Abstract:
پدیده مهاجرت همواره تحرک و تعامل میان جوامع انسانی و تبادل فرهنگ و دانش و در نتیجه توسعه و ترقی و پویایی جوامع را در پی داشته است.مهاجرت به شهرها و تمرکز شهرگرایی و گسترش روزافزون آن در دنیای جدید بویژه در مناطق در حال توسعه یکی از تغییرات اساسی و عامل تغییر در زندگی بشر در قرن اخیر بوده است.اگرچه این گسترش جنبههای مثبت و منفی زیادی را در پی داشته است از جنبههای منفی و عوامل تحدیدکننده آن نباید غفلت کرد. گسترش شهرنشینی در دنیای جدید عمدتا تحت تأثیر مظاهر توسعه(صنعتی)بوده و باعث ایجاد جاذبههایی در مناطق شهری گردیده و به هدایت جریان مهاجرت انسانها از مناطق روستایی به مناطق شهری منجر شده است.از سوی دیگر اگرچه توسعه صنعتی شدن در مرحله نخست باعث توسعه شهرها و ایجاد امکانات و امتیازاتی در شهرها(بهبود وضعیت بهداشت،درآمد،رفاه،تسهیلات و...)گردید،در مرحله بعد باعث خالی شدن و تخریب روستا و افزایش شکاف و فاصله امکانات میان شهر و روستا شد که به معضلی اساسی و دوری باطل میان شهر و روستا تبدیل شده است.این تحقیق،وضعیت جمیعت ایران و جریان مهاجرت روستا-شهری آن را با توجه به ورود مظاهر توسعه(به شیوه غربی) به جامعه ایران در خلال سالهای 1300 تاکنون براساس آمار و ارقام موجود به تصویر میکشد.
Machine summary:
"سبزیان(مؤید)در تحقیقی دربارهء عوامل مؤثر بر مهاجرت در بعد از انقلاب در ایران چنین توضیح میدهد: در روستاها و مناطقی که توسعه برق،تلفن،خطوط ارتباطی و جاده آسفالته بیشتر دایر گردید(به منظور کاهش نرخ مهاجرت)خود این عوامل،باعث تشدید مهاجرت از این مناطق به سایر نقاط گردید32 بنابراین با توجه به نظریه تفاوتها،درک و دریافت از تفاوتها در میان منطقه شهری و روستایی پس از انقلاب اسلامی افزایش یافت و عوامل دسترسی به دریافت اطلاعات برای آگاهی از این تفاوتها بویژه رسانههای جمعی بیشتر شد به گونهای که نرخ شهرنشینی نسبت به روستانشینی تاکنون پیوسته در حال افزایش بوده است.
جدول ذیل نسبت هریک از انواع مهاجرتها را به جمعیت نقاط شهری-روستایی و کل کشور نشان میدهد: جدول شماره 4 وضعیت مهاجرت داخل استانی و بین استانی در خلال سالهای 54-5331 (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:نتایج سرشماری 5331 و 5431 براساس دادههای این جدول،گرایش مهاجران به استقرار در شهر(در بین مهاجران استانی)حدود 47 درصد از استقرار مهاجران داخل استانی در آن نقاط بیشتر بوده که بسیار قابل تأمل است و باید در اتخاذ سیاستهای مهاجرتی و توزیع جمعیت در مناطق کشور توجه بیشتری به عمل آید.
با توجه به سهم بسیار زیاد استانهای تهران و همدان از جذب مهاجران خارج شده از استانهای کرمانشاه و لرستان، مهاجرفرستی شدید استان کرمانشاه و لرستان را باید پدیدهای جدید تلقی کرد؛چرا که این دو استان در گذشته معمولا از استانهای مهاجرپذیر بودهاند و پیوستن این دو استان به جمع استانهای مهاجرفرست نظیر آذربایجان شرقی،همدان و اردبیل را باید پدیدهای نامطلوب تلقی کرد(رجوع به نقشه مهاجرتی ضمیمه ش 3) خلاصه و نتیجهگیری مهاجرت در ایران از سالهای قبل از 5331،همگام با مظاهر توسعه و ماشینی شدن (و افزایش نرخ شهرنشینی)شروع شد که روند آن(گرچه با تغییراتی)هنوز ادامه دارد."