ارزیابی و اولویت‌سنجی عوامل ریخت‌شناسی شهری تأثیرگذار بر آسیب‌پذیری اجتماعی در بافت تاریخی کرمان Journal Article

Corresponding Author: زرابادی، زهرا سادات سعیده ؛

مدیریت شهری و روستایی بهار 1402 - شماره 70 ، Science-Research (Ministry of Science/ISC (‎16 page(s) - From 7 to 22 )

Keywords: مخاطرات طبیعی آسیب پذیری اجتماعی بافت تاریخی کرمان ریخ تشناسی شهری هویت و بافت شهری Urban morphology, social vulnerability, historical context of Kerman, urban identity and context, natural hazards

fa ar en

Abstract:

ریخت‌شناسی شهر بر تداوم فرم و ساختار کالبدی آن متمرکز است و ضمن آنکه تحت تاثیر فرهنگ، جامعه و فعالیت‌های ساکنان طی زمان قرار دارد، تاثیر بسزایی بر شهروندان و جامعه محلی ساکن در هر بافت شهری دارد. ریخت‌شناسی شهری یکی از اصلی‌ترین عوامل در کنترل فرم شهری است و تحلیل الگوهای آن مبنای برنامه‌ریزی توسعه محیط شهری قرار می‌گیرد و ازاین‌رو، بر آسیب‌پذیری اجتماعی تاثیر مستقیم دارد. کرمان به‌عنوان یکی از شهرهای قدیمی ایران که دارای هویت‌ تاریخی خاص خود است، از آسیب‌های توسعه صنعتی و مدرن، مصون نمانده است و مانند بسیاری دیگر از شهرهای تاریخی ایران، توسعه بی‌توجه به زمینه را تجربه می‌کند. هدف از این مطالعه بسط و شرح دقیق عوامل ریخت‌شناسی کالبدی-فیزیکی و احصای مولفه‌های تاثیرگذار بر آسیب‌‌‌پذیری‌های اجتماعی در بافت قدیمی کرمان و اولویت‌بندی سهم هر یک از آن‌ها و دسته‌بندی متغیرهای سازنده ذیل هر یک از عوامل است. ‌ در این مطالعه منطق استدلال، استنتاجی است. پس از استخراج عوامل و مولفه‌های موثر بر آسیب‌پذیری‌های اجتماعی در بافت‌های تاریخی شهری از مطالعات کتابخانه‌ای، داده‌های حاصل از پژوهش‌های میدانی مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌گیرد. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است و ارزیابی، دسته‌بندی و تحلیل عوامل همگرا از طریق داده‌های گردآوری‌شده از تنظیم و توزیع پرسشنامه انجام شده است. نهایتا داده‌ها با آزمون‌ تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل شده است. محدوده پژوهش در هسته مرکزی بافت تاریخی کرمان است. یافته‌های حاصل از مطالعه ۳۶ متغیر در این بافت نشان می‌دهد این متغیرها شش عامل اصلی را نمایندگی می‌کنند که به ترتیب بر اساس اولویت تاثیرگذاری بر آسیب‌های اجتماعی در بافت تاریخی کرمان عبارت‌اند: شرایط فیزیکی و کالبدی محله با تاکید بر حفظ هویت تاریخی بافت، آسیب‌پذیری بالای بافت تاریخی کرمان در برابر مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی مانند زلزله و آتش‌سوزی، بروز نابرابری‌ها و بی‌عدالتی اجتماعی در این منطقه از دیدگاه مردم، تظاهر تغییر بافت اجتماعی ناشی از ساخت‌وسازهای جدید و تغییر الگوهای رفتاری و سبک زندگی در بافت، وقوع جرم در موقعیت‌های جدید شهری که اخیرا در بافت احداث شده است و نهایتا عامل فرسودگی، آلودگی و زندگی غیررسمی که ممکن است بر اثر مداخلات جدید در بافت تاریخی به‌عنوان یک تهدید ایجاد شود.

