Abstract:
یکی از شیوه های حمایت از حقوق مصرف کننده، تشکیل سازمان های غیردولتی حمایت از حقوق مصرف کننده است. این سازمان ها که تبلور اراده مستقل از دولت و مشارکت خود جوش افراد به شمار می آیند، در غالب موارد در حکم گروه های فشاری هستند که هدف مشترک آنها تلاش برای بهبود وضعیت حقوق مصرف کننده می باشد. لزوم ارایه اطلاعات راجع به کیفیت محصولات به مصرف کنندگان، انتقاد از کیفیت کالاها، اقامه دعوا در محاکم قضایی به نمایندگی از مصرف کنندگان، حل و فصل اختلاف میان مصرف کنندگان و تولید کنندگان، افزایش سطح آگاهی مصرف کنندگان از طریق اجرای برنامه های آموزشی، مشارکت در تعیین کیفیت کالاها و تعیین ضوابط ناظر بر گواهی کیفیت، تلاش برای تصویب قوانین و مقررات مقتضی و برقراری ارتباط با سازمان های غیردولتی سایر کشورها و سازمان های بین المللی فعال در حمایت از حقوق مصرف کننده را می توان از جمله مهم ترین وظایف این نهادها در حمایت از حقوق مصرف کننده دانست.
در ایران به دلایل سیاسی، اقتصادی، حقوقی و فرهنگی، این قبیل سازمان ها یا اساسا تشکیل نمی شود و یا در صورت تشکیل، چندان کار او فعال نیستند. در این مقاله کوشیده ایم تا پس از بیان ماهیت، نقش و جایگاه این سازمان ها در حمایت از حقوق مصرف کننده، مشکلات آنها را در تحقق اهداف حمایتی شان مطرح سازیم و دلایل ناشناخته بودن این نهادها در ایران و راهکارهای مقتضی برای حل این معضلات را بر شماریم
Machine summary:
با این حال شیوه عرضه اطلاعات در تمام سازمانهای غیردولتی، یکسان نبوده و دو روش بیش از دیگر روشها مورد استفاده قرار میگیرد: در کشور فرانسه، کالاها بر اساس رابطه بها و کیفیتشان به طبقات مختلف تقسیم شده و نتایج بررسی از طریق انتشار در مجلات در اختیار عموم قرار میگیرد (Ibid)؛ اما در کشورهای انگلستان و بلژیک، سازمانهای غیردولتی پس از بررسیهای لازم و با در نظر گرفتن شرایطی چون انتظار مصرف کننده و کیفیت کالا، بهترین کالا را برای خرید معرفی میکنند تا بهترین خرید (Best Buy / f=Meilleur achat ) محقق شود (Ibid).
برای تحقق این منظور، راه کارهای زیر توصیه میشود: 1- تقویت ارتباط و تعامل سازمانهای غیردولتی با جامعه؛ 2- تغییر نگرش دولت نسبت به سازمانهای غیردولتی به این ترتیب که دولت از نهادی کنترل کننده به نهادی تسهیلکننده برای این سازمانها تبدیل شود ؛ 3- گسترش فرهنگ حمایت ار حقوق مصرف کننده از طریق تحقیق در زمینههای مختلف حقوق مصرفکنندگان و اطلاع رسانی آنها به وسیله رسانههای جمعی، انتشار نشریات ویژه، سایتهای اینترنتی و برنامههای آموزشی منظم و درازمدت؛ 4-افزایش آگاهیهای عمومینسبت به نقش این سازمانها؛ 5-ایجاد فضای مناسب از جانب دولت از طریق الزام نهادهای دولتی مثل سازمان استاندارد و مجلس برای بهره مندی از نظرات این سازمانها و مطالبات مصرفکنندگان؛ 6- خودداری قانون گذار از وضع قوانین مغایر با اهداف این نهادها؛ 7- تاسیس شعبات سازمانهای غیردولتی در استانها و شهرهای مختلف کشور و تلاش برای ایجاد هماهنگی میان شعب سازمانها؛ 8- خودداری از کلی گویی و وضع مواد مبهم در اساسنـامه این سازمانها؛ 8- بهره گیری از افراد متخصص حقوقی و فنی و مجرب در زمینه حقوق مصرف کننده در ساختار تشکیلاتی این نهادها؛ 9- استفاده از تجارب سایر کشورها و نهادهای بین المللی در این زمینه.