Abstract:
یکی از مهمترین نکات در طراحی و اجرای هر پژوهشی، انتخاب روش مناسب و متناسب با موضوع و اهداف پژوهش و قابلیت اجرایی آن روش است. حال آیا میتوان واحدهای انسانی و واقعیتهای اجتماعی (جوامع، فراوردههای ادبی و انسانی، سبکهای هنری، قواعد اخلاقی و حقوقی و... ) را به شکل تطبیقی بررسی کرد؟ فراوردههای انسانی و اجتماعی نه آنچنان شبیه هم هستند که نتوان ویژگیهای خاصی برای هر کدام قائل شد و نه آنچنان یگانه هستند که نشود جنبههای مشترکی بین آنها کشف کرد. مسئلهمندی پژوهش حاضر این است که در چه مواردی و چگونه میتوان روش تطبیقی را به کار بست و وضعیت پژوهشهای صورتگرفته با روششناسی تطبیقی(تطبیقپژوهی) در حوزه مطالعات اجتماعی در ایران چگونه است؟روششناسی: پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی- تحلیلی است که بر حسب هدف جزء پژوهشهای کاربردی، و بنا به ماهیت دادههای آن، در دسته تحقیقات کمی و بر حسب روش گردآوری دادهها جزء روشهای اسنادی قرار میگیرد. جامعه آماری این پژوهش کلیه مجلات با برچسب «علمی- پژوهشی» است.( 5161 مقاله علمی-پژوهشی)یافتههای پژوهش نشان میدهد که بیشترین تحقیقات مبتنی بر روششناسی تطبیقی به ترتیب فراوانی مربوط به: 1. «ادبیات و زبانها»، 2. «حقوق»، 3. «علوم دینی»، 4. «هنر»، 5. «مطالعات اجتماعی»، و... میباشد. همچنین در حوزه مطالعات اجتماعی ایران بیشترین مجلات علمی- پژوهشیای که حاصل اینگونه پژوهشها را منتشر کردهاند به ترتیب عبارتند از: فصلنامههای 1.«زن در فرهنگ و هنر»، 2. «مجله جامعهشناسی ایران»، 3. «علوم اجتماعی(دانشگاه علامه طباطبایی)»، «زن در توسعه و سیاست»و «مطالعات فرهنگ- ارتباطات»... .
One of the most important points in the design and implementation of any research is choosing theappropriate method that fits the topic and goals of the research and the ability to implement thatmethod. Now, is it possible to compare human units and social realities (societies, literary and humanproducts, artistic styles, moral and legal rules, etc.)? The problem of the current research is in whatcases and how the comparative method can be used and what is the status of the research conductedwith the comparative methodology in the field of social studies in Iran. ?Methodology: The current research is a descriptive-analytical research, which according to its purpose ispart of applied research, and according to the nature of its data, it is in the category of quantitativeresearch, and according to the method of data collection, it is part of documentary methods. take Thestatistical population of this research is all journals with the label "scientific-research" (5161 scientific articles).The findings of the research show that the most researches based on comparative methodology arerelated to: 1. "Literature and Languages", 2. "Law", 3. "Religious Sciences", 4. "Art" ", 5. "Social studeis,and it is.
Machine summary:
Potentials and Limitations of Comparative Method in Social Science بررسي وضعيت پژوهش هاي تطبيقي در حوزه مطالعات اجتماعي در ايران / جمشيد ميزايي ٨١ اين پژوهش بررسي نظام منـد برخـي از راهبردهـاي روش شـناختي اسـتفاده از ايـن روش تحقيق در علوم اجتماعي است .
Mapping the uses ofthe comparative method in social policy, sociology and political science since the 1970s ٨٢ فصلنامه علمي تخصصي پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعي دورة پنجم ، شماره ٤، زمستان ١٤٠٢ تطبيقي در دهه ١٩٩٠ به ويژه پس از انتشار نشـريه JESP١کـه تطبيقـيتـرين مجلـه در ميان همه نشريات است ، به جريان مسلط تبديل شده است .
دسته بندي موضوعي پژوهش هاي انجام شده با روش شناسي تطبيقي سوال اينجاست که با توجه بـه طبقـه بنـدي رايـج در علـوم انسـاني (در معنـي عـام ) و دسته بندي موضوعيِ علوم انساني (در اينجا ١٤ حوزه و شاخه علمـي از هـم تفکيـک شـده است )، کدام حوزه يا حوزه هاي علمي بيشـتر از ايـن نـوع روش شناسـي پژوهشـي اسـتفاده کرده اند؟ همانطور که جدول شماره (٢) نشان ميدهد، حوزه دانشـي «ادبيـات و زبـان هـا» حائز بيشترين فراواني در استفاده و کاربرد پژوهشي از اين روش شناسي تحقيقي بوده اسـت به طوري که از مجموع جامعه آماري مورد مطالعـه کـه ٥١٦١ پـژوهش يـا مقالـه علمـي - پژوهشي بوده ، تعداد ٨٣٩ پژوهش يعنـي معـادل ١٦/٢٥درصـد کـل جامعـه آمـاري مـورد مطالعه به حوزه «ادبيات و زبان ها» اختصاص يافته اسـت .