Abstract:
نظریۀ تکامل داروین و نظریۀ تکامل اجتماعی مارکس هر دو ریشه در مدرنیته غربی داشتند. بار اصلی ترویج اندیشۀ داروین در ایران نیز در عصر پهلوی یکم بر عهده مارکسیست‌ها بود. رویکرد مارکسیست‌ها به نظریۀ تکامل داروین در این دوره ضمن شباهت‌هایی که با مواجهه اندیشمندان ایرانی دوره‌ی قاجار با نظریه تکامل داشت، اما روایت زیست‌شناختی دقیق‌تری را از نظریۀ تکاملی داروین ارائه می‌داد، به همین دلیل در طول چند دهه روایت‌های داروینی مارکسیستی بر جامعه فکری ایران غالب شد. با بررسی آرای تکاملیِ متفکران شاخصِ مارکسیست ایرانی ضمن اینکه در می یابیم چگونه و چرا یک نظریه علمی زیست شناسی موردتوجه احزاب مارکسیستی قرار گرفت، روندصعود و افول سیطره اندیشه های تکاملی مارکسیستی را بر جامعه علمی ایرانی نظاره خواهیم می نماییم.
Darwin's theory of evolution and Marx's theory of social evolution both had their roots in Western modernity.The main burden of promoting Darwin's thought in Iran during the Pahlavi I era was on the shoulders of Marxists. The approach of Marxists to Darwin's theory of evolution in this period, in addition to the similarities with the Qajar era Iranian thinkers with the theory of evolution, but presented a more accurate biological narrative than Darwin's theory of evolution, for this reason, Marxist Darwinian narratives dominated the intellectual society of Iran for several decades. became. By examining the evolutionary opinions of prominent Iranian Marxist thinkers, while finding out how and why a scientific theory of biology came to the attention of Marxist parties, we will observe the rise and fall of the influence of Marxist evolutionary ideas on the Iranian scientific community.
Machine summary:
البته آن ها با همه اصـول اساسـی نظریـة انتخاب طبیعی موردنظر داروین موافق نبودند و برای آنکه خدشه ای به اصول تکاملی شان وارد نشود این اصول را تفسیر به رأی می نمودند (کولپ ، ١٣٥٩: ٤٨٨-٤٩٣) تأثیر نظریة تکامل داروین بر جامعه ایرانی نیز از تأثیر سایر نظریه های علمی عمیق تـر بـوده است ، به طوری که پس از گذشت یک ونیم قرن از ورود این نظریة هنوز هم شاهد برداشت های نادرست برخوردهـای غیرمنطقـی بـا نظریـة تکامـل دارویـن در کشـورمان هسـتیم .
محمد معصومی (دانش آموختـه و پژوهشگر فلسفه ) در سال های اخیر تحقیقات خود را درزمینه بررسی مجلة مارکسیستی فرهنگ تحت عنوان مقاله ای بانام : «نظریة تکامل داروین در عصر پهلوی گزارشی از نخسـتین مقـالات مجله فرهنگ در آغاز دورة پهلوی » گردآوری و چاپ نموده است کـه در ایـن نوشـتار از آثـار ذکرشده فوق استفاده گردیده است .
در شماره پنج تاریخچه پیدایش انسان از دیگر موجودات از نظرگاه تاریخ علوم طبیعی از آناکسیماندر و هراکلیت و آمپدکل و ارسطو تـا لامارک و داروین را عنوان می کند (معصومی ، ١٤٠٠: ٣٠٨-٣١٠) (فرهنـگ ، ١٣٠٥: ١ -١٧٩) او در شماره شش به خدمات گوته (Goethe) آلمانی در کتاب استحاله نباتات اشاره مـی کنـد کـه انواع نباتات را از یک عضو اساسی بنام برگ مشتق می دانسته است .
(
, 
, 
)
