Abstract:
پدیده وضع حدیث به هر علتی که باشد، پدیدهای است واقعی و غیر قابل انکار که
ریشههای آن به صدر اسلام و حیات پیامبر صلیاللهعلیهوآله برمیگردد. مسلم است که بزرگان دینی،
بخصوص پیامبر صلیاللهعلیهوآله و ائمه علیهمالسلام ، نسبت به این پدیده موضعگیری کرده و با راهنماییهای
خود سعی نمودهاند مسلمانان را از آن برحذر بدارند. در حقیقت، پیامبر صلیاللهعلیهوآله و امامان
شیعه علیهمالسلام ، از پیشوایان مبارزه سازنده در تعالیم اسلامی و منبع اصلی در حدیث صحیح
میباشند. در این مقاله سعی میشود به اختصار به این موضعگیریها و نیز ارشادات و
راهنمایی این بزرگواران اشاره شود تا از سویی، نقش ایشان در ارشاد و راهنمایی امت
بیش از پیش معلوم گردد و از سوی دیگر، به شبهاتی که شیعیان را متهم به اهمال در امر
وضع حدیث میکنند، پاسخ داده شود.
Machine summary:
"موضعگیری پیامبر صلیاللهعلیهوآله در خصوص پدیده وضع حدیث احادیث و اخبار دال بر موضعگیری پیامبر صلیاللهعلیهوآله نسبت به پدیده وضع حدیث در کتب فریقین متعدد و بسیارند که در ذیل به تعدادی از آنها اشاره میشود: ـ «من کذب علی متعمدا فلیتبوأ مقعده من النار»؛ آنکه به عمد بر من دروغ بندد، پس جایگاهش در آتش باد.
(طبرانی، بیتا، ج 19، ص 296، از خطبه حجة الوداع) ـ نقل شده که عامر بن عبدالله بن زبیر از زبیر (پدرش) پرسید: چرا نمیشنوم حدیثی را از پیامبر صلیاللهعلیهوآله بگویی، همچنان که فلانی و فلانی نقل حدیث میکنند؟ و او گفت: من همیشه با ایشان صلیاللهعلیهوآله بودم، اما از حضرتش شنیدم که میگفت: «من کذب علی فلیتبوأ مقعده من النار.
» (بخاری، 1401 ق، ج 1، ص 35/ ابن حنبل، بیتا، ج 1، ص 167) ـ نقل شده أم أسید از أبوقتاده پرسید: چرا به مانند دیگران از پیامبر صلیاللهعلیهوآله حدیث نمیگویی؟ و او پاسخ داد: من از پیامبر صلیاللهعلیهوآله شنیدم که فرمود:«من کذب علی فلیلتمس لجنبه مضجعا من النار»؛ آنکه بر من دروغ بندد، پس جایگاهش از آتش باد.
(همان، ج 1، ص 51) ـ روایت شده که محمد بن مسلم به امام صادق علیهالسلام عرض کرد: حدیثی را از شما میشنوم، پس به آن میافزایم یا از آن میکاهم (حکم این کار چیست؟) فرمود: اگر رساندن معانی آن را قصد کرده باشی، اشکالی ندارد."