Abstract:
ایجاد روحیۀ نشاط و امید در جامعه، ضمن فواید گوناگون، موجب میشود مردم با انرژی مضاعف تلاش کنند و در سایۀ این فعالیتهای پرشور، پیشرفت همهجانبه در عرصههای مختلف حاصل شود. اکنون سؤال این است که چگونه نشاط و امید را در جامعه ایجاد کنیم و سطح آن را ارتقا دهیم؟ در این تحقیق با روش توصیفیتحلیلی، آیۀ ۷ سورۀ ابراهیم بررسی و معلوم شد که این آیه حاکی از دو سنت الهی در رابطه با آثار شکرگزاری و کفران نعمت است. روحیۀ شکرگزاری و دوری از کفران، عاملی بیبدیل در ایجاد و ارتقای سطح امید، شادی، شور و تکاپو، تلاش، قدرشناسی و مثبتنگری است. هدف این تحقیق، اثبات این مدعاست که سنن الهی این آیه با توجه به ویژگیهایش، پیامی دارد که موجب میشود فرهنگسازی عمومی طبق آن، نقش چشمگیری در ایجاد روحیۀ شکر و دوری از کفران و درنتیجه، گسترش نشاط و امید در جامعه داشته باشد. در این راستا، پس از تعریف سنتها و بررسی ویژگیهای آنها، به اثبات وجود دو سنت در آیۀ ۷ سورۀ ابراهیم پرداخته شده است؛ سپس تأثیر هریک از ویژگیهای این دو سنت بر تبلور روحیۀ شکر و دوری از کفران بررسی گردید. در ادامه اثر این روحیه در ایجاد نشاط و امید مورد توجه قرار گرفت و درنهایت، با الهام از روش فرهنگسازی قرآن، چگونگی فرهنگسازی عمومی طبق پیام این آیه تبیین گردید.
Fostering a spirit of joy and hope in society, with its diverse benefits, leads people to exert efforts with multiplied energy, resulting in comprehensive progress in various fields. The question now arises: how can we create and enhance enthusiasm and hope in society? This research, using a descriptive-analytical method, examines verse 7 of Surah Ibrahim, revealing two divine traditions related to the effects of gratitude and ingratitude for blessings. The spirit of gratitude and avoidance of ingratitude are indispensable factors in creating and elevating levels of hope, happiness, enthusiasm, effort, self-esteem, and positivity. The goal of this research is to demonstrate that the divine traditions in this verse, considering their characteristics, convey a message that can significantly contribute to cultivating a general culture based on them, playing a substantial role in fostering gratitude and avoiding ingratitude, consequently spreading joy and hope in society. Following the definition of traditions and an examination of their characteristics, the existence of two traditions in verse 7 of Surah Ibrahim is established. Subsequently, the impact of each feature of these two traditions on the development of a spirit of gratitude and avoidance of ingratitude is explored. The influence of this spirit on creating joy and hope is then highlighted. Finally, inspired by the Quranic cultural approach, the general cultural process based on the message of this verse is elucidated.
Machine summary:
هدف این تحقیق، اثبات این مدعاست که سنن الهی این آیه با توجه به ویژگیهایش، پیامی دارد که موجب میشود فرهنگسازی عمومی طبق آن، نقش چشمگیری در ایجاد روحیۀ شکر و دوری از کفران و درنتیجه، گسترش نشاط و امید در جامعه داشته باشد.
لازم به ذکر است که هدف این نوشتار اثبات این است که توجه دادن به سنتهای الهی موجود در این آیه و ویژگیهایی که این آیه به همین دلیل داراست، تأثیری بهسزا در ایجاد روحیۀ شکرگزاری و دوری از کفران و بهدنبال آن ایجاد نشاط و امید در جامعه دارد؛ نه فقط آموزش معنا و تفسیر آیه بدون توجه به اینکه از دو سنت الهی حکایت میکند؛ وگرنه شاید بسیاری از افراد از مفهوم این آیه مطلع باشند و حتی بتوانند در مورد آن مدتی صحبت کنند، اما چون به پیامهایی که به دلیل سنت بودن دارد توجهی ندارند، تغییر محسوسی در سطح نشاط و امید آنها ایجاد نشده است.
بهاینمنظور، ابتدا به تعریف سنتهای الهی و بررسی برخی از ویژگیهای آنها پرداختهایم و سپس با اثبات اینکه آیۀ ۷ سورۀ ابراهیم به دو مورد از سنن الهی اشاره دارد و با تمرکز بر ویژگیهایی که این آیه به دلیل سنت بودن دارد، تأثیر فرهنگسازی مطابق با آن در ایجاد شادی و امیدواری روشن گشت و با توجه به روشهای فرهنگسازی در قرآن، بعضی از راهکارهای کاربردی در این راستا ارائه گردید.
شایان توجه است که پس از جستجوی بسیار در بین پژوهشهای مختلف موجود، حتی یک پژوهش که رویکردی مشابه با تحقیق حاضر داشته باشد و از منظر سنتهای الهی موجود در آیۀ ۷ سورۀ ابراهیم یا آیات دیگر، به فرهنگسازی برای ایجاد نشاط و امید در جامعه پرداخته باشد، یافت نگردید.