Abstract:
در این مقاله ابتدا به بررسی ابعادمختلف بحث تقیه مداراتی که درمقابل تقیه خوفی قراردارد پرداخته‌شده و در نهایت مباحثی مربوط به‌تقیه به طور مطلق طرح گردیده است.نویسنده در بحث تقیه مداراتی بیشتربه طرح دیدگاههای شیخ انصاری و دوفقیه بزرگ معاصر یعنی امام خمینی‌و آیه الله خویی پرداخته و با بررسی‌ادله شرعی و به خصوص روایات،درصدد دفاع از آرای امام خمینی (ره)مبنی بر مشروعیت تقیه مداراتی وصحت واجزاء عمل عبادی مانند نمازجماعت یا تعیین موضوعات درعبارات مانند تعیین روز وقوف درعرضه که براساس تقیه مداراتی بوده،برآمده است و بر این نکته تاکید کرده‌که با استناد به روایات می‌توان به این‌نتیجه رسید که تقیه مداراتی درشرایط عادی، مستحب است و درشرایط حساس و بحرانی همچون‌زمان حاضر، واجب می‌باشد. او سپس به طرح مهمترین اشکالات‌برخی از دانشمندان گذشته و معاصراهل سنت در مورد تقیه و پاسخ به‌آنها می‌پردازد و در پایان، دیدگاه‌مثبت بعضی از مذاهب فقهی اهل‌سنت و تنی چند از بزرگترین فقیهان‌آنان در مورد تقیه و نیز مواردی ازتقیه صحابه، تابعین و دانشمندان‌بزرگ اهل سنت را در زندگی شخصی‌شان ذکر می‌کند.
Machine summary:
بسیاری از فقهای دیگر نیز دلالت این روایت را برتقیه مداراتی، دست کم در مورد روایت، یعنی‌شرکت در نمازهای جماعت آنان پذیرفته‌اند، ازجمله حضرت آیة الله خویی با اینکه صحت نماز باتقیه مداراتی را مورد خدشه قرار داده، پس ازگزارش این روایت می‌نویسد: «از این روایت استفاده می‌شود که حکمت تشریع‌تقیه در مورد شرکت در نماز جماعت و مانند آن،مبتنی بر ترس از ضرر نیست بلکه حکمت مداراکردن با آنان و رعایت مصلحت نوعیه و اتحاد کلام‌مسلمانان است، بی آنکه ترک شرکت در نمازجماعت ضرری را در پی داشته باشد، زیرا در آن‌روزگار یاران امام به «تشیع» معروف بودند.
شیخ حرعاملی برخی از این روایات را در بابی با عنوان:«باب استحباب ایقاع الفریضة قبل المخالف او بعده‌و حضورها معه»، گزارش و نه روایت نیز در آن‌آورده است، از جمله: عن عبدالله بن سنان عن ابی عبدالله (ع) انه قال: ما من‌عبد یصلی فی الوقت و یفرغ، ثم یاتیهم و یصلی‌معهم و هو علی وضوء، الا کتب الله له خمسا وعشرین درجة،((339)) امام صادق (ع) می‌فرماید: «هیچ بنده‌ای نیست که‌نمازش را در وقت خوانده سپس در حالی که وضودارد، با اهل سنت در نماز جماعت شرکت کند، مگرآنکه خداوند برای وی بیست و پنج درجه‌می‌نویسد».
(
, 
, 
)
