Abstract:
از جمله معارف اعتقادی ریشهدار در فرهنگ اسلامی، زیارت است که نزد مسلمانان
جایگاه بلندی دارد و ترکیبی از دیدار، نیایش و آرامش است. زیارت یعنی حضور زیارت-
کننده نزد زیارتشونده با میل و رغبت و دارای سه رکن اساسی زائر، مزور و خصیصهی
نفسی بهنام گرایش قلبی است. موضوع این پژوهش بررسی تحلیلی فلسفه زیارت در روایات
امامیه است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی بوده و با روش توصیفی-تحلیلی انجام
شده است. برای جمع آوری اطلاعات نیز از روش کتابخانهای استفاده شده است. در ابتدا
درمورد معنا و مفهوم حقیقت زیارت بحث کرده و سپس به بیان اهداف و اثار آن بر اساس
روایت معصومین پرداخته تا بتوان گامی درجهت شناخت این حقیقت و موهبت الهی
برداشت. زیارت، دارای اهداف مهم و قابل توجهی است اما هدف غایی زائر در زیارت خدا
و تقرب به ساحت اوست؛ زیارت صحیفهای از معرفت است که در آن انسان به امامشناسی،
معرفت نفس و معرفت الهی میرسد و بهسوی تکامل حقیقی و وارستگی حرکت میکند.
یکی از درسهای مهمی که از مکتب زیارت آموخته میشود ولایتپذیری و درس بزرگ
دشمنشناسی که همان اصل تولی و تبری است.
Machine summary:
زیارت، دارای اهداف مهم و قابل توجهی است اما هدف غایی زائر در زیارت خدا و تقرب به ساحت اوست؛ زیارت صحیفهای از معرفت است که در آن انسان به امامشناسی، معرفت نفس و معرفت الهی میرسد و بهسوی تکامل حقیقی و وارستگی حرکت میکند.
حال، نکتهی شایان توجه اینکه زیارت بهمعنای حقیقیاش این نیست که تنها جسم و بدن زائر به حضور امام و در و دیوار حرمش برسد؛ بلکه معنای حقیقی زیارت پیوند روحی و اتصال قلبی زائر به آستان اقدس ولایت و امامت است که آن ولیخدا را جداً ناظر بر افکار و اعمالش بداند و با گفتن «السلام علیکم» تسلیم امرونهی و دستورات آن حجت خدا گردد (ضیاءآبادی، شرح حبل متین، 1385: ص48).
یکی از شواهد ظاهری بر این امر که حرم اهلبیت رنگ و بویی از وطن حقیقی انسان دارد، این است که از نظر فقهی نیز مسافری که صدها فرسنگ راه طی کرده و به حرم پیامبر (ص) یا اباعبدالله (ع) وارد شده است، میتواند نماز خود را همچون کسی که در وطن خود میباشد، بخواند (طاهری خرم آبادی، توحید و زیارت، 1392: ص49).
زیارت مرقد مطهر پیامبر اکرم (ص) و هریک از اهل بیت : گرچه عمل مستحب بهشمار میآید، اما مثل دیگر مستحبات، آدابی دارد که بهجا آوردن آن، زائر میتواند جمال و زیبایی بیشتری به عمل خود بخشد و محبت خویش را به مرور کاملتر و بهتر ابراز نموده و محبت فرد را افزونتر و بیشتر به خود جلب کند (باقریان، فرهنگ و آداب زیارت، 1387).