نگاهی به مبانی الهیات در رساله حی بن یقظان ابن طفیل Journal Article

"30با این حال جسم نمی‌تواند علت این افعال باشد زیرا رابطه‌ای با حواس و این‌ قبیل کیفیات ندارد و[استعداد صدور افعال بواسطهء صورت است‌]علاوه بر آن چگونه‌ صورت می‌تواند صورت دیگری بوجود آورد و یا به صورتی کاملا متفاوت تغییر کند؟ابن‌ طفیل می‌گوید هیچ شئ مادی نمی‌تواند خود را به حرکت در آورد و به دلایل تجربی نیز هیچ‌ صورتی نمی‌تواند به استقلال به صورتی دیگر تغییر یابد. اما ابن طفیل(حی)برای اجتناب از سقوط در تسلسل الی غیر النهایه استدلال خود را در وجود خدا که از نظر منطقی واجب الوجود است متوقف می‌سازد. ابن طفیل قبلا در چهار برهان خود که وجود خالقی ماورای پدیدارها را تصدیق کرده بود چهار صفت اصلی را برای خداوند کشف می‌کند بدین ترتیب که خداوند:1-مجرد است‌ 2-امکانی نیست 3-خود علت خود است 4-دلیل منطقی برای هستی دیگر موجودات‌ است. زیرا قطعات پیشین تنها زمانی در اندیشه ابن طفیل معنا پیدا می‌کند که به ذات متناهی،وسعت،حضور فراگیر خداوند و مرکب بودن جهان حادث که‌ واجب الوجود خود را در آن متجلی می‌سازد دلالت کند،کثرت«چهره‌ها»به شیوهء اسپینوزایی نمایانگر صفات نامتناهی واجب‌الوجود است زیر او از هر جهت بی‌نهایت‌ است. (به تصویر صفحه مراجعه شود) (7)برای یک بحث مفصل و اثبات حقانیت این نظر نگاه کنید به: (به تصویر صفحه مراجعه شود) (8)-(به تصویر صفحه مراجعه شود) [مقصود شیوه‌ای است که بر مبنای آن ابن طفیل آراء و نظرات خود و چه بسا متکلمان و فلاسفه دیگر را در لفافه‌ داستان و حکایت بیان کرده است و در این مسیر تا حدی دچار دو پهلوگویی شده است و البته شرایط و اوضاع زمانه نیز در بکارگیری این شیوه مؤثر بوده است."