Abstract:
روایات مرسله دستهای از روایات هستند که از نظر سندی ضعیف شمرده شدهاند و در مورد اعتبار و عدم اعتبار آنها مباحث زیادی مطرح گردیده است. در کتب حدیث ما به کرات احادیثی نقل شدهاند که در سند آنها ارسال وجود دارد. در میان فقها در مورد عمل به روایات مرسله دیدگاه واحدی وجود ندارد. در این مقال ضمن بررسی حدیث مرسل و تبیین مفهومی آن به دیدگاه سه فقیه اصولی یعنی شیخ انصاری، امام خمینی و آیت الله خوبی میپردازیم. تا در ضمن تفاوت دیدگاههای ایشان، رویه عملی فقها در اعتبار دادن یا نامعتبر شمردن حدیث مرسل برایمان روشن شود.
Machine summary:
حدیث مرسل در آینه فقاهت (مقایسه آراء شیخ انصاری، امام خمینی و آیت الله خویی) مهدی سبزواریان 1 مصطفی بای 2 تاریخ دریافت: 22/ 12/ 1402 تاریخ پذیرش: 10/ 01/ 1403 چکیده روایات مرسله دستهای از روایات هستند که از نظر سندی ضعیف شمرده شدهاند و در مورد اعتبار و عدم اعتبار آنها مباحث زیادی مطرح گردیده است.
شیخ انصاری و امام خمینی با لحاظ قرار دادن سند خود را منحصر در اعتبار سنجی سندی نمیکنند و قرائن دیگر را هم قبول دارند و به اصطلاح طرفدار توثیق صدوری هستند ولی نه به معنایی که قدما پیش می رفتند.
این عدم توجه به مسند در میان قدما باعث شد که روایات را فقط 2 دسته صحیح و ضعیف تقسیم کردند ولی چنانکه بیان شد در میان متأخریان مانند شیخ انصاری و امام خمینی این اصطلاح دوگانه قابل قبول نبوده و تقسیم حله را قبول دارند ولی پایبند به سند به صورت تک بعدی برای اعتبار سنجی حدیث نیستند.
وحید بهبهانی بر این باور است که همه فقهای متقدم و اکثر متأخرانی که قائل به حجیت خبر واحد هستند به جبران ضعف سند به واسطه شهرت و امثال آن اتفاق نظر دارند (باقری، دیمه کارگراب، انجبار ضعف سند و گونه های آن از منظر شیخ انصاری، 1391، ص34) شیخ انصاری دیدگاه ابتکاری خاصی دارد یعنی نه مانند وحید آن قدر در اعتبارسنجی آسان میگیرد و نه مانند قائلان به توثیق سندی نگاه تنگ نظرانه دارد.