Abstract:
برخورداربودن دانش آموزان از شایستگی تحصیلی و کسب و ارتقاء آن در فرایند تحصیل، مطلوب هر نظام آموزشی است. وجود ملاکی برای اندازهگیری درست شایستگی تحصیلی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بر این اساس، در پژوهش حاضر ساخت و اعتبار یابی پرسشنامه شایستگی تحصیلی و شناسایی ابعاد و مولفههای تشکیل دهنده آن مورد هدف قرار گرفته است. جامعه این تحقیق کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دور اول شهر تبریز بوده که با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای تعداد 660 دانش آموز در تحقیق مشارکت داده شدند. ابزار تحقیق شامل پرسشنامه محقق ساخته شایستگی تحصیلی، بر اساس مدل انگیزش و شایستگی مک گرو (2013) بود. روایی محتوایی مقیاس با استفاده از شاخص نسبت روائی محتوا (CVR) و روایی سازهای آن از طریق انجام تحلیل عامل اکتشافی و روایی همزمان آن از طریق محاسبه همبستگی با پرسشنامه خودتنظیمی یادگیری پنتریچ و دیگروت (1999) بدست آمد. برای اطمینان از پایایی ابزار نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده و این ضریب برای مقیاس کلی شایستگی تحصیلی و زیرمقیاسهای سه گانه جهتگیری نسبت به خود، جهتگیری نسبت به دیگران، جهتگیری نسبت به یادگیری، به ترتیب 96/0، 93/0، 92/0، و 92/0 بهدست آمده است. نتایج تحلیل عاملی انجام یافته، استخراج 5 عامل معنادار در زیرمقیاس جهتگیری نسبت به خود، 6 عامل معنادار در زیرمقیاس جهتگیری نسبت به یادگیری و 8 عامل معنادار در زیرمقیاس جهتگیری نسبت به دیگران را نشان داد. شاخصهای نیکویی برازش حاصل از تحلیل عامل تائیدی مرتبه دوم نیز مقیاس نهایی شایستگی تحصیلی با 3 زیرمقیاس اصلی، 19 عامل و 109 آیتم مورد تائید قرار داد. در کل یافتههای تحقیق نشان داد که این پرسشنامه از شاخصهای روانسنجی لازم برای ارزیابی شایستگی تحصیلی دانشآموزان مقطع متوسطه دوره اول برخوردار بوده و میتواند به-عنوان ابزار مفیدی در حوزه مربوطه مورد استفاده قرار گیرد.
The acquisition and promotion of Students' academic competence in the scholastic process is a desirable outcome for any educational system. Having a measure for accurately assessing students’ academic competence is very important. Therefore, the goal of this study was construction and validation of the academic competency questionnaire and identification of its dimensions and components. The population of interest includes all male and female first year high school students in Tabriz. A sample of 660 students participated in the study through multi-stage cluster sampling method. The initial instrument was developed based on the Model of Academic Competence and Motivation (McGrew, 2013). Validity of the instrument was determined by utilizing the Content Validity Ratio (CVR), exploratory factor analysis and concurrent correlation with the Motivated Strategies for Learning Questionnaire (MSLQ). The results of exploratory factor analysis affirmed 5 significant factors for the “orientation towards self” subscale, 6 factors for the “orientation towards learning” subscale and 8 factors for the “orientation towards others” subscale. The goodness-of-fit indicators obtained from the second-order confirmatory factor analysis also confirmed this structure including three main subscales, 19 factors and 109 items. In general, the research findings showed that this questionnaire has the necessary psychometric properties to assess the academic competence of high school students and can be used as a useful tool in this field.