Abstract:
کاهش جنین به عنوان روشی نوین در عرصه پزشکی است که در طی سالیان اخیر وارد کشور شده است و هدف آن حفظ جان و سلامتی مادر و همچنین سایر جنینها میباشد. از آنجا که فقه اسلامی سقط جنین را حرام دانسته و ضمانت اجرای سنگینی برای این مهم در نظر گرفته است، نوعی تعارض میان ازوم انجام کاهش جنین و حرمت سقط جنین پدید آمده است. برای رفع این تعارض ناگزیر میبایست به عناوین ثانویه احکام برای به دست آوردن حکم ثانویه مراجعه کرد. عناوینی همچون اضطرار، لا حرج، سلطه و دفاع از خویشتن، لا ضرر و تزاحم از این دست می-باشند.
با توجه به آنکه حکم اولیه کاهش جنین بدون وجود هیچ نوع ضرورتی حرمت میباشد و با استناد به قواعد فقهی مذکور در جایی که جان مادر و یا سایر جنینها به صورت قطعی در خطر باشد، میتوان حکم جواز کاهش جنین را قبل و بعد از ولوج روح به دست آورد.
Machine summary:
با توجه به آنکه حکم اولیه کاهش جنین بدون وجود هیچ نوع ضرورتی حرمت میباشد و با استناد به قواعد فقهی مذکور در جایی که جان مادر و یا سایر جنینها به صورت قطعی در خطر باشد، میتوان حکم جواز کاهش جنین را قبل و بعد از ولوج روح به دست آورد.
در فقه اسلامی عناوین ثانویه متعددی وجود دارد که میتواند در شرایطی خاص حکم اولیه را تغییر دهد: گفتار اول: اضطرار و ضرورت گفتار دوم: قاعده لاضرر گفتار سوم: قاعده عسر و حرج (لاحرج) گفتار چهارم: دفاع از خویشتن گفتار پنجم: قاعده سلطنت (سلطه) گفتار ششم: تزاحم گفتار اول: قاعده اضطرار در مبحث مسئولیت کیفری از جمله مسائلی همواره مورد توجه بوده این است که اگر هر فردی اضطرارا و عمدا عملی مجرمانه را مرتکب بشود، قابل مجازات و سرزنش نیست.
نخست آن که در صد امکان به وجود آمدن چنین خطراتی چقدر است ؟ دوم آن که با مفروض دانستن وجود احتمال زیاد خطر از بین رفتن مادر با نظر پزشک، آیا جایز است برای نجات جان مادر که صاحب حیات بالفعل است، چندین جنین که حیات بالقوه دارند را از بین برد؟ در پاسخ به این دو سؤال میتوان گفته که اولاً کاهش جنین در جایی مطرح میشود که پزشک متخصص وجود خطر جانی را با درصد بسیار بالایی برای مادر در صورت ادامه بارداری پیش بینی کرده باشد، ثانیاً با صرف نظر از قاعده اضطرار باز هم بداهت عقلی حکم به مشروع بودن چنین عملی را در این شرایط صادر میکند؛ زیرا از منظر علم پزشکی امکان آن وجود ندارد که جنین بدون حیات مادر دنیا بیاید و به عبارتی دیگر مرگ مادر مساوی مرگ تمامی جنینهای داخل رحم مادر است.