Abstract:
بهره وری پدیده ای نسبتا پذیرفته شده در صنایع تولیدی و خدماتی جهان، به ویژه آموزش و پرورش است و دربرگیرنده کارآیی و اثربخشی می باشد. امروزه این پدیده فراتر از یک معیار، به عنوان یک فرهنگ و نگرش به کار و زندگی مطرح شده و بهبود بخشیدن به آن، خاستگاه اصلی شکوفایی اقتصادی است و بر افزایش سطح رفاه عمومی، افزایش توان رقابت سیاسی و اقتصادی و مانند اینها تاثیر زیادی دارد. در کشور ما اهمیت و ارزش بهره وری به درستی شناخته نشده و یکی از مشکلات گریبان گیر بخش ها و سطح های عمده جامعه، به ویژه آموزش و پرورش، نبود کارآیی و بهره وری است. به عبارت دیگر، هنوز فرهنگ بهره وری بر جامعه ما حاکم نیست و لازم است در این زمینه قدم های اساسی و موثری برداشته شود.
بهره وری در نظام آموزشی می تواند تابعی از متغیرهای گوناگون باشد که در میان آنها سبک رهبری و فضای سازمانی نقش عمده ای دارند. این مقاله به بررسی رابطه سبک رهبری و فضاهای سازمانی با بهره وری خدمات مدیران آموزشگاه ها می پردازد و نویسنده می کوشد در آن به سوال های زیر پاسخی مناسب دهد. 1- آیا سبک رهبری با بهره وری خدمات مدیران آموزشگاه ها رابطه دارد؟ 2- آیا فضای سازمانی با بهره وری خدمات مدیران آموزشگاه ها رابطه دارد؟ 3- چه الگوی مناسبی برای مدیریت آموزشی می توان ارائه داد؟ در این پژوهش، از "رگرسیون چند متغیری خطی"، "آزمون تحلیلی واریانس یک راهه و هم چنین "آزمون تعقیبی شفه" با استفاده از بسته نرم افزاری SPSS استفاده شده است. از آزمون های انجام شده و تحلیل داد ها، نتیجه های زیر به دست می آید:
1- بهره وری خدمات مدیران آموزشگاه ها با سبک رهبری ارتباط ندارد. 2- بهره وری خدمات مدیران آموزشگاه ها با فضای سازمانی ارتباط دارد. 3- در الگوی پیشنهادی، شش بعد هویت، دوستی، پاداش، تعارض، پشتیبانی و قبول خطر که از بعدهای نه گانه فضای سازمانی هستند و در بالا بردن تراز بهره وری خدمات مدیران آموزشگاه ها موثرند، مورد تایید قرار گرفت. این یافته، تفاوت پژوهش حاضر را با پژوهش های مشابه در خارج از کشور نشان می دهد.
مقاله حاضر را آقای دکتر فتاح ناظم با راهنمایی آقای دکتر محمد علی طوسی تهیه کرده و در اختیار فصلنامه قرار داده است که به این وسیله از ایشان قدردانی می شود.
Machine summary:
1-آیا سبک رهبری با بهرهوری خدمات مدیران آموزشگاهها رابطه دارد؟ 2-آیا فضای سازمانی با بهرهوری خدمات مدیران آموزشگاهها رابطه دارد؟ 3-چه الگوی مناسبی برای مدیریت آموزشی میتوان ارائه داد؟ در این پژوهش،از"رگرسیون چند متغیری خطی"،"آزمون تحلیلی واریانس یک راهه و همچنین"آزمون تعقیبی شفه"با استفاده از بستهء نرمافزاری SPSS استفاده شده است.
سبک رهبری و بهرهوری در نظامهای آموزشی مدیران آموزشی با انتخاب سبک مدیریتی مناسب و شناخت همهء عاملهای لازم و مؤثر در تربیت و ادارهء آموزشگاههاو ایجاد محیط آموزشی مؤثر میتوانند با زیردستان خود رابطههای متقابل برقرار کنند و با بالا بردن روحیهء معلمان و پیوند هدفهای شغلی و شخصی و ایجاد انگیزهء کار و فعالیت در آنها زمینهء اجرای مؤثر برنامهها و دستیابی به هدفها را فراهم سازند و موجب کامیابی فعالیتهای آموزشی و مطلوبیت بازده کار معلمان و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان گردند.
جدول 6-مقوله بندی توزیع فراوانی متغیر فضای سازمانی(218- n ) (به تصویر صفحه مراجعه شود) خلاصهء الگوریتمهای لازم که منجر به اجرای زیر برنامهء آنالیز واریانس یک راهه بر روی دادههای حاصل از اجرای پرسشنامهء بهرهوری خدمات مدیران آموزشگاهها دربارهء 218 محیط آموزشی مطالعه شده،برحسب جدول 7 به قرار زیر است.
در ضمن،بهرهوری خدمات مدیران آموزشگاهها را از روی متغیر تأثیرگذار بر فضای سازمانی طبق فرمول زیر نیز میتوان محاسبه کرد: 74/0؟؟؟قبول خطر+04/1؟؟؟تعارض+31/1؟؟؟هویت+83/0؟؟؟پاداش+94/0؟؟؟دوستی بهرهوری (345/6-)+55/0؟؟؟پشتیبانی+ نتیجهگیری نخستین یافتهء پژوهش حاضر این است که بهرهوری خدمات مدیران آموزشگاهها با سبکهای رهبری"انسان مدار"و"کارمدار"،دست کم در گروه نمونهء مورد مطالعه،ارتباط ندارد.