Abstract: (Translated by AI)

یتناول تحلیل مورفولوجیا المدینه استمرار الشکل والبنیه المادیه لها، ویرکز علی تاثیر الثقافه والمجتمع والانشطه التی یمارسها السکان مع مرور الزمن، وله تاثیر کبیر علی المواطنین والمجتمع المحلی المقیم فی کل نسیج حضری. تعد مورفولوجیا المدینه احد العوامل الريیسیه فی السیطره علی شکلها، وتحلیل نماذجها یشکل اساس التخطیط لتطویر البیيه الحضریه، وبالتالی، له تاثیر مباشر علی الهشاشه الاجتماعیه. کرمان، کاحدی المدن القدیمه فی ایران، التی تمتلک هویه تاریخیه خاصه بها، لم تبق بمنای عن اضرار التطور الصناعی والحدیث، وتشهد تطورا غیر مبالی بالخلفیه کما یحدث فی الکثیر من المدن التاریخیه الاخری فی ایران. یهدف هذا البحث الی توضیح دقیق للعوامل الفیزیايیه المورفولوجیه ورصد العوامل الموثره فی الهشاشه الاجتماعیه فی النسیج القدیم لمدینه کرمان، وتحدید الحصص النسبیه لکل منها وتصنیف المتغیرات تحت کل عامل. فی هذه الدراسه، المنطق الذی تم اتباعه هو الاستنتاجی. بعد استخراج العوامل والعوامل الموثره علی الهشاشه الاجتماعیه فی الانسجه التاریخیه الحضریه من الدراسات المکتبیه، تم تحلیل وتقییم البیانات الناتجه عن البحوث المیدانیه. تعتمد منهجیه البحث علی الاسلوب الوصفی-التحلیلی والمسح، حیث تم اجراء التقییم والتصنیف وتحلیل العوامل المتقاربه من خلال البیانات التی تم جمعها من اعداد وتوزیع الاستبیانات. واخیرا، تم تحلیل البیانات باستخدام اختبار التحلیل العاملی الاستکشافی. ینحصر نطاق البحث فی النواه المرکزیه للنسیج التاریخی لکرمان. وتظهر نتايج دراسه 36 متغیرا فی هذا النسیج ان هذه المتغیرات تمثل سته عوامل ريیسیه توثر بترتیب الاولویه علی الاضرار الاجتماعیه فی النسیج التاریخی لکرمان، وهی: الظروف الفیزیايیه والمادیه للحی مع الترکیز علی الحفاظ علی الهویه التاریخیه للنسیج، الهشاشه العالیه للنسیج التاریخی لکرمان امام الکوارث الطبیعیه وغیر الطبیعیه مثل الزلازل والحرايق، ظهور عدم المساواه والظلم الاجتماعی فی هذه المنطقه من منظور السکان، التغیر فی النسیج الاجتماعی الناجم عن الانشاءات الجدیده وتغییر الانماط السلوکیه واسلوب الحیاه فی النسیج، وقوع الجریمه فی المواقع الجدیده التی تم انشاوها موخرا فی النسیج، واخیرا عامل التاکل والتلوث والحیاه غیر الرسمیه التی قد تنشا کتهدید نتیجه التدخلات الجدیده فی النسیج التاریخی.

Abstract:

The morphology of the city is focused on the continuity of its physical form and structure, and while it is influenced by the culture, society and activities of the citizens over time, it has a significant impact on the citizens and the local community living in any urban context. Urban morphology is one of the main factors in controlling the urban form, and the analysis of its patterns is the basis of planning the development of the urban environment, and therefore, it has a direct impact on social vulnerability. As one of the old cities of Iran, which has its own historical identity, Kerman has not been immune from the damage of industrial and modern development, and like many other historical cities of Iran, it is experiencing development without considering the context. The purpose of this study is to elaborate and describe the physical-physical morphological factors and the statistics of the influencing factors on social vulnerabilities in the old context of Kerman and to prioritize the contribution of each of them and to categorize the constituent variables under each of the factors. In this study, the logic of reasoning, inference Is. After extracting factors and components affecting social vulnerabilities in historical urban contexts from library studies, data from field researches are analyzed and evaluated. The research method is descriptive-analytical and survey, and the evaluation, classification and analysis of converging factors have been done through the data collected from the preparation and distribution of the questionnaire. Finally, the data has been analyzed with the exploratory factor analysis test. The scope of the research is in the central core of the historical context of Kerman. The findings of the study of 36 variables in this context show that these variables represent six main factors, which are, respectively, based on the priority of influencing social damage in the historical context of Kerman: physical and physical conditions of the neighborhood with an emphasis on preserving the historical identity of the context, high vulnerability The historical context of Kerman against natural and unnatural hazards such as earthquakes and fires, the occurrence of inequalities and social injustice in this region from the people's point of view, the manifestation of changes in the social context due to new constructions and changes in behavioral patterns and lifestyles in the context, the occurrence of crime in new urban situations which has recently been built in the context and finally causes deterioration, pollution and informal life that may be created as a threat due to new interventions in the historical context.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: