Abstract:
کِشت و برداشت چای در ایران بهعنوان محصولی کشاورزی برای نخستینبار در گیلان و در دوره قاجاریه آغاز شد. کاشفالسلطنه سفیر ایران در بمبئی، در این دوره نقشی مهم و محوری در فراهم آوردن شرایط انتقال بذر چای به ایران و سپس کشت آن در گیلان ایفا کرد، که از نظر آب و هوایی و شرایط طبیعی منطقهای مناسب برای کشت چای تشخیص داده شده بود. در این پژوهش، بهطورعمده با تکیه بر اسناد و با بهرهگیری از روش مطالعۀ تاریخی توصیفیـتحلیلی مسائل مربوط به روند کشت چای و چالشهای پیش روی آن از ایام نخستین کاشتِ این محصول در گیلان دوره قاجاریه تا به ثمر رسیدن و تثبت آن در این منطقه بهعنوان محصولی کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته است. یافتههای این پژوهش نشان داد؛ روند کشت چای در ابتدا بهسبب مخالفت شدید حکام و مالکان گیلانی با مشکلاتی جدی روبهرو شد؛ اما با حمایت مستقیم مظفرالدین شاه از کاشفالسلطنه از یک سو و پشتکار خود کاشفالسلطنه از سوی دیگر، درنهایت کشتِ چای در گیلان تثبیت شد.
During the Qajar period, tea was cultivated and produced for the first time in the Guilan province in the North of Iran. Kashif al-Saltanah, the Iranian Ambassador of the time in Bombay, played a pivotal role in preparing the conditions for the transportation of tea seeds to Iran and their cultivation in Guilan. The region was considered a proper region for this agricultural purpose regarding its convenient climate. In this research, based on archived documents, the challenges of this process, from the first days of tea cultivation until its harvest, are investigated. The result shows that the strong resistance of the rulers and landlords against this new agricultural product was the main problem. However, the persistence of Kashif al-Saltanah, supported by the then king, Mozaffar ad-Din Shah, eventually developed tea production in Guilan.
Machine summary:
ط̀a تلگراف̀a از سو ی نصرلله مشیرالدوله به نصرالسلطنه حاکم گیلان در «١٣١٨/١٠/١٠» ه ق / ١٩٠١/١/٣١، ماموریت کاشف السلطنه در گیلان برا ی کشت و زراعت چا ی در ده جریب از اراض̀a آن منطقه اعلام گردید و از و ی خواسته شد تا در فراهم کردن وسایل مورد نیاز برا ی کشت چا ی با کاشف السلطنه همکار ی همه جانبه ا ی صورت گیرد و هزینه استخدام هفت نفر باغبان جهت کشت چا ی و تهیه زمین پرداخت گردد (آرشیو اسناد وزارت امور خارجه ، سال ١٣١٨ ق ، ́a ٣٠، پ ١٦، س ٥٣؛ همان ،س ٥٢؛ همان ، س ٤٧؛ همان ، س ٤٥).
افزون بر این ، با توجه به اطلاع دولت مرکز ی از مشکلات پیش آمده ، به دستور مظفرالدین شاه وزیر امور خارجه در تلگراف ها ی متعدد ی به نصرالسلطنه حاکم گیلان اعلام کرد که باید با کاشف السلطنه در انجام مأموریت کشت چا ی همکار ی لازم و کامل صورت گیرد (آرشیو اسناد وزارت امور خارجه ایران ، سال ١٣١٨ق ، ́a ٣٠، پ ١٦، س ٥٢؛ همان ، س ٤٧؛ همان ، س ٤٨).