تدوین، رواسازی و اعتباریابی پرسشنامه رفتارهای ناکارآمد اساتید دانشگاه‌ها Journal Article

هدف: یکی ازمسائل مهم درنظام آموزش عالی رفتارهای ناکارامد اساتید دانشگاه میباشد که کمتر مورد توجه قرارگرفته وتاکنون معیار عینی جامعی برای بررسی آن طراحی نشده است. هدف این مطالعه تدوین، رواسازی و اعتباریابی پرسشنامهای جهت بررسی رفتارهای ناکارآمد اساتید دانشگاه‌ها بود. روش: این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه اماری شامل اعضای هیات‌علمی پنج دانشگاه شهرتهران (دانشگاه تهران، شهید بهشتی، خوارزمی، علامه طباطبایی و تربیت مدرس) در سال تحصیلی 99-1398 بود. نمونه پژوهش شامل123 نفر از اساتید عضو هیئت علمی مشغول به تدریس دردانشگاه‌های مذکور بود که با روش نمونه‌گیری در دسترس مبتنی بر هدف انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق‌ساخته رفتارهای ناکارآمد اساتید دانشگاه‌ها با 64 گویه در سه عامل آموزشی (با 3 مولفه)، پژوهشی (با 4 مولفه) و ارتباطی (با 5 مولفه) بود. داده‌ها با روش‌های نسبت روایی محتوایی، شاخص روایی محتوایی و تحلیل عاملی اکتشافی در نرم‌افزارهای SPSS و Smart-PLS تحلیل شدند. یافته‌ها: آماره‌های نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی برای هر سه عامل آموزشی، پژوهشی و ارتباطی و مولفه‌های هر یک از آنها، بالاتر از 80/0 به‌دست آمد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی برای رفتارهای ناکارآمد اساتید دانشگاه‌ها سه عامل را نشان داد؛ عامل آموزشی با3 مولفه، عامل پژوهشی با4 مولفه و عامل ارتباطی با5 مولفه. بار عاملی بالاتر از 60/0 و پایایی کرونباخ و ترکیبی بالاتر از 70/0 برای آنها محاسبه شد. مقادیر به دست آمدهR2 برای تمامی عامل‌ها و مولفه‌ها بالاتر از 50/0 و شاخص GOF برابر با 43/0 حاکی از برازش مناسب مدل بود. مدل رفتارهای ناکارآمد اساتید دانشگاه‌ها در حالت‌های بار عاملی و آزمون تی ترسیم شد که بر اساس آن، رفتارهای ناکارآمد اساتید دانشگاه‌ها بر عامل‌های آموزشی، پژوهشی و ارتباطی و هر عامل بر مولفه‌های آن به دلیل آماره تی بالاتر از 96/1 اثر معنادارداشت. نتیجه‌گیری: پرسشنامه پژوهش حاضر، ابزاری روا و پایا برای سنجش رفتارهای ناکارآمد اساتید دانشگاهی میباشد. مسئولان دانشگاهی می‌توانند درسنجش میزان رفتارهای ناکارآمد اساتید تحت نظارت خود به منظور طراحی برنامه‌های پیشگیرانه یا کاهش دهنده این رفتارها ازآن بهره ببرند.

Purpose: One of the important issues in the higher education system is the ineffective behavior of university professors, which has received less attention and no comprehensive objective criteria has been designed to investigate it. The purpose of this study was to compile and validate a questionnaire to investigate the ineffective behaviors of university professors. Methodology: This was a descriptive correlational study. The statistical population included faculty members of five universities in Tehran (Tehran, Shahid Beheshti, Kharazmi, Allameh Tabatabai and Tarbiat Modares (in the academic year of 2019-2020. The research sample consisted of 123 teaching professors, who were selected by the purpose-based available sampling method. The research tool was a researcher-made questionnaire of university professors' ineffective behaviors with 64 items in three factors; educational (3 components), research (4 components) and communication (5 components). The data were analyzed with the methods of content validity ratio, content validity index and exploratory factor analysis in SPSS and Smart-PLS software. Finding: The content validity ratio and content validity index for all three educational, research and communication factors and their components were above 0.80. The exploratory factor analysis of ineffective behaviors of university professors showed three factors, educational factor with 3 components, research factor with 4 components and communication factor with 5 components. A factor loading higher than 0.60, and Cronbach's and combined reliability higher than 0.70 were calculated. The calculated R2 for all factors and components was higher than 0.50 and the GOF index equal to 0.43 indicated the appropriate fit of the model. The model of inefficient behaviors was drawn in the modes of factor loading and t-test, based on which the inefficient behaviors of university professors had a significant effect on educational, research and communication factors and their components due to the t-statistic higher than 1.96. Conclusion: The questionnaire of the current research is a valid and reliable tool for measuring the ineffective behaviors of university professors. University administrators can use it to measure the level of ineffective behavior of professors under their supervision to design preventive or improvement programs.