Abstract:
فرض بر این است که ابعاد سرشت و حساسیت انزجاری در تعامل با یکدیگر به اختلال اضطراب فراگیر، اختلالپانیک و اختلال وسواسی اجباری منجر میشوند. برخلاف اهمیت این مدل، پژوهشهایکافی برای ارزیابی تجربی آن انجام نشده است. پژوهش حاضر با هدف تاثیر ابعاد سرشت بر اختلال اضطراب فراگیر، اختلال پانیک و اختلال وسواسی اجباری با واسطهگری حساسیت انزجاری در دانشجویان دانشگاه ارومیه انجام شده است. طرح پژوهشحاضر توصیفی و از نوع همبستگی است؛ برای این منظور 377 نفر از دانشجویان دانشگاه ارومیه با استفاده از نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند و به پرسشنامههای سرشت و منش کلونینجر (TCI-125, 1994)، مقیاس حساسیت انزجاری (DSS, 1994)، پرسشنامۀ اختلال اضطراب فراگیر (GADQ-IV,2006)، پرسشنامۀ بازنگریشدۀ وسواسی اجباری (OCI-R, 2002) و پرسشنامۀ اختلال وحشتزدگی لیبوییتز (LPI, 1984) پاسخ دادند. تحلیلدادهها با استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری انجام شد. همچنین برای طبقهبندی، پردازش، تحلیل دادهها و بررسی فرضیههای پژوهش از نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شد. ارزیابی مدل فرضی پژوهش با استفاده از شاخصهای برازندگی نشان داد که مدل فرضی، با مدل اندازهگیری برازش دارد (97/0= CFI، 93/0=NFI، 065/0=RMSEA). نتایج پژوهش حاکی از آن بود که ابعادسرشت بر اختلال اضطراب فراگیر، اختلال پانیک، اختلال وسواسی اجباری در سطح 001/0P< تاثیر معناداری دارد و همچنین نتایج پژوهش نشان داد که ابعاد سرشت با واسطهگری حساسیت انزجاری بر اختلال اضطراب فراگیر، اختلال وحشتزدگی و اختلال وسواسی اجباری در سطح 001/0P< تاثیر معناداری دارد. یافتههای پژوهش در کنار حمایت از مدل فرضی برای اختلال اضطراب فراگیر، اختلال وسواسی اجباری و اختلال وحشتزدگی، الگوی مناسبی برای سببشناسی این اختلالات نشان میدهد و میتواند به نقش انزجار در اختلالات اضطرابی و بهبود مداخلات شناختی رفتاری مرتبط با آن کمک کند.
It is assumed that the dimensions of temperament and the disgusting sensitivity in interacting with each other lead to generalized anxiety disorder, panic disorder, and obsessive-compulsive disorder. Despite the importance of this model, not enough research has been done to evaluate it empirically. The aim of the present study was to investigate the effect of temperament dimensions on generalized anxiety disorder, panic disorder and obsessive-compulsive disorder mediated by sensitivity-disgust in Urmia University students. The present research design is descriptive of correlation type. For this purpose, 377 students of Urmia University were selected using cluster sampling. Participants filled Temperament and Character Inventory (TCI-125, 1994), Disgust Sensitivity Scale (DSS, 1994), Generalized Anxiety Disorder questionnaire (GADQ-IV, 2006), the Obsessive-Compulsive Disorder Inventory Revised (OCI-R, 2002), and the Leibowitz Panic Inventory (LPI, 1984) were administered. Data analysis was performed using structural equation modeling. SPSS and AMOS software were also used to classify, process, analyze the data and test the research hypotheses.Evaluation of the hypothetical model of the research using fitness indicators showed that the hypothetical model fits with the measurement model (CFI = 0.97, NFI = 0.93, RMSEA = 0.065). The results showed that the dimensions of temperament have a significant effect on generalized anxiety disorder, panic disorder, obsessive-compulsive disorder at the level of P <0.001. And obsessive-compulsive disorder has a significant effect at the level of P <0.001. Findings of the study, along with support for the hypothetical model for generalized anxiety disorder, obsessive-compulsive disorder and panic disorder, show a good model for the etiology of these disorders and can play a role in disgust. These findings might Help treatment of anxiety disorders and related cognitive-behavioral interventions.
Machine summary:
در همین راستا مروری بر ادبیات پژوهشی حاکیاز آن است که ابعاد سرشت با انواع اختلالات اضطرابی رابطه دارد، بهطوریکه در مورد اختلال وسواسی اجباری (Obsessive Compulsive Disorder) نتایج مطالعات متعدد نشان میدهد که این اختلال با آسیبپرهیزی زیاد (Bey& et al, 2020, Rus & et al, 2017, Cervin, Perrin, Olsson, Claesdotter-Knutsson, Lindvall,2020)، نوجویی کم (Marincowitz, Lochner, Stein,2012)، پاداش وابستگی زیاد و پشتکار کم (Tiwari, Ram, Srivastava, 2018) رابطۀ معناداری دارد.
همچنین در مورد اختلال وحشتزدگی (panic disorder) نتایج پژوهشها نشان دادهاند که این اختلال با آسیبپرهیزی زیاد و پشتکار کم (Perna & et al, 2012, Bruno & et al,2018, Mochcovitch Baczynski, Silva, Nardi,2015, Izci& et al, 2016)، پاداش وابستگی زیاد (Kampman, Viikki, Leinonen,2017)، نوجویی متوسط(Kampman, Viikki, Järventausta, Leinonen, 2014)رابطۀ معناداری دارد.
همچنین شواهد اخیر حاکی از آن است که برخی از درمانهای روانشناختی بهویژه رویارویی و جلوگیری از پاسخ (Exposure and Response Prevention) در کاهش علائم انزجار، اثربخش نبودهاند و نادیده گرفتن نقش انزجار در اختلالات اضطرابی، دستاوردهای بالینی را محدود خواهد کرد(Mathes, Day, Wilver, Redden,Cougle,2020)؛ از این رو با در نظر گرفتن این موضوع که رابطۀ مستقیم بین متغیرهای مورد پژوهش تا حدودی آشکار به نظر میرسد؛ آنچه جای بحث و مطالعه بیشتر دارد، نحوۀ قرار گرفتن این متغیرها در چهارچوب الگویی سازمان یافته است که بتواند به خوبی روابط این متغیرها را تبیین کند؛ بنابراین هدف مطالعۀ حاضر تأثیر ابعاد سرشت بر اختلال اضطراب فراگیر، اختلال وحشتزدگی و اختلال وسواسیاجباری با واسطهگری حساسیت انزجاری در دانشجویان دانشگاه ارومیه است که میتواند در فهم دقیقتر ماهیت اختلالات اضطرابی و اختلال وسواسی اجباری و همچنین تلاش برای درمان مؤثرتر آن کمککننده باشد.