Abstract:
هدف اساسی در این تحقیق برآورد الگوی بین استانی عوامل موثر بر توزیع درآمد (هزینه) در ایران بوده است. برای این منظور ابتدا با استفاده از اطلاعات مقطعی توزیع درآمد (هزینه)، ضریب جینی و سهم بیستک های درآمدی (هزینه) به تفکیک استان های کشور در سال های 1379 تا 1381 با روش پارامتریک براورد شده است. سپس بر اساس تازه ترین اطلاعات موجود مقطعی میان استانی شدت و جهت عوامل موثر بر توزیع درآمد برآورد شده است. بر اساس نتایج حاصل نمی توان فرضیه کوزنتس را پذیرفت. نسبت درآمدهای مالیاتی به محصول ناخالص استانی، تورم و هزینه های دولتی بر نابرابری اثر افزایشی داشته است. به منظور تجزیه شاخص نابرابری اقتصادی و تحلیل اثر متغیرها بر نابرابری، از الگوی عوامل موثر بر بیستک ها به صورت دستگاهی از معادلات همزمانه به ظاهر نامرتبط (SURE) استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که، کاهش نابرابری ناشی از افزایش درآمد سرانه، در اثر کاهش سهم بیستک پنجم به نفع افزایش سهم دیگر بیستک ها به ویژه بیستک اول بوده است. در مقابل، افزایش نابرابری ناشی از افزایش نسبت درآمدهای مالیاتی به محصول ناخالص استانی، تورم و هزینه های دولتی به علت کاهش سهم چهار بیستک اول (هشتاد درصد اول) به نفع افزایش سهم بیستک پنجم (بیست درصد آخر) بوده است.
The main purpose of this paper is to estimate a model of factors affecting income (expenditure) distribution in Iran. Doing so، first Gini coefficients and shares of different 20 th income catagories have been estimated for different Iranian Provinces. Then، using the most recent cross-province data by applying a multivariate regression model. the effects of the GRP، Inflation، tax and Government expenditure on the economic inequality have been estimated. According to the results، the Kuznets hypothesis can not be accepted. Ratio of income tax to GRP، Inflation and government expenditure have inequality effects. In order to analyse the effects on different twenties، the SUER model is estimated. The results indicate that increase in per capita income has reduced inequality via decrease in 5th twenties in favour of the other 20 th، especially the 1st twenties. On the other hand، increase in tax، Inflation and government expenditures have increased inequality through the reduction in share of the first four twenties (%80) of population in favour of the top twenty percent.
Machine summary:
"جدول 2-1- خلاصهای از تحقیقات انجام شده در زمینه عوامل موثر بر نابرابری اقتصادی در ایران پژوهشگر متغیر وابسته متغیر توضیحی دادهها سپهری (1370) سهم چندکهای درآمدی نرخ بیکاری، نرخ تورم، هزینههای دولتی، بهرهوری نیروی کار، نرخ آزاد ارز دادههای سری زمانی سالهای 1347-1369 (آثار متغیرها بر نابرابری بهوسیله رگرسیونهای جداگانه و ضرایب همبستگی براورد شده است) ابونوری (1376) ضریب جینی نسبت اشتغال، تورم، نسبت هزینههای دولتی به تعداد خانوار، نسبت درآمدهای مالیاتی به تعداد خانوار، بهرهوری نیروی کار، سهم درآمد شخصی از GDP دادههای سری زمانی سالهای 1350-1370 نیلی و فرح بخش (1377) ضریب جینی درآمد سرآنه، مربع درآمد سرانه دادههای سری زمانی سالهای 1347-1375 سهم40% فقیر ضریب جینی نرخ رشد اقتصادی، نرخ بیکاری، لگاریتم نرخ تورم، متغیر مجازی برای جنگ سهم 40% فقیر زمانی (1382) سهم بیستکهای درآمدی کل درآمدهای مالیاتی دادههای سری زمانی سالهای 1350-1380 مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم مالیات بر درآمد، مالیات بر ثروت، مالیات بر سود شرکتها مالیات بر درآمد، مالیات بر ثروت، مالیات بر سود شرکتهای (خصوصی و دولتی) مالیات بر واردات، مالیات بر مصرف و فروش زیبایی (1384) ضریب جینی، نسبت دهک پایینی به دهک بالایی، نسبت بیستک پایینی به بیستک بالایی بهرهوری نیروی کار، نرخ واقعی ارز، تورم و بیکاری دادههای سری زمانی سالهای 1350-1380 جرجرزاده و اقبالی (1384) ضریب جینی تولید ناخالص داخلی سرآنه، نرخ تورم، سرمایهگذاری بخش خصوصی، نسبت اشتغال، درآمدهای حاصل از فروش نفت، درآمدهای مالیاتی دولت، مخارج جاری دولت و مخارج سرمایه ای دادههای سری زمانی سالهای1347-1381 (از اطلاعات ضریب جینی در مناطق شهری، روستایی و کل کشور بهصورت جداگانه استفاده شده است."