جایگاه منافع ملی و ایدئولوژیک در رویکرد سیاست‌خارجی نظام جمهوری اسلامی ایران Journal Article

Writer: طارمی، داوود ؛ میرترابی، سید سعید ؛ منوری، سیدعلی ؛

Corresponding Author: قربانی شیخ نشین، ارسلان ؛

روابط خارجی تابستان 1402 - شماره 58 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎40 page(s) - From 47 to 86 )

Keywords: منافع ملی منافع ایدئولوژیک سیاست‌خارجی جمهوری اسلامی ایران مکتب آرمانگرایی مکتب واقعگرایی school of idealism school of realism Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran ideological interests National Interests سیاسی جمهوری اسلامی ایران نظام جمهوری اسلامی ایران ایدئولوژی سیاست خارجی جمهوری اسلامی انقلاب نظام انقلاب اسلامی

fa en

Abstract:

یکی از مباحث اصلی در روابط بین‌الملل به منظور بررسی ماهیت و رویکردهای سیاست‌خارجی کشورها موضوع و جایگاه منافع ملی و ایدئولوژیک می‌باشد که براساس نوع حکومت و جهان‌بینی خاص حاکم بر آن تبیین می‌شود. جمهوری‌اسلامی‌ایران نیز به عنوان بازیگری در نظام بین‌الملل از این قاعده مستثنی نیست و بنابراین پژوهش حاضر به بررسی رابطه این منافع در سیاست‌خارجی نظام جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد.‌‌‌‌ در پرسش مربوط به جایگاه و نقش منافع ملی و ایدئولوژیک و چیستی آن در کلیت و کُنش و واکنش‌های سیاست‌خارجی ایران باید توجه داشت که از ابتدای پیروزی انقلاب ‌اسلامی بنابر ماهیت ارزشی ‌اسلامی و انقلابی آن‌که در متن و بطن قانون‌اساسی متجلی و به تمام شئون کشور جهت می‌دهد و سرلوحه و خط‌مشی انقلابیون و نخبگان حاکم قرار گرفت، شاهد رویکردی هویت‌محور هستیم. هر‌چند در اکثر کشورها ارزش‌ها و هنجارهای به درجاتی در رویکردهای سیاست‌خارجی تأثیرگذار هستند، اما منافع ایدئولوژیک سهم قابل توجهی در امر سیاست‌سازی و اجرای سیاست خارجی ایران داشته و در حکم اصول راهبردی محسوب می‌شوند. البته این بدان معنا نیست که متفکرین و بانیان انقلاب از اهمیت منافع ملی و عینی و مساعی وصول به آن غافل مانده و یا اهمیتی بر آن قائل نبوده و نیستند، بلکه بر وجه کلی در سیاست‌خارجی و در رأس آن سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی ایران با توأمان بودن منافع ملی و ایدئولوژیک و تلفیقی هوشمندانه و پویا از آن دو و گاهأ غلبه یکی بر دیگری بنابر مقتضیات زمانی و مکانی و شرایط جاری داخلی و بین‌المللی مواجه هستیم.

The Islamic Republic of Iran, as an actor in the international system, is not exempt from this rule, and therefore the present study examines the relationship between these interests in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran. The actions and reactions of Iran's foreign policy should be noted that since the victory of the Islamic Revolution, due to its Islamic and revolutionary value nature, which is manifested in the text and essence of the constitution and gives direction to all the affairs of the country, and which became the leader and policy of the revolutionaries and ruling elites, we are witnessing an identity-oriented approach. Although in most countries, values and norms are influential in foreign policy approaches to some degree, but ideological interests have a significant contribution in policy making and implementation of Iran's foreign policy and are considered as strategic principles. Of course, this does not mean that the thinkers and founders of the revolution were oblivious to the importance of national and objective interests and the efforts to achieve them, or did not attach importance to them, but in general in foreign policy and above all the macro policies of the Islamic Republic of Iran. We are faced with the duality of national and ideological interests and a smart and dynamic combination of them and sometimes one overpowering the other according to the time and place requirements and the current domestic and international conditions.

Machine summary:

١. پیشینه پژوهش پژوهشِ حاضر مدعی است که در سیاست خارجی و در رأس آن سیاست های کلان نظام جمهوری اسلامی ایران با توأمان بودن منافع ملی و ایدئولوژیک و تلفیقی از آن دو و گاهاً غلبه یکی بر دیگری بنابر مصالح و شرایط داخلی - بین المللی و مقتضیات زمانی و مکانی ، همراه با برجسته بودن مؤلفه های اعتقادی و ایدئولوژیک که منبعث از دین اسلام و مذهب تشیع و حاکمیت روحیه انقلابی که در متن و بطن قانون اساسی کشور متجلی است مواجه هستیم و در این میان اگرچه آثاری وجود دارد اما چنین پیش فرضی، پژوهش را بدیع می نماید.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: