانند یاریگرانی مفید برای عبور سالم افراد از وسوسههای جنسی به ویژه در دورههای نوجوانی و جوانی باشند.
The current research has been conducted in order to achieve the methods of sexual restraint, looking at the three areas of education with an Islamic approach. This research is qualitative in terms of the data used in it, and we have used the library method to collect information. The research data have been analyzed by the method of content analysis in a directed manner. The verses of the Holy Quran, narrations and works of Muslim thinkers that were related to the subject of the research were selected as the study community and sampling was done in a purposeful way. The findings show that sexual abstinence from the perspective of Islam is a virtue that begins with the production and correction of knowledge about oneself, existence and the creator of existence, and by creating a sense of worth and a positive attitude, it leads to the creation of self-controlled behavior on the part of the individual. . Also, following the study of religious texts, fourteen codes were found as the methods of acquiring this moral virtue: four methods of insight, including rationalization, continuous mention, mention of death, and recording dreams. Four trending methods including blessing of gratitude, activation of positive emotions, hidden camera and reinforcement of enthusiasm and fear. Six methods in behavior include control of input channels, self-employment in the path of goals, regulation of presence and solitude, management of communication and association, calculation and self-punishment-self-encouragement.
Machine summary:
به هر حال باوجود اینکه روابط جنسیِ زودرس در دوران قبلاز ازدواج، درتقابل با هنجارهای دینی و فرهنگیِ 1 جامعۀ ایران قرار دارد، برخی شواهد، حاکی از آن است که دگرگونیهایی ساختاری مانند گسترشیافتن و صنعتیشدن فضای شهرنشینی، افرایشیافتن میزان سواد و مشارکت زنان در اجتماع، گسترش کمّی و کیفی وسایل ارتباط جمعی، تغییر تدریجیِ سبک زندگی 2 و بهطور کلی، موج تهاجم فرهنگی 3 ای که درقالب پیشرفت کشورهای درحالتوسعه، ایران را نیز فراگرفته، بهتدریج، روابط جنسی غیرمسئولانه را میان نوجوانان و جوانان ایرانی افزایش داده است (معصومی، زارعی، آذین و علمی، 1396)؛ بنابراین، پژوهش درحوزۀ خویشتنداری جنسی بهویژه ازمنظر متون دینی با توجه به جامعیت نظام تربیت جنسی اسلام در همۀ ساحتهای تربیتی و دورههای رشد انسان، بهمنظور دستیابی به روشهای عملیاتی عفاف جنسی و سیاستگذاری کلان براساس این روشها، درراستای تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جنسیِ گروههای سنی و جنسیتی مختلف، بهویژه برای نوجوانان و جوانانِ در آستانۀ ازدواج، بسیار ضروری و اجتنابناپذیر است؛ از این روی، پژوهشهای قابل استفاده با متغیرهای مختلفی در این زمینه انجام شدهاند که در ادامه، برخی از آنها را برمیشمریم: درحوزۀ تحقیقهای کیفی و ازنوع اسنادومدارکی میتوان پژوهش فقیهی (1387) را نام برد که در آن، معیارها و زمینههای رفتارهای بهنجار و نابهنجار جنسی ناظر به جایگاه والدین و خود نوجوانان و جوانان درپرتو آموزههای قرآن و حدیث بررسی شده است؛ همچنین عباسی (1396) در پژوهشی شامل نُه فصل، خویشتنداریِ جنسی را در دو بستۀ مداخلهای (مشتمل بر تقویت توانمندیهای روانشناختیِ خویشتنداری و تنظیم اجتماعی رفتار جنسی) با رویکرد اسلامی تبیین کرده است.