Abstract:
خدایی شدن فرد و جامعه از اهداف بلند عرفان اسلامی است. در این راستا غایت متعالی عرفان نه تنها مبارزه و پیشگیری با انحراف فردی است، بلکه ضروری است تا با هر گونه خطا و لغزش اجتماعی نیز به مبارزه برخیزد و با پاکسازی جامعه، افراد را در کسب طهارت و تزکیه مدد رساند؛ به همین دلیل یکی از وظایف مهم عارف، خدمت به خلق و اصلاح جامعه میباشد تا در تقرب به خدا با خلق همراه گردد جامعیت و الگوی آنها در این طریق، قرآن کریم و سیره علمی و عملی انبیاء و ائمه اطهار(ع) میباشد بدین جهت در انحراف شناسی و درمان شناسی منحرفین که دو گفتار اصلی این نوشتار میباشد، استناد به آیات قرآن کریم و احادیث ائمه(ع) به عنوان پایه و اساس نظریه عرفا مطمح نظر قرار گرفته است.
Machine summary:
"244 بنابراین عارف پس از تهذیب و اصلاح وجود خویش و بالا بردن مرتبه وجودیش، پس از سیر، از خلق به خدا و سیر از خدا به خدا، از خدا به سوی خلق با نظر خدایی و حقانی سیر میکند تا به اصلاح جامعه بپردازد، به عبارت دیگر خلق را خالقی و ناس را الهی نماید و «پیر راه» و «خضر طریق» انسانهای مستعد و قابل باشد، تا آنها را از خویشتن خاکی به خود خدایی شان سوق دهد، این همان عرفانی است که پیامبران عظیم الشان و ائمه (ع) آن را تعقیب نموده اند، لذا عرفان ناب نه تنها با مسائل اجتماعی از قبیل حکومت، سیاست، مدیریت اجتماعی، مشارکتهای سیاسی، کمک به محرومین، اقامه عدالت اجتماعی و حتی اقتصادی منافاتی ندارد، بلکه مقدمه آن هم به شمار میآید، بدین جهت آیه «رجال لاتلهیهم تجارة و لابیع عن ذکرالله» 245 و آیات دیگر 246 هم دال و ناظر بر همین عرفان جامع قرآنی میباشد.
راه درست زندگی در وجدان انسان و صراط صعود در متن وجود آدمی قرار گرفته است، به همین خاطر قرآن کریم میفرماید: «یا ایها الذین امنوا علیکم انفسکم» 275 یعنی از برون خویش به درون برگردید که همة حقایق در ذات شماست، میرزا حبیب الله خراسانی در این رابطه مینویسد: گوهر خویش را هویدا کن کمال این است و بس خویش را در خویش پیدا کن کمال اینست و بس و به تعبیر حافظ شیرازی: بیـرون ز تــو نیست هر آنچــه هستــی است از خــود بطلــب هــــر آنچــــه خــواهــی به تعبیر استاد علامه محمد تقی جعفری (ره) تردیدی نیست که خود سازی، هدف اساسی عرفان مثبت است و آن بدون شناخت خویشتن امکان پذیر نیست و این خود شناسی منوط به شناخت علمی از خویشتن میباشد، البته مقصود از خودشناسی علمی، معنای اصطلاحی آن نیست، بلکه مقصود اطلاع از صفات، فعالیتها، چگونگی تأثیر و تأثر در کالبد جسمانی و دنیای مادی و همچنین اطلاع از استعدادها و نیروهای آن است."