نگاهی به کتاب «در تکاپوی تاج و تخت، اسناد ابوالفتح میرزا سالار الدوله قاجار» Introduction and review

"اما این تصور را که‌ هدف آنان گسترش رژیم آزادیستان به سراسر ایران بوده‌ است قبول ندارد»2(صص 76-75) کاتوزیان همچنین در عبد التحریری که در اشاره به‌ پژوهش‌های‌ بعدی نوشته به انتشار اسناد ادموندر کنسول انگلیس در تبریز اشاره و به استناد آنها می‌نویسد:«مطالعهء این اسناد ثابت می‌کند که قیام خیابانی‌ بخاطر قرارداد 1919 نبود و خیابانی کنترل قرارداد مزبور با وثوق‌ الدوله مبارزه نمی‌کرد،بلکه خواهان تثبیت حکومت خود در آذربایجان بود و قیام خیابانی تجزیه طلبانه نبود»(ص 81). خیابانی در نطق روز جمعه 3 اردیبهشت 1299 می‌گوید: مقصود یگانهء ما تاسیس و ایجاد حکومت دموکراتیک و تامین دوام و بقای ازادی این مملکت است‌3،در فرازی‌ دیگر می‌گوید:ما می‌خواهیم در ایران یک نوع حکومت‌ دموکراتیک تاسیس نمائیم که عملا حاکمیت ملت را جایز باشد و یک استقلال تام و آزادی کامل را شامل گردد، موسسات و ادارات این حکومت زاییدهء ارادهء دموکراسی‌ بوده،تمامی اختیارات و اقتدارات از ناحیهء ملت به وجود آید4،در نطق روز یکشنبه 19 اردیبهشت 1299 خیابانی‌ اهداف خود را چنین توضیح می‌دهد:فعلا ما یک مشروطه‌ داریم از قوه به فعل آوردن یان مشروطه اولین‌ قدمی است که باید برداریم و اول چیزی که‌ می‌خواهیم عبارت از استقرار رژیم مشروطیت‌ در سراسر ایران است‌5."