Abstract:
شیوه تعامل با کفار اعم از مشرکین و اهل کتاب و پاسخ به این سوال که آیا در روند گسترش دین اسلام اصالت در جنگ با کفار است یا اسلام قائل به اصالت صلح میباشد؛ از دیرباز محل بحث اندیشمندان دینی و اسلام پژوهان بوده است. پژوهش حاضر به منظور پاسخ به این مسئله با روش بررسی موضوع نحوه تعامل با در قرآن انجام شده است وبه منظور دست یابی به اهداف پژوهش مجموع آیات قرآنی مرتبط با این موضوع و سیاق های آیات با توجه به فضای سخن و مقطع نزول سوره مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه پژوهش حاکی از این است که اساسا دوگانه اصاله القتال یا اصاله الجهاد و اصاله الصلح دوگانه صحیحی نیست و قرآن کریم نه یک حکم ثابت و همیشگی بلکه با توجه به هر مقطع و اقتضائات و شرایط آن راهبردها و احکام متفاوتی در مورد موضوع بیان میکند و در شرایطی صلح و در شرایط دیگر قتال را تجویز میکند و هر دوی این دستورات خود تابعی از آرمان «اظهار دین حق» هستند.
Machine summary:
نتیجه پژوهش حاکی از این است که اساسا دوگانه اصاله القتال یا اصاله الجهاد و اصاله الصلح دوگانه صحیحی نیست و قرآن کریم نه یک حکم ثابت و همیشگی بلکه با توجه به هر مقطع و اقتضائات و شرایط آن راهبردها و احکام متفاوتی در مورد موضوع بیان میکند و در شرایطی صلح و در شرایط دیگر قتال را تجویز میکند و هر دوی این دستورات خود تابعی از آرمان «اظهار دین حق» هستند.
برای تبیین استدلالی این نظر می توان گفت از آن جایی که مفعول به در آیه کریمه وصف «الذین یقاتلونکم» است و وصف اشعار به علیت دارد بنابر این حکم وجوب قتال در مورد کفاری است که به صورت بالفعل در حال جنگ با مسلمانان هستند و مفهوم وصف اقتضای اجتناب از قتال با کفاری که آغاز کننده جتگ نبوده اند را دارد لذا اصالت در اسلام با صلح است مگر کفار جنگ را آغاز کنند.
قرینه دیگر در سیاق آیه کریمه ذکر بودن تمام دین برای خدا به عنوان انتهاء قتال و نه ترک محاربه است و موید تحریضی بودن قید مذکور می باشد که در تشریح نظریه مختار به این قرینه و تببین آن اشاره خواهد شد ب) سوره مبارکه حج، آیه ۳۹: «أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ» ﴿39﴾ برخی از مستشرقین با استناد به این آیه قائل به حرمت جنگ های تهاجمی در اسلام شده اند با این بیان که اذن قتال تنها برای افرادی که مورد قتال قرار گرفته اند صادر شده اند و در واقع علت جواز قتال، شروع قتال از سوی کفار است لذا مادامی که مسلمانان مورد قتال واقع نشده اند حق شروع جنگ را ندارند